Το 2018, όταν ο Γκιγιέρμο ντελ Τόρο παρέλαβε το βραβείο BAFTA καλύτερης σκηνοθεσίας για την ταινία του «Η Μορφή του Νερού», η οποία κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα της Βενετίας και θριάμβευσε επίσης στα Οσκαρ, αναφέρθηκε στην επιρροή που δέχτηκε από τη Μαίρη Σέλλεϋ. Και αποτίνοντάς της τον δικό του φόρο τιμής, την αποκάλεσε «την πιο σημαντική προσωπικότητα της αγγλικής κληρονομιάς».

«Αναγνώρισε τη δυστυχία του Κάλιμπαν (χαρακτήρας από την “Τρικυμία” του Σαίξπηρ, μισός άνθρωπος μισός τέρας) και έδωσε βάρος στο φορτίο του Προμηθέα», είπε στην ομιλία του ο Ντελ Τόρο και τόνισε: «Εδωσε φωνή στους άφωνους και παρουσία στους αόρατους, και μου έδειξε ότι μερικές φορές για να μιλήσουμε για τέρατα, πρέπει να κατασκευάσουμε τα δικά μας τέρατα».

Σχεδόν δύο δεκαετίες αργότερα, ο μεξικανός σκηνοθέτης με τον δικό του «Φρανκενστάιν», μας αποκαλύπτει επιτέλους το όραμά του για το κλασικό έργο της Σέλλεϋ. Το φιλμ του Ντελ Τόρο –παραγωγή του Netflix– είναι μία από τις πιο σημαντικές ταινίες του διαγωνιστικού μέρους του φετινού 82ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, το οποίο άνοιξε στις 27 Αυγούστου με την τελευταία ταινία του Πάολο Σορεντίνο «La Grazia» και η αυλαία του θα πέσει στις 6 Σεπτεμβρίου.

Και όπως συμβαίνει συχνά, οι περισσότερες ταινίες που θα προβληθούν αυτό το δεκαήμερο θα κυριαρχήσουν αργότερα στις κινηματογραφικές αίθουσες και πολύ πιθανόν στην τελετή των Οσκαρ.

Για τον φετινό Χρυσό Λέοντα θα διαγωνιστούν συνολικά 21 ταινίες, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν η πολυαναμενόμενη «Bugonia» του Γιώργου Λάνθιμου –που έχει ήδη προκαλέσει θόρυβο στην Ελλάδα, όταν το υπουργείο Πολιτισμού απέρριψε την αίτηση της εταιρείας παραγωγής της για γυρίσματα στην Ακρόπολη έπειτα από απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου– με την Εμα Στόουν, η οποία επιστρέφει στο πλευρό του μαζί με τους Τζέσι Πλέμονς και Αλίσια Σίλβερστόουν, το κωμικό roadtrip «Jay Kelly» του Νόα Μπάουμπαχ, με τους Τζορτζ Κλούνεϊ, Ανταμ Σάντλερ, Λόρα Ντερν, Τζιμ Μπρόνμπεντ, Ρίλεϊ Κιου και Γκρέτα Γκέργουιγκ , και η ταινία «The Smashing Machine» του Μπένι Σαφντί, με έναν αγνώριστο Ντουέιν Τζόνσον στον ρόλο του θρυλικού πυγμάχου Μαρκ Κερ και την Εμιλι Μπλαντ στο πλευρό του.

Στον διαγωνισμό συμμετέχει επίσης η πολυαναμενόμενη νέα ταινία του Τζιμ Τζάρμους «Father Mother Sister Brother» με τους Ανταμ Ντράιβερ, Κέιτ Μπλάνσετ, Βίκι Κριπς, Μέιμ Μπιάλικ, Σάρλοτ Ράμπλινγκ και φυσικά τον Τομ Γουέιτς στο εντυπωσιακό καστ της.

Εκτός ανταγωνισμού, στο φεστιβάλ θα προβληθεί επίσης η ταινία «After the Hunt» του Λούκα Γκουαντανίνο, με τους Τζούλια Ρόμπερτς, Αντριου Γκάρφιλντ και Κλόε Σεβινί, και το νέο ντοκιμαντέρ του Βέρνερ Χέρτζογκ «Ghost Elephants». Ο Χέρτζογκ θα τιμηθεί, μάλιστα, με τον Χρυσό Λέοντα για το σύνολο του έργου του, μαζί με την Κιμ Νόβακ, σταρ του Χόλιγουντ της δεκαετίας του 1950, που εμφανίστηκε στην ταινία «Vertigo» του Αλφρεντ Χίτσκοκ.

Φεστιβάλ «τεράτων»

Ο «Φράνκεσταϊν» του Ντελ Τόρο, με τους Οσκαρ Αϊζακ και Τζέικομπ Ελόρντι στους ρόλους του εμμονικού επιστήμονα και του τέρατος, αντίστοιχα, αναζωπυρώνει την στοχαστική προσέγγιση της Μαίρη Σέλλεϋ για το εύθραυστο όριο μεταξύ της ανθρωπότητας και των τεράτων. Ωστόσο, η πρεμιέρα της έρχεται σε μια χρονιά που η Βενετία φαίνεται ιδιαίτερα προσηλωμένη σε τέρατα κάθε είδους, επισημαίνει στον Guardian η Νάντια Κομάμι, ανταποκρίτρια της βρετανικής εφημερίδας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ της Βενετίας Αλμπέρτο Μπαρμπέρα δήλωσε ότι η «κόκκινη κλωστή» της φετινής διοργάνωσης ήταν τα τέρατα, από το φανταστικό πλάσμα του Ντελ Τόρο μέχρι τα «πραγματικά τέρατα» του περασμένου αιώνα. «Εχουμε ταινίες για δικτάτορες του παρελθόντος και του παρόντος, από τον Μουσολίνι και τον Τσαουσέσκου μέχρι τον Καντάφι και τον Πούτιν», είπε στον Guardian. «Υπάρχουν ταινίες για τη φρικαλεότητα του πολέμου στην Ουκρανία και τη Γάζα, τη φρικαλεότητα των εγκλημάτων που διαπράττονται από κανονικούς ανθρώπους και την απειλή της ατομικής βόμβας, η οποία είναι ένας πραγματικός φόβος» τόνισε.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσης το πολιτικό θρίλερ «Ο Μάγος του Κρεμλίνου», την πιο φιλόδοξη ταινία του Ολιβιέ Ασαγιάς, σύμφωνα με το Variety, που βασίζεται στο ομώνυμο μπεστ σέλερ του Τζουλιάνο ντα Εμπολι και η οποία παρακολουθεί την άνοδο του Βλαντίμιρ Πούτιν στην εξουσία, με τον Τζουντ Λο να μεταμορφώνεται σε μελλοντικό πρόεδρο και τον Πολ Ντέινο στον ρόλο του Βαντίμ Μπαράνοφ, ενός νεαρού σκηνοθέτη που γίνεται απροσδόκητα σύμβουλός του, ενώ παίζουν επίσης οι Αλίσια Βικάντερ, Ζακ Γαλυφιανάκης και Τομ Στάριτζ.

Το ντοκιμαντέρ της Τζιχάν Κ. «Ο πατέρας μου και ο Καντάφι» αναφέρεται στην εξαφάνιση στο Κάιρο, το 1993, του πατέρα της, Μανσούρ Ρασίντ Κιχιά, ειρηνικού ηγέτη της αντιπολίτευσης στον δικτάτορα της Λιβύης. Και το «Milk Teeth» του ρουμάνου Μιχάι Μίκαν –μια συμπαραγωγή Ρουμανίας, Ελλάδας, Γαλλίας, Δανίας και Βουλγαρίας– εκτυλίσσεται στις τελευταίες ημέρες της δικτατορίας του Νικολάι Τσαουσέσκου, ακολουθώντας ένα δεκάχρονο κορίτσι, τελευταίος μάρτυρας της μυστηριώδους εξαφάνισης της αδελφής της σε μια μικρή ρουμανική πόλη, που αναλαμβάνει να βρει την αλήθεια, ενώ το «Duse» του Πιέτρο Μαρτσέλο, με πρωταγωνίστρια τη Βαλέρια Μπρούνι Τεντέσκι, είναι ένα πορτρέτο της θρυλικής θεατρίνας Ελεονόρα Ντούζε, με φόντο την άνοδο του φασισμού στην Ιταλία του Μουσολίνι.

Η εμμονή με τα τέρατα δεν είναι τυχαία, σύμφωνα με τη Νάταλι Λόρενς, συγγραφέα του «Enchanted Creatures: Our Monsters and Their Meanings». «Πάντα μας γοήτευαν και μας απωθούσαν τέρατα όπως ο Φρανκενστάιν, επειδή απευθύνονται σε κάτι δικό μας, με το οποίο παλεύουμε βαθιά μέσα μας», όπως λέει.

«Φυσικά, δεν είναι όλα τα τέρατα κακά», ξεκαθαρίζει και προσθέτει: «Αλλά τα τέρατα ήταν πάντα οι σωματικές μορφές των ανησυχιών της κοινωνίας. Τρομεροί άνθρωποι γίνονται τα τέρατα των ιστορικών γεγονότων ή δημιουργούνται φανταστικά θηρία από μυθικές ανησυχίες. Ετσι, έχουμε ένα φάσμα: από τους πραγματικούς, γενοκτόνους δικτάτορες των πρόσφατων χρόνων, που έχουν μετατραπεί σε τέρατα, μέχρι τον Μολώχ, την αρχαία θεότητα-τέρας του θανάτου και της καταστροφής».

Η «γοητεία» των τεράτων επεκτείνεται στον πόλεμο και τον φόβο του πυρηνικού ολέθρου. Το νέο πολιτικό θρίλερ της Κάθριν Μπίγκελοου «A House of Dynamite», επίσης του Netflix, με πρωταγωνιστές τους Iντρις Eλμπα και Ρεμπέκα Φέργκιουσον, διαδραματίζεται στον Λευκό Οίκο μετά την εκτόξευση αγνώστου πυραύλου εναντίον των ΗΠΑ, εστιάζοντας στον αγώνα δρόμου των αξιωματούχων να αντιμετωπίσουν την πυραυλική επίθεσης. «Πολλές χώρες διαθέτουν αρκετά πυρηνικά όπλα για να καταστρέψουν τον πολιτισμό μέσα σε λίγα λεπτά», είπε η Μπίγκελοου. «Και όμως υπάρχει ένα είδος συλλογικού μουδιάσματος, μια ήσυχη κανονικοποίηση του αδιανόητου», τόνισε.

Το «The Voice Of Hind Rajab» της τυνήσιας Κάουθερ Μπεν Χανία αφηγείται τη συγκινητική ιστορία της Χιντ Ρατζάμπ, ενός πεντάχρονου κοριτσιού από την Παλαιστίνη που σκοτώθηκε μαζί με τον θείο, τη θεία και τα τρία ξαδέλφια της ενώ έφευγαν από τη Γάζα τον Ιανουάριο του 2024, και το όχημά τους βομβαρδίστηκε από ισραηλινές δυνάμεις. Στην ταινία ακούγεται και η φωνή της Χιντ Ρατζάμπ, ενώ το κοριτσάκι παρακαλάει για βοήθεια στην ηχογράφηση της τελευταίας οδυνηρής τηλεφωνικής κλήσης προς τις υπηρεσίες διάσωσης.

Πρεμιέρα, εξάλλου, στο φετινό Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας θα κάνει και το ντοκιμαντέρ του Αλεξάντερ Ροντνιάνσκι «Notes of a True Criminal», στο οποίο ο ουκρανός σκηνοθέτης και παραγωγός, που καταδικάστηκε ερήμην σε οκτώμισι χρόνια φυλάκιση από ρωσικό δικαστήριο για την αντιπολεμική στάση του, αναλογίζεται την ταραγμένη ιστορία της Ουκρανίας και το προσωπικό του κόστος.

Φεστιβαλικές διαμαρτυρίες

«Ζούμε σε πραγματικά επικίνδυνους καιρούς», δήλωσε ο Μπαρμπέρα και πρόσθεσε: «Ανήκω στη γενιά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που πίστευε ότι η ειρήνη ήταν μόνιμη. Αλλά ο κόσμος που γνωρίζαμε καταρρέει. Αντιμετωπίζουμε πολέμους σε κάθε γωνιά του Πλανήτη και την απειλή των πυρηνικών όπλων. Οι κινηματογραφιστές ανταποκρίνονται με μια επιστροφή σε έναν κινηματογράφο της πραγματικότητας. Δεν δίνουν πάντα απαντήσεις, αλλά πάντα θέτουν ερωτήσεις», τόνισε ο διευθυντής του φεστιβάλ.

Δήλωσε ακόμη ότι αναμένει το φετινό φεστιβάλ να σημαδευτεί και από πολιτικές διαδηλώσεις. «Αλλά οι ίδιες οι ταινίες ήδη μιλούν για τα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου. Η Βενετία δεν είναι ένας κλειστός χώρος. Είναι ένας χώρος αντιπαράθεσης», τόνισε.

Πράγματι, όπως γράφει στο Deadline η Μέλανι Γκουντφέλοου, στις 30 Αυγούστου αναμένεται να πραγματοποιηθεί στην κεντρική λεωφόρο της Βενετίας Σάντα Μαρία Ελιζαμπέτα μια πορεία διαμαρτυρίας υπέρ της Παλαιστίνης, στην οποία ανακοίνωσαν ότι θα συμμετάσχουν εκατοντάδες τοπικές πολιτικές ομάδες και ακτιβιστές. Προηγήθηκε μια ανοικτή επιστολή της Venice4Palestine, με την οποία εκατοντάδες ιταλοί αλλά και διεθνείς επαγγελματίες του κινηματογράφου κάλεσαν το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, την Μπιενάλε που είναι ο μητρικός φορέας του και τα ανεξάρτητα παράλληλα τμήματα Giornate degli Autori και της Διεθνούς Εβδομάδας Κριτικής, «να επιδείξουν μεγαλύτερο θάρρος και σαφήνεια στην καταδίκη της συνεχιζόμενης γενοκτονίας στη Γάζα και της εθνοκάθαρσης σε ολόκληρη την Παλαιστίνη που διεξάγεται από την ισραηλινή κυβέρνηση και τον στρατό».

Οι ακτιβιστές αμφισβητούν επίσης την παρουσία του Τζεράρντ Μπάτλερ και της (ισραηλινής) Γκαλ Γκαντό στη Βενετία και ζήτησαν από τους διοργανωτές να αποσύρουν τις προσκλήσεις προς τους δύο ηθοποιούς, οι οποίοι εμφανίζονται στο θρίλερ του Τζούλιαν Σνάμπελ «In The Hand of Dante» μαζί με τους Οσκαρ Αϊζακ, Τζον Μάλκοβιτς, Φράνκο Νέρο, Αλ Πατσίνο, Τζέισον Μομόα αλλά και τον Μάρτιν Σκορσέζε, επειδή έχουν υποστηρίξει το Ισραήλ στο παρελθόν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News