Φίλος που μένει στο Λονδίνο μας είχε διηγηθεί κάποτε πώς ένα επιπλέον τραπέζι σε συνοικιακή καφετέρια είχε φέρει την αναστάτωση στη γειτονιά, που φρόντισε να το βγάλει από το οπτικό πεδίο της μέσα σε τρεις μέρες. Το τραπέζι είχε στριμωχτεί στην άκρη των υπολοίπων, βγαίνοντας κατά μερικά εκατοστά από το πλαίσιο του μαγαζιού. Δεν ενοχλούσε κανέναν, αλλά όλοι έβλεπαν ότι εκεί είχε γίνει μια μικρή παράβαση. Και πήραν θέση.

Οι κατοικοεδρεύοντες Ελλάδα γελάσαμε δυνατά. Εδώ τα τραπεζοκαθίσματα έχουν επεκτατικές τάσεις, σαν ρωμαίοι αυτοκράτορες, και όλοι παραδίδονται αμαχητί στην πολιορκία τους. Θα τα δεις να έχουν καταλάβει εντελώς τα πεζοδρόμια, τις πλατείες, τα ξέφωτα και κανείς να μην τα κουνάει ρούπι. Μπορεί να δεις τραπεζοκάθισμα να έχει τοποθετηθεί εξολοκλήρου μπροστά σε είσοδο πολυκατοικίας, όπως είδα προ ολίγων ημερών να έχει συμβεί σε πολυσύχναστο σημείο της πόλης. Μια μαμά βγήκε με καρότσι από την πόρτα και δεν ήξερε από πού να περάσει.

Να μην πούμε για όλα τα υπόλοιπα που συμβαίνουν στις ελληνικές γειτονιές. Κάθε βήμα και μια αυθαιρεσία, μια παρανομία, ένα «ό,τι θέλω κάνω» και «ποιος είσαι εσύ να με εμποδίσεις». Να τα μετράς και να μην τελειώνεις. Να ψάχνεις το αυτονόητο και να μην το βρίσκεις. Μαζί και το δίκιο σου, όταν τολμάς να πεις κάτι. Κι έχεις να πεις πολλά.

Δεν είναι τυχαίο που 9.000 πολίτες κατέβασαν την εφαρμογή MyStreet και υπέβαλαν παράπονα, μέσα στις είκοσι πρώτες μέρες λειτουργίας της. Είναι σίγουρο ότι κάθε μέρα που περνάει θα ανεβαίνει η συμμετοχή στο νέο ψηφιακό εργαλείο το οποίο, όπως λέει, προσδοκά να δώσει τη δυνατότητα στον πολίτη να διαφυλάξει τη νομιμότητα στον δημόσιο χώρο.

Αντιγράφοντας τη λογική του MyCoast, η νέα εφαρμογή έχει πολλές δυνατότητες και μία από αυτές είναι ότι μπορείς να καταγγείλεις παραβάσεις στους δημόσιους χώρους, όπως την υπέρβαση του ορίου των τραπεζοκαθισμάτων ή την παρεμπόδιση πρόσβασης ΑμεΑ. Η καταγγελία θα είναι ανώνυμη ή επώνυμη και υποθέτει κανείς ότι οι περισσότεροι θα ακολουθήσουν την επιλογή της ανωνυμίας, φοβούμενοι ίσως ότι μια επώνυμη καταγγελία μπορεί να τους φέρει προβλήματα.

Και πώς να μην το νιώθουν έτσι οι πολίτες, όταν είθισται να θεωρείται ρουφιανιά να καταγγέλλεις την ανομία του διπλανού σου; «Κοίτα τη δουλειά σου», θα σου πουν οι μισοί, «τι θέλεις και μπλέκεσαι», θα προσθέσουν οι άλλοι μισοί. Κι έτσι ο πολίτης έμαθε να κοιτάει τη δουλειά του και να μην μπλέκεται σε κάτι που χρειάζεται και τη δική του συμμετοχή για να λειτουργεί αρμονικά: τον δημόσιο χώρο.

Μάθαμε να ανεχόμαστε τα κακώς κείμενα από μια λάθος αντίληψη ότι αν τα φανερώσουμε και τα πολεμήσουμε, θα μας πουν προδότες. Σε ένα σουρεαλιστικό αποκορύφωμα αυτής της παραμορφωτικής σκέψης, αρχίσαμε να συνωμοτούμε μεταξύ μας για να καλύψουμε την παράβαση και την αυθαιρεσία γύρω μας. Σκεφτείτε μόνο τι κάνουμε όταν βλέπουμε μπλόκο της αστυνομίας στον δρόμο. Αναβοσβήνουμε φώτα για να δώσουμε σήμα στους πίσω. Το ότι πίσω μπορεί να έρχεται κι ένας μεθυσμένος οδηγός που στο επόμενο φανάρι θα πέσει πάνω μας και θα μας σκοτώσει, μήτε μας περνάει από το μυαλό.

Ασφαλώς, δεν φταίμε μόνο εμείς για το χάος. Δεν φταίμε μόνο εμείς που μάθαμε να ανεχόμαστε την ανομία και να συνωμοτούμε υπέρ της, επειδή έτσι βολευόμαστε όλοι κάτω από τις βρώμικες φτερούγες της. Μας πέφτουν οι βρωμιές των άλλων στο κεφάλι, αλλά τρώνε και οι άλλοι τις δικές μας, κι όλοι μαζί λερωνόμαστε μέσα στον βούρκο.

Πόσες φορές έχει υπάρξει παρέμβαση από δημοτικές αρχές και αστυνομία, σε καταγγελίες πολιτών για κάτι που δεν θα έπρεπε να συμβαίνει; Πόσοι έλεγχοι γίνονται για να εξακριβωθεί η παρουσία ή μη παραβάσεων και να διασφαλιστεί η νομιμότητα στον δημόσιο χώρο; Σε πολλές περιπτώσεις, πρόκειται για καταστάσεις που βλέπουν όλοι, που ξέρουν όλοι, το ίδιο και οι αρμόδιοι που η αρμοδιότητα τους είναι να διαφυλάξουν τη νομιμότητα. 

Τα τραπεζοκαθίσματα είναι ένα από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα του «ό,τι θέλω κάνω», και είναι κι ένα φαινόμενο που καθημερινά το βλέπουν και οι Αρχές. Λίγα πράγματα έχουν κάνει μέχρι στιγμής για να περιορίσουν τις αυθαιρεσίες των καταστηματαρχών, να ελέγξουν και να επιβάλλουν τον νόμο. 

Κι εδώ αναρωτιέται κανείς αν το Mystreet θα αλλάξει αυτή την κατάσταση, αν το παράπονο του πολίτη θα εισακουσθεί και η καταγγελία του θα τύχει της ανάλογης δράσης. 

Ο δημόσιος χώρος δεν έχει «ρουφιάνους», κι αυτό είναι το πρώτο που πρέπει να ξεπεράσουμε. Εχει πολίτες που νοιάζονται και μιλούν, που «συνωμοτούν» για το κοινό καλό και όχι για να κρύψουν ή να ανεχτούν το πρόβλημα. Αν όμως αυτή η συνωμοσία δεν φέρει τον δήμο και την αστυνομία μπροστά στον παραβάτη, τότε η εφαρμογή θα έχει κάνει μια τρύπα στο νερό. Για την ακρίβεια, στο πεζοδρόμιο. 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News