Eπειδή είδα ότι τα γεγονότα πριν και μετά τη σύνοδο των Καννών (Νοέμβριος 2011), για τα οποία έγραψα και χτες εδώ, προκάλεσαν μεγάλο ενδιαφέρον, λέω σήμερα να δώσω μια μικρή συνέχεια. Για να δούμε καλύτερα αν η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου ανατράπηκε στις Κάννες ή μήπως ο ίδιος είχε αποφασίσει αρκετά νωρίτερα να αποχωρήσει, βλέποντας ότι η διακυβέρνησή του οδηγείτο σε αδιέξοδο.

Πρώτα τα γεγονότα. Αρκετούς μήνες πριν από τη σύνοδο των Καννών, δημιουργήθηκε αιφνιδίως θέμα με τη διαρροή μιας πληροφορίας ότι ο τότε πρωθυπουργός ήταν έτοιμος να παραιτηθεί, για να διευκολύνει τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας.

Η είδηση έσκασε σαν βόμβα στα δημοσιογραφικά  γραφεία. Στην αρχή επιβεβαιώθηκε από την ΝΔ, αφού είχε προηγηθεί συνάντηση Παπανδρέου-Σαμαρά και αργότερα από την κυβέρνηση, αλλά με διαφορετικές εκδοχές. Η ουσία, πάντως, δεν άλλαζε: ο Γιώργος Παπανδρέου έδειξε διατεθειμένος να παραιτηθεί, για να ξεπεραστεί το αδιέξοδο. Εδώ και εδώ δύο εκδοχές των γεγονότων.

Και για μην πει κανείς ότι αυτά ήταν μόνο δημοσιογραφικές πληροφορίες, θα παραθέσω και μια μαρτυρία εκ των έσω, που περιγράφει ξεκάθαρα την κατάσταση. Ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης και στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού, Χάρης Καστανίδης, γράφει στο βιβλίο του «Η Εποχή της Δοκιμασίας» (σελίδες 116-121), που κυκλοφόρησε πρόσφατα:

«Το πρωϊνό της 15ης Ιουνίου 2011 η ατμόσφαιρα μύριζε μπαρούτι. Ο Τύπος υπενθύμιζε τη γενική απεργία, τους «αγανακτισμένους», τις συγκεντρώσεις και τον αποκλεισμό της Βουλής από διαμαρτυρόμενους, καθώς ξεκινούσε η συζήτηση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής. Από μια αίσθηση αβεβαιότητας επικοινώνησα τηλεφωνικά με τον πρωθυπουργό γύρω στις 11 το πρωί. Ήταν στο γραφείο του στη Βουλή και, κατά τη συνομιλία μας, επιβεβαίωσε όσα είχαν συμφωνηθεί το προηγούμενο βράδυ. Η συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας είχε ορισθεί για τη μία το μεσημέρι, αλλά είχε την πρόθεση να επικοινωνήσει νωρίτερα με την Αλ. Παπαρήγα και τον Γ. Καρατζαφέρη και, αν προλάβαινε, με τον Φ. Κουβέλη…

«…προϊόντος του χρόνου, η ένταση στο Σύνταγμα κορυφωνόταν. Το συγκεντρωμένο πλήθος ήταν μεγάλο και το τρίγωνο Βουλής, Μεγάρου Μαξίμου και Προεδρικού Μεγάρου βρισκόταν σε κατάσταση πολιορκίας. Αιφνιδιαστικά, λίγο μετά τις 3 το μεσημέρι, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης άρχισαν να μεταδίδουν πληροφορίες ότι ο πρωθυπουργός, κατά τη συνομιλία του με τον Α. Σαμαρά, δέχτηκε να παραιτηθεί, για να διευκολύνει τον σχηματισμό κυβέρνησης σωτηρίας, χωρίς τη συμμετοχή του ίδιου.

Στην πρόταση εθνικής συνεννόησης, που απηύθυνε ο Παπανδρέου στον αρχηγό της  αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο Σαμαράς έθεσε όρο την παραίτηση του εκλεγμένου πρωθυπουργού και την επιλογή άλλου, κοινής αποδοχής. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας έθεσε ως πρόσθετο όρο τη διενέργεια εκλογών σε έναν χρονικό ορίζοντα τριών-τεσσάρων μηνών μετά τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης.

Παρακολούθησα να εξαπολύεται η είδηση και δεν πίστευα στ’ αυτιά μου. Έμεινα εμβρόντητος από την απρόσμενη τροπή των πραγμάτων. Προσπάθησα να επικοινωνήσω με τον Παπανδρέου, αλλά μάταια. Δεν σήκωνε ούτε το πορτοκαλί τηλέφωνο. Πολλοί υπουργοί, που με ζήτησαν για να μάθουν αν γνώριζα τι συνέβη, μου επανέλαβαν ότι και οι δικές τους προσπάθειες να μιλήσουν μαζί του απέβησαν άκαρπες. Δεν ήμουν βέβαιος για την αλήθεια όσων μεταδίδονταν, καθώς οι κινήσεις που αποφασίστηκαν στο Καστρί δεν περιελάμβαναν κανένα σενάριο παραίτησης του Παπανδρέου.

Ενόσω περίμενα στο σκοτάδι για το τι συνέβη και ανησυχούσα για την επίμονη σιωπή του πρωθυπουργού, μου τηλεφώνησε ο γραμματέας του κόμματος Μ. Καρχιμάκης και με ενημέρωσε ότι μίλησε με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο. Ο Γ. Πεταλωτής, που βρισκόταν στο Μέγαρο Μαξίμου μαζί με τον Ν. Αθανασάκη, επιβεβαίωσε στον Καρχιμάκη ότι ο Παπανδρέου δεν απέκλεισε ούτε την παραίτησή του, ώστε να διευκολύνει τον σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας».

Αυτά τα γράφει, επαναλαμβάνω, ένας υπουργός του Παπανδρέου, από τους πιο πιστούς. Τα γεγονότα είναι αδιάψευστα.

Βεβαίως, ο Παπανδρέου δεν παραιτήθηκε τότε, τελικά τον μετέπεισαν. Ο Καστανίδης γράφει λίγο παρακάτω επ’ αυτού: «Ήμουν σίγουρος ότι ο Παπανδρέου θα επέμενε μέχρι τέλους στην παραίτησή του, αν δεν είχαν ευτελίσει τη διαβούλευση οι επιτελείς της Συγγρού, ασκούμενοι σε ιδιοτελείς διαρροές και σε ωμή παραβίαση κάθε έννοιας δεοντολογίας».

Τι φανερώνουν τα γεγονότα; Ότι ο Γιώργος Παπανδρέου είχε φτάσει στο έσχατο όριο αντοχής. Είπε στον Σαμαρά ότι θα παραιτηθεί, εκείνος το διέδωσε, κατά ανεύθυνο τρόπο, κάποιοι στην κυβέρνηση πίεσαν τον Παπανδρέου να μην προχωρήσει, η παραίτηση ουδέποτε ανακοινώθηκε επίσημα και δεν συγκροτήθηκε τότε άλλη κυβέρνηση.

Αυτό έγινε τέσσερις μήνες μετά, με αφορμή το δημοψήφισμα και τις Κάννες. Όμως, οι αιτίες προϋπήρχαν. Όπως υπάρχει πλέον βάσιμη και η υποψία (δεν αποδεικνύονται ποτέ αυτά) ότι ο Γιώργος, μη αντέχοντας άλλο το ασφυκτικό κλίμα και βλέποντας  το αδιέξοδο, επέλεξε το δημοψήφισμα ως μέσο διαφυγής και εντέλει αποχώρησης, γνωρίζοντας ότι αυτό δεν επρόκειτο να γίνει αποδεκτό, ούτε από τους ευρωπαίους ούτε στο εσωτερικό.Τα συμπεράσματα, επομένως, είναι πιο εύκολα.

Εδώ τελειώνει μια μικρή ιστορική αναδρομή, με αφορμή ένα δημοσίευμα ξένης εφημερίδας. Τα υπόλοιπα θα τα γράψουν μετά από πολλά χρόνια οι ιστορικοί. Εύχομαι όλοι -παπανδρεϊκοί, βενιζελικοί, σαμαρικοί κ.τ.λ- να είναι καλά και να τα διαβάσουν. Απο Δευτέρα θα έχουμε άλλα, πιο επίκαιρα, να πούμε.

 ΥΓ.: Ο Αλέξης Τσίπρας, με αφορμή τα των Καννών, χαρακτήρισε τον Αντώνη Σαμαρά «μαριονέτα του Μπαρόζο». Θυμίζω, όμως, ότι τον Νοέμβριο του 2011 ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, όπως και όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί, δεν υποστήριξε το δημοψήφισμα που πρότεινε ο Γ. Παπανδρέου, ώστε να αποφανθεί ο λαός και να μην κάνει κουμάντο ο Μπαρόζο, όπως λέει σήμερα. Επομένως, οι εκ των υστέρων παλικαρισμοί  είναι το άκρον άωτον της υποκρισίας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News