Η παραλιακή λεωφόρος Πρινς Ζακ, ένας πεζόδρομος 800 μέτρων που εκτείνεται γύρω από την περίμετρο της Μαρετέρα (Μareterra) του Μονακό με θέα στη θάλασσα, είναι γεμάτη από γονείς που σπρώχνουν παιδικά καρότσια και δρομείς που κάνουν τζόγκινγκ, χαζεύοντας το καταπράσινο ακρωτήριο Ροκμπρίν-Καπ-Μαρτίν και (στο βάθος) τις ακτές της Ιταλίας.

Αυτή η ανακτημένη περιοχή, ένα project αξίας 2 δισ. ευρώ, που εγκαινιάστηκε τον Δεκέμβριο του 2024, είναι, σύμφωνα με το BBC, η τελευταία απάντηση του Μονακό σε ένα ερώτημα που αντιμετωπίζει εδώ και πάνω από 150 χρόνια: «πώς να επεκταθεί όταν έχει ήδη ξεμείνει από γη;».

Κατά μήκος της παραλιακής λεωφόρου μια πόρτα οδηγεί σε έναν σκοτεινό, τσιμεντένιο προθάλαμο. Η απέναντι πόρτα αποκαλύπτει το κοίλο εσωτερικό ενός από τους 18 συνολικά στεγανούς θαλάμους (caisson) των 10.000 τόνων και ύψους 26 μέτρων, που βρίσκονται ο ένας δίπλα στον άλλον, σαν γιγάντια τουβλάκια Lego, στον πυθμένα της θάλασσας, ώστε να δημιουργήσουν τη θαλάσσια υποδομή της νέας γειτονιάς του πριγκιπάτου.

Τα ελαφριά κύματα της Μεσογείου παφλάζουν στους τοίχους του ενισχυμένου σκυροδέματος των θαλάμων. Το πάνω μέρος του άνω τμήματος κάθε θαλάμου, γνωστό ως Ζαρλάν, βρίσκεται πάνω από την ίσαλο γραμμή, έτσι ώστε να επιτρέπει στο νερό να ρέει μέσα και έξω από λεπτά κάθετα ανοίγματα. Εχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί ως κυματοθραύστης – για την απορρόφηση και τη διασπορά της ενέργειας των κυμάτων.

Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και στην περίπτωση μιας πρωτοφανούς σε ένταση καταιγίδας τα νερά δεν θα ανέβουν πολύ ψηλά ούτε θα βυθίσουν τη Μαρετέρα. Ο σχεδιασμός των θαλάμων, που στο πριγκιπάτο τα αποκαλούν «Γαλάζια Σπήλαια», είναι εντυπωσιακός. Οταν ο ήλιος λάμπει μέσα από τα ανοίγματα του θαλάμου Ζαρλάν, εμφανίζεται μια ελαφριά μπλε απόχρωση στον χώρο.

Τα Γαλάζια Σπήλαια έγιναν αμέσως από τα πιο ασυνήθιστα αν και λιγότερο λαμπερά ορόσημα του μεσογειακού πριγκιπάτου, προσελκύοντας μια σταθερή ροή τουριστών γεμάτων περιέργεια για τα παρασκήνια της τεχνικής εφευρετικότητας, η οποία εμπλέκεται στη διαδικασία ανάκτησης γης από τη θάλασσα – κάτι, βέβαια, που δεν συνιστά καινοτομία για το Μονακό.

Η δεύτερη μικρότερη χώρα στον κόσμο μετά την Πόλη του Βατικανού διαθέτει 38.000 κατοίκους στριμωγμένους σε μια περιοχή με έκταση λίγο μεγαλύτερη από 22 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Οι δισεκατομμυριούχοι, που συνθέτουν μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, ζουν στην πιο πυκνοκατοικημένη χώρα στον κόσμο.

Περικυκλωμένο από τη Γαλλία, το Μονακό έχει ως βασική λύση για τα χωρικά του προβλήματα την επέκταση στη θάλασσα. Από το 1907, το 25% της επικράτειας του Μονακό έχει ανακτηθεί. Γειτονιές που έχουν αναπλαστεί με αυτόν τον τρόπο περιλαμβάνουν την παραλία του Μονακό, το Λαβρότο, το Πορτ Ερκιουλέ –γεμάτο σούπερ γιοτ– και την περιοχή Φοντβιέγ, δυτικά του παλατιού του πρίγκιπα του Μονακό.

Αν ο πρίγκιπας Ρενιέ, που ανήλθε στην εξουσία το 1949, έκτισε τη φήμη του ως «πρίγκιπας οικοδόμος», ο γιος του και νυν ηγεμόνας, Αλβέρτος, συνεχίζει την παράδοση. Το 2013 ανακοίνωσε σχέδια για την ανάκτηση έξι εκταρίων (60 τ. χλμ.) γης στα ανοιχτά των ακτών κοντά στο Λαρβότο, στην ανατολική επέκταση του Μονακό, και αργότερα την ονόμασε Μαρετέρα (Mare e Terra), ώστε να δηλώνεται η σύνδεσή της με τη θάλασσα και τη γη.

Η γειτονιά έχει αυξήσει την έκταση του πριγκιπάτου κατά 3% και περιλαμβάνει δύο οικιστικά συγκροτήματα διαμερισμάτων, το ένα εκ των οποίων είναι σχεδιασμένο από τον διάσημο ιταλό αρχιτέκτονα Ρέντσο Πιάνο, 10 βίλες και τέσσερις μεζονέτες, μια μικρή μαρίνα, 14 εμπορικούς χώρους και τρία εκτάρια δημόσιου χώρου. Η περιοχή είναι σαν κομμάτι παζλ από την ακτογραμμή του Μονακό.

Η Μαρετέρα συνορεύει με το Γκριμάλντι Φόρουμ, έναν χώρο εκδηλώσεων που συχνά φιλοξενεί περιοδεύουσες εκθέσεις τέχνης και θεατρικές παραστάσεις, και τον Ιαπωνικό Κήπο, που φυτεύτηκε το 1994 με μεσογειακά πεύκα, ροδιές και ελιές, σύμφωνα με τις αρχές του Ζεν σχεδιασμού. Και τα δύο αυτά κτίρια μπόρεσαν να αυξήσουν το μέγεθός τους λόγω της επέκτασης.

Αλλά η πιο ντελικάτη πρόκληση ήταν η μεταφύτευση 384 τ.μ. θαλάσσιας Ποσειδωνίας – ενός ενδημικού θαλάσσιου χόρτου που παίζει κρίσιμο ρόλο στο μεσογειακό οικοσύστημα και προστατεύεται από τη νομοθεσία της ΕΕ. Ενα πρωτοποριακής τεχνικής τροποποιημένο φτυάρι μάζεψε χλοοτάπητες Ποσειδωνίας σε καλάθια, τα οποία στη συνέχεια μεταφυτεύθηκαν 200 μ. μακριά, στην προστατευμένη θαλάσσια περιοχή του Λαβρότο.

Το εντυπωσιακό οικιστικό τετράγωνο Λε Ρέντσο του Πιάνο διαθέτει απαλά γαλάζια και γκρι χρώματα. Το Κατρ Λανς, ένα γλυπτό του αμερικανού καλλιτέχνη Αλεξάντερ Κάλντερ, αγορασμένο τη δεκαετία του ’60 από τη μητέρα του Αλβέρτου, τη θρυλική Γκρέις Κέλι, το οποίο έπιανε αράχνες σε μια αποθήκη, έχει τοποθετηθεί πλέον στην Τεραμάρε και έχει γίνει σημείο συνάντησης – όπως και το Λα Πινέντ, ένας βραχώδης κήπος με πεύκα και κουκουναριές.

Ολα αυτά δεν αποτελούν τμήμα των γυαλιστερών τουριστικών αξιοθεάτων για τα οποία φημίζεται το Μονακό, όπως το επιχρυσωμένο Καζίνο του Μόντε Κάρλο. Αντιθέτως, πρόκειται για μια περιοχή σχεδιασμένη για τους ντόπιους, με ελάχιστα καταστήματα και εστιατόρια, και με τους επισκέπτες να απολαμβάνουν τους γαλήνιους κήπους, τη θέα στη θάλασσα και την ευρηματικότητα της δημιουργίας της Τεραμάρε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News