Την περασμένη Τετάρτη, η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ) αποφάσισε να παραπέμψει την Τουρκία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), για την υπόθεση του Οσμάν Καβάλα. Το ΕΔΑΔ θα διερευνήσει κατά πόσο το καθεστώς Ερντογάν παραβίασε τις νομικές του υποχρεώσεις, με βάση την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αγνοώντας μία δεσμευτική απόφαση που εξέδωσε το Δικαστήριο, τον Δεκέμβριο του 2019, η οποία διέτασσε την άμεση αποφυλάκιση του Καβάλα. 

Αν η απάντηση είναι αρνητική, τότε η Επιτροπή δύναται να επιβάλει κυρώσεις κατά της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένης της αφαίρεσης των δικαιωμάτων ψήφου της χώρας στο Συμβούλιο της Ευρώπης ή ακόμη και της αποβολής της από τον οργανισμό. Είναι η δεύτερη μόλις φορά που το Συμβούλιο θέτει σε κίνηση τη συγκεκριμένη διαδικασία, στην 75χρονη ιστορία του, με την πρώτη να αφορά το τουρκικό «αδελφό έθνος» Αζερμπαϊτζάν το 2017. Πρόκειται για μια απόφαση κόλαφο για το καθεστώς Ερντογάν και τις καταχρήσεις του σε βάρος της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.

Ο Καβάλα είναι γνωστός πρωταγωνιστής της φιλελεύθερης κοινωνίας των πολιτών στην Τουρκία. Γόνος εύπορης οικογένειας, με καταγωγή από την Καβάλα, ανέπτυξε έντονη κοινωνική δράση κατά τις δεκαετίες του ’80 και του ‘90, ιδιαίτερα στον τομέα του πολιτισμού. Το 2002 ίδρυσε το Anadolu Kultur, με σκοπό την υποστήριξη του πολιτισμού και των τεχνών στην Τουρκία. Υπήρξε συνήγορος των πολιτισμικών δικαιωμάτων της κουρδικής κοινότητας στην Τουρκία, καθώς επίσης και του διαλόγου με γειτονικές χώρες, όπως η Αρμενία και η Ελλάδα.

Η ισχυρή συμβολή του στην προώθηση των δραστηριοτήτων της κοινωνίας των πολιτών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι σημαντικές διεθνείς επαφές του τον έφεραν σε σύγκρουση με το καθεστώς του Ερντογάν, μετά την αυταρχική «στροφή» του, ιδίως μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016. 

Ισόβια… προφυλάκιση

Τον Οκτώβριο του 2017, ο Καβάλα συνελήφθη, με την κατηγορία πως υπήρξε χρηματοδότης των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων για την υπόθεση του πάρκου Γκεζί, καθώς και ότι ενεπλάκη στην απόπειρα πραξικοπήματος του 2016. Το δικαστήριο απάλλαξε τον Καβάλα και από τις δύο κατηγορίες, τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2020 αντίστοιχα.

Συνελήφθη και πάλι αμέσως, αυτή τη φορά, με την κατηγορία της «κατασκοπείας». Τον Σεπτέμβριο του 2020 κατηγορήθηκε και πάλι για εμπλοκή στο πραξικόπημα και τον Ιανουάριο του επόμενου έτους αναιρέθηκε η αθώωσή του σχετικά με τις διαδηλώσεις του πάρκου Γκεζί. Τον Φεβρουάριο του 2021, το δικαστήριο ενοποίησε τις δύο υποθέσεις, ενώ τον επόμενο Ιούλιο η υπόθεσή του ενοποιήθηκε και με μια άλλη δίκη 35 μελών ενός συνδέσμου οπαδών της Besiktas, που και αυτοί κατηγορούνται για προσπάθεια ανατροπής της κυβέρνησης κατά τις διαδηλώσεις. Η τουρκική κυβέρνηση έχει κατηγορηθεί πως, με τη συνεχή προσθήκη νέων κατηγοριών και τη σύνδεση της υπόθεσης του Καβάλα με άλλες, επιχειρεί να διατηρήσει τον επιχειρηματία υπό κράτηση επ’ αόριστον χωρίς δικαστική καταδίκη!

«Ως εδώ!»

Η υπόθεση Καβάλα αποτελεί «σύμβολο» της επιδεινούμενης κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία, ενώ η παραπομπή της Τουρκίας στο ΕΔΑΔ τη φέρνει απέναντι στην πολιτισμένη Ευρώπη. Παρά τις λυσσαλέες αντιδράσεις της Αγκυρας και την προσπάθεια προσεταιρισμού κάποιων Ανατολικοευρωπαίων, όπως η Ουγγαρία, μια ισχυρή πλειοψηφία ευρωπαϊκών κρατών, πάνω από τα απαραίτητα δυο τρίτα των μελών του ΣτΕ, είπε: «Ως εδώ!». 

Ως εκπρόσωπος της Βουλής των Ελλήνων στο Συμβούλιο της Ευρώπης, έχω καταδικάσει κι εγώ, όπως πολλοί ευρωπαίοι συνάδελφοι, επανειλημμένα, την άδικη και εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου μεταχείριση του Οσμάν Καβάλα από τις τουρκικές αρχές και την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το καθεστώς Ερντογάν. Ενδεικτικά εδώ και εδώ. 

Αλλωστε, είναι γνωστό ότι η αυταρχική στροφή στο εσωτερικό οδηγεί σε επιθετική συμπεριφορά στο εξωτερικό. Κυβερνήσεις που δεν σέβονται τα δικαιώματα των πολιτών τους, δύσκολα θα σεβαστούν αυτά των γειτόνων τους. Με άλλα λόγια, για μας τους Έλληνες, το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη γείτονα δεν είναι «ακαδημαϊκό» αλλά κρίσιμο και σημαντικό καθώς αφορά την ίδια την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή μας. 

Ο Δημήτρης Καιρίδης είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Βουλευτής ΝΔ, Βόρειου Τομέα Αθηνών

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News