Σπανίως ακούω κάποιο podcast, αλλά μάλλον είμαι περίπτωση μελέτης. Πολύς κόσμος τα αγαπά κι άλλος τόσος επιδίδεται στη δημιουργία τους. Για την ακρίβεια, αυτή τη στιγμή κάνει podcast και ο κάθε πικραμένος. Κάθε πέντε διαδικτυακά μέτρα, κι εάν podcast σε περιμένει.

Υπάρχουν πάνω από 6,5 εκατομμύρια podcast παγκοσμίως, τα οποία απευθύνονται σε πάνω από 584 εκατομμύρια ακροατές. Το 2025 τα κέρδη αυτού του είδους ξεπέρασαν τα 4,5 δισεκατομμύρια δολάρια, με το YouTube, το Spotify και την Apple να είναι οι πλατφόρμες που πρωτοστατούν στον χώρο.

Η κωμωδία έχει παγκοσμίως το 30% όλων των ωρών ακρόασης κι έτσι κατατάσσεται στο δημοφιλέστερο είδος. Ακολουθεί ο πολιτισμός και τα κοινωνικά θέματα, το lifestyle και η υγεία, η εκπαίδευση και ό, τι μπαίνει στην κατηγορία true crime. Τα εγκλήματα κυριολεκτικά σκίζουν και σε κάποιες χώρες κοντράρονται με το δημοφιλέστατο είδος της κωμωδίας. Στην Ελλάδα τα podcast άρχισαν να πολλαπλασιάζονται την τελευταία πενταετία και οι προτιμήσεις μας σε θεματολογία είναι πάνω κάτω ίδιες με του υπόλοιπου κόσμου.

Γιατί μας αρέσουν τόσο πολύ; Η αυτονόητη απάντηση είναι γιατί δημιουργούν μια κατηγορία ηχητικού on demand περιεχομένου που μπορούμε να το ακούσουμε όποτε θέλουμε. Προφανώς, αυτή είναι η βάση, αλλά πάνω της στοιβάζονται πολλές απαντήσεις, από τις οποίες καταλαβαίνεις γιατί έχουμε αγαπήσει τόσο αυτή τη νέα μορφή ακροάματος.

Στο δικό μου, μικρό γκάλοπ, η Γ. , η οποία είναι συστηματική ακροάτρια, μου είπε ότι της αρέσει να τα ακούει στη δουλειά. Βασικά, είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να κάνει δουλεύοντας παράλληλα, πέρα από το να ακούει μουσική. Βάζει λοιπόν τα ακουστικά και ξεκινάει το ηχητικό της ταξίδι, το οποίο δένει με την παράλληλη δραστηριότητα της εργασίας, χωρίς να της αποσπά την προσοχή απ’ αυτήν.

Ο Π. από την άλλη, μου είπε ότι το podcast τον βοηθάει να χαλαρώσει και να κοιμηθεί. Είναι όπως η ταινία, αλλά χωρίς να κουράζεις τα μάτια σου. Για την Α. είναι η ιδανική παρέα για τη γυμναστική, την οποία βαριέται υπερβολικά. Αλλά ακούγοντας ένα podcast, η ώρα περνάει χωρίς να τη μετράει αντίστροφα. Μόνο ένας βρέθηκε να μου πει ότι ακούει podcast χωρίς να κάνει τίποτα άλλο και αυτός μάλλον είναι η εξαίρεση. Ολοι το συνδυάζουν με κάτι.

Η εύκολη πρόσβαση και η ευελιξία χρήσης είναι μάλλον τα πρώτα που κάνουν το είδος ακαταμάχητο. Αλλά είναι και μια αίσθηση ότι συνδέεσαι με τον άνθρωπο πίσω από το μικρόφωνο. Υπάρχει μια αμεσότητα, σαν να απευθύνεται σ’ εσένα, όπως περίπου συμβαίνει και στο ραδιόφωνο. Αν ο δημιουργός είναι καλός και στην εξιστόρηση, σε κερδίζει.

Βέβαια, όπως συμβαίνει με τη σύγχρονη βιομηχανία οπτικοακουστικού περιεχομένου, ο ακροατής δεν είναι πιστός, καταναλώνει τα προϊόντα της όπως το γρήγορο φαγητό. Σύμφωνα με έρευνες, περίπου το 52–60% ολοκληρώνει ένα επεισόδιο, οι υπόλοιποι το παρατάνε κάπου στη μέση ή «πηδάνε» σε άλλα σημεία. Υποθέτει δηλαδή κανείς ότι το live podcast 36 συνεχόμενων ωρών του Μάικ Ράσελ το οποίο έσπασε το ρεκόρ Γκίνες το 2020 δεν είχε και πολλούς ακροατές που άντεξαν μέχρι το φινάλε του.

Ούτε οι δημιουργοί είναι συνεπείς. Ο όρος «Podfading» ήρθε για να περιγράψει το φαινόμενο εγκατάλειψης, όπου το 75% των παραγωγών σταματά την τακτική δημοσίευση μέσα στον πρώτο χρόνο. Σύμφωνα με τις στατιστικές, οι περισσότεροι εγκαταλείπουν μετά το έβδομο επεισόδιο. Προφανώς, όταν είναι τόσο εύκολο για τον οποιονδήποτε να φτιάξει ένα podcast, άλλο τόσο εύκολο είναι να μην το συνεχίσει. Δεν έχει επενδύσει και πολλά, παρά μόνο λίγο από το χρόνο του. Η fast food λογική στην κατανάλωση περιεχομένου ισχύει και στη δημιουργία του.

Οσα podcast επιβιώνουν, είναι συνήθως εκείνα που δημιουργούν μια ιδιαίτερη σχέση με το κοινό και έχουν στο μικρόφωνό τους συνεπείς δημιουργούς, που επιμένουν. Ενα από τα μακροβιότερα παγκοσμίως είναι το «SecurityNow!» του Στιβ Γκίμπσον. Ξεκίνησε το 2005 και συνεχίζει κάθε εβδομάδα χωρίς διακοπή, μετράει δηλαδή πάνω από 900 επεισόδια.

Πάντως, η διάδοση του είδους έχει οδηγήσει σε πολλά πειράματα. Όπως αυτό που έκανε ο αστροναύτης Κρις Χάντφιλντ να ηχογραφήσει επεισόδιο από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ένα απόκοσμο στούντιο ηχογράφησης. Υπάρχουν ακόμα και βουβά podcasts, μόνο με ήχους, των οποίων η ακρόαση συμβάλει στη χαλάρωση ή τη συγκέντρωση. Ενα από τα πιο περίεργα σχετικά με το είδος είναι τα podcast που «διαβάζουν» λογοτεχνία σε φυτά, καθώς μελέτες δείχνουν ότι η δόνηση του ήχου μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξή τους.

«Κι αυτός κάνει podcast; Ελεος! Πόσα μπορούμε να καταναλώσουμε;», είπε ο φίλος διαβάζοντας ότι ένας γνωστός επιδίδεται στη δημιουργία τους. Οταν, όμως, η εποχή δίνει το μέσο και τον τρόπο σε όλους για κάτι, το πόσα podcast μπορούμε να καταναλώσουμε είναι μια σχετική ερώτηση. Μπορούμε να καταναλώσουμε άπειρα, αλλά σε λίγα θα μείνουμε και ακόμα πιο λίγα θα θυμόμαστε, όπως πια συμβαίνει σχεδόν με τα πάντα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News