Τι αλλαγές θα επιφέρει στη λειτουργία του αμερικανικού καπιταλισμού το πακέτο-γίγας των 2 τρισ. δολαρίων που ρίχνει στην πραγματική οικονομία το αμερικανικό Κογκρέσοτ

Το μόνο σίγουρο προς το παρόν είναι ότι πρόκειται για ένεση ρευστότητας ασύγκριτης ισχύος, αφού είναι η πιο επιβλητική, η πιο ηγεμονική χειρονομία στην ιστορία της παγκόσμιας οικονομίας και, φυσικά, των ΗΠΑ.

Στόχος της είναι να κρατηθούν ζωντανές η αμερικανική παραγωγή και η αμερικανική κατανάλωση μέσα στην παγκόσμια ύφεση η οποία απειλεί να γυρίσει τον κόσμο στα χρόνια του ιστορικού Κραχ του Μεσοπολέμου.

Αξιοσημείωτη μέσα στην εκλογική χρονιά την οποία διανύουν οι ΗΠΑ είναι και η «εθνική συνεννόηση» που επετεύχθη –η εκεχειρία, αν προτιμάτε– μεταξύ Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών, το δικομματικό μέτωπο που υψώθηκε προς αντιμετώπιση του τρομερού και διαβρωτικού κορονοϊού.

Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης, το ύψος της δημόσιας δαπάνης που την Παρασκευή 27 Μαρτίου θα εγκριθεί από την αμερικανική Βουλή αντιπροσωπεύει περίπου το 10% του ΑΕΠ των ΗΠΑ. Δεν χρειάζεται τίποτε άλλο για να γίνει κατανοητό στον καθένα το μέγεθος του κινδύνου που διατρέχουν όχι μόνο οι μικρές και εξαρτώμενες οικονομίες, όπως η ελληνική, αλλά και αυτή ακόμη η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.

Από μόνος του ο προγραμματισμός για τη διοχέτευση σχεδόν του μισού κεφαλαίου του πακέτου στα νοικοκυριά, στις βιοτεχνίες και στις μικρές επιχειρήσεις συνιστά τη βασικότερη διαφορά από τις παρεμβάσεις που είχε κάνει το αμερικανικό κράτος το 2008, έπειτα από το φθινοπωρινό «κανόνι» της Lehman Brothers.

Τότε τα ποσά είχαν έναν και μοναδικό στόχο, να στηρίξουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα που παρέπαιε. Τώρα περισσότερα από 500 δισ. δολάρια θα διατεθούν άμεσα στις περισσότερο ταλαιπωρούμενες ομάδες του πληθυσμού.

Οι παγκόσμιες υφέσεις του παρελθόντος δεν είχαν καμία σχέση με επιδημίες όπως η τωρινή, αλλά με εγγενή προβλήματα, όπως οι παρατεταμένες περίοδοι ακριβού χρήματος – αυτό εκτίμησαν οι αναλυτές από τις πρώτες κιόλας ημέρες κατάρρευσης της Γουόλ Στριτ. Οι ζημίες που προκλήθηκαν από το οικονομικό ντόμινο στην παραγωγική οικονομία κάποτε ελέγχθηκαν σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, αν και με κόστος.

Τώρα, άραγε, τι πρόκειται να συμβεί;

Το αμερικανικό σχέδιο σωτηρίας θα αποδειχθεί αρκετό; Θα τιθασευτεί ο επιχειρηματικός πανικός και το κύμα των απολύσεων που πλήττει ήδη τη χώρα; Πιθανώς όχι. Τα αποτελέσματα του πακέτου στήριξης θα εξαρτηθούν, πέρα από τη διάρκεια της πανδημίας και των εκτάκτων μέτρων, και από τη διάρκεια της πολιτικής συμφωνίας των δύο κομμάτων. (Και αυτή, κατά κάποιον τρόπο, περιλαμβάνεται στα έκτακτα μέτρα.) Μένει να απαντηθεί με σαφήνεια το κεφαλαιώδες ερώτημα: ποιος θεσμικός φορέας θα αποφασίσει και βάσει ποιων κριτηρίων ποιος, τελικά, θα είναι αυτός που πρέπει να σωθεί και ποιος είναι εκείνος που πρέπει να κηρυχθεί σε πτώχευση;

Eνα παράδειγμα, όπως το δίνει η ιταλική Corriere della Sera: Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του Λευκού Οίκου, λόγου χάρη, για την αυτοκινητοβιομηχανία General Motors/Chrysler εξισορροπήθηκε από την απαίτηση των Δημοκρατικών να τεθούν όροι και προϋποθέσεις σε μία διάσωση που γίνεται με δημόσιο χρήμα. Tο όφελος για τους εργαζομένους ήταν το βασικό ζήτημα που έθεσαν οι Δημοκρατικοί. Κατά πληροφορίες, η δικομματική συμφωνία επί του θέματος περιλαμβάνει χρηματιστηριακούς περιορισμούς, όπως η παραίτηση από τη δυνατότητα εξαγοράς ιδίων μετοχών, αλλά και μείωση των αμοιβών των διευθυντικών στελεχών της εταιρείας με ταυτόχρονη δέσμευση να μην απολυθεί κανένας εργαζόμενος έως το 2021.

Ενα δεύτερο παράδειγμα δείχνει ότι, εξ αντικειμένου και όπως λειτουργεί ο καπιταλισμός όσον αφορά την άντληση κεφαλαίων, κάποιοι είναι πρώτοι μεταξύ ίσων και στη διάσωσή τους. Η αεροναυπηγική Boeing, με τα αεροσκάφη 737Max όχι μόνο να μην πετούν εδώ και έναν χρόνο εξαιτίας των ατυχημάτων, αλλά και να μην παράγονται πια, είδε τη μετοχή της την περασμένη Τετάρτη να παίρνει up 30%, παρά τις προηγηθείσες αλλεπάλληλες χρηματιστηριακές καταβυθίσεις της. Γιατί, τάχα, συνέβη αυτό; Επειδή στο πακέτο της αμερικανικής κυβέρνησης περιλαμβάνεται και ένα ταμείο στήριξης «κρίσιμων για την εθνική ασφάλεια επιχειρήσεων», το οποίο θα μοιράσει 17 δισ. δολάρια. Εξυπακούεται ότι η Boeing, με τα στρατιωτικά αεροσκάφη της, με τα πολεμικά της ελικόπτερα, με τις διαστημικές της κάψουλες, είναι «εξαιρετικά κρίσιμη» για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ…

Η γνώμη της Corriere για το πλαίσιο των πολιτικο-οικονομικών εξελίξεων στις ΗΠΑ είναι ότι πρόκειται για φάση κρίσιμη και συγκεχυμένη κατά την οποία, παρά την ένεση ρευστότητας, επικρατεί και θα επικρατήσει… ρευστότητα (υπό την έννοια της αστάθειας). Μία άλλη ιταλική εφημερίδα, η Repubblica, εντυπωσιασμένη από το ύψος του πακέτου, σχολιάζει για την τωρινή και την επόμενη ημέρα των ΗΠΑ και όλου του κόσμου: «Συμβαίνει ό,τι και σε έναν παγκόσμιο πόλεμο. Πρόκειται για δοκιμασία η οποία μπορεί να σπάσει τα μοντέλα, να ακυρώσει τις βεβαιότητες, να διαταράξει τις διεθνείς ιεραρχίες». Αυτή η επισημαινομένη διαταραχή των ιεραρχιών δεν μπορεί παρά να ερμηνευτεί ως νύξη για το ότι η Κίνα θα σπεύσει να επωφεληθεί από την πανδημία που ξεκίνησε από την επικράτειά της και τώρα γονατίζει τη Δύση, επιδιώκοντας και οικονομικά και πολιτικά οφέλη.

Εχει και ένα σχόλιο για τα αντανακλαστικά της Ευρώπης η Repubblica, αν και δεν ονοματίζει την Ευρωπαϊκή Ενωση: «Στο άμεσο μέλλον», υπογραμμίζει, το ιλιγγιώδες «ύψος του αμερικανικού πακέτου έκτακτης ενίσχυσης θα καταστεί μέγεθος με το οποίο οι άλλοι πρέπει να αναμετρηθούν»…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News