Δεν είναι οι στολισμοί που με ενοχλούν, ούτε η βιασύνη που δείξαμε να ανάψουμε τα λαμπάκια από τις αρχές Νοεμβρίου, λες και δεν μας έφταναν οι μέρες για να στολιστούμε. Είναι κάτι άλλο, πιο βαθύ. Τα Χριστούγεννα, ακόμη και όταν απογυμνωθούν από το θρησκευτικό τους ένδυμα, κουβαλούν πάντα μια υπόμνηση ταπεινότητας. Αναγγέλλουν κάτι μεγάλο, που όμως έρχεται χαμηλόφωνα για να αλλάξει αθόρυβα τον κόσμο την ώρα που οι περισσότεροι κοιμούνται.

Σήμερα τα «χαμηλόφωνα» έχουν καταργηθεί. Τα φώτα που μας τυφλώνουν δεν αναγγέλλουν, επιβάλλονται. Καλύπτουν τα πάντα ώστε να μη φανεί τίποτα πίσω τους. Οσο πιο έντονα φωτίζουμε τον δημόσιο χώρο, τόσο πιο σκοτεινή μοιάζει η εσωτερική μας πραγματικότητα. Δεν είναι χαρά αυτό που εκπέμπουν οι δρόμοι και τα μπαλκόνια, αλλά μια επιμελημένη ανησυχία, την αγωνία μιας εποχής που θέλει να κρατήσει τον στοχασμό σε απόσταση ασφαλείας.

Οσο εμείς σκοτεινιάζουμε, τόσο περισσότερο λάμπει η πόλη λάμπει. Τα σπίτια, οι βεράντες, οι δρόμοι φωνάζουν «χαρά», την ώρα που οι άνθρωποι μοιάζουν να βυθίζονται σε ένα πηγάδι υποδόριας  θλίψης. Δεν το λέω ως καταγγελία της εμπορικότητας ή της υπερβολής. Αυτά είναι η δεύτερη φύση της εποχής.

Το λέω διότι κάποτε το φως ήταν αναμονή, όχι επίδειξη. Ηταν μια υπόσχεση θαλπωρής, όταν κυκλωνόμασταν από το σκοτάδι. Σήμερα δεν αντέχουμε το σκοτάδι ούτε δευτερόλεπτο. Μόλις πέσει η μέρα, το καταργούμε με εκατομμύρια λαμπάκια, σαν να φοβόμαστε ότι, αν αφήσουμε για λίγο την πόλη ή το σπίτι μας αφώτιστα, στον καθρέφτη τους θα φανεί καθαρά το δικό μας πρόσωπο.

Ισως αυτή είναι η πραγματική ύβρις των ημερών. Οχι απέναντι στο θρησκευτικό νόημα των Χριστουγέννων, αλλά απέναντι στη δική μας αλήθεια. Να φωτίζουμε τα πάντα εκτός από ό,τι μας πονάει. Να φτιάχνουμε μια τεχνητή μέρα μέσα στον χειμώνα επειδή δεν θέλουμε να ζήσουμε τον χειμώνα μέσα μας.

Δεν είμαι εναντίον των στολισμών. Ούτε θα γίνω από αυτούς που κουνάνε το δάχτυλο και λένε ότι «οι γιορτές έγιναν υπερβολικές». Ηταν πάντα υπερβολικές, αυτός είναι ο ρόλος τους. Αλλά η υπερβολή τού σήμερα έχει άλλη υφή. Δεν είναι χαρά που ξεχειλίζει, είναι άγχος που μασκαρεύεται. Σαν να πιστεύουμε πως αν βάλουμε παντού αρκετό φως, ίσως καταφέρουμε να μη σκεφτούμε τίποτα.

Και όμως, ένα κομμάτι της γιορτής ήταν πάντα η σιωπή. Μια σιωπή σχεδόν μεταφυσική, που δεν χωρά μέσα σε φωτεινά τούνελ και σε μουσικές ηχείων. Πρόκειται για τη στιγμή που μένεις μόνος με τον εαυτό σου και βλέπεις, έστω για λίγο, τι είναι αυτό που πραγματικά λείπει και τι είναι αυτό που έρχεται.

Δεν ζητώ να σβήσουμε τα λαμπάκια. Μόνο να αναρωτηθούμε τι θα έμενε από τη γιορτή αν μια νύχτα έσβηναν όλα τα φωτάκια μας μαζί. Και αν αυτό που θα έμενε, θα μας τρόμαζε και πόσο. Και γιατί.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News