Η Ιστορία είναι γεμάτη από περιπτώσεις προσωπικοτήτων, η συμβολή των οποίων σε μια επιστημονική ανακάλυψη έμεινε στη σκιά πιο προβεβλημένων συναδέλφων τους. Μια τέτοια περίπτωση είναι αυτή της Ρόζαλιντ Φράνκλιν, της χημικού που αναγνωρίστηκε μετά θάνατον για τη δουλειά της στην ανακάλυψη του DNA, χωρίς ποτέ να κερδίσει το βραβείο Νομπέλ.

Τώρα ένα μιούζικαλ, που έκανε πρεμιέρα την περασμένη εβδομάδα, επιχειρεί να αποτίσει φόρο τιμής στην πρωτοπόρο επιστήμονα, που έχασε πρόωρα τη ζωή της από καρκίνο ωοθηκών στην ηλικία των 37 ετών. Το «Double Helix», το οποίο παίζεται στο Λονγκ Αϊλαντ, στις ΗΠΑ, αφηγείται την ιστορία της Φράνκλιν και καταφέρνει, από κάθε άποψη, να εξηγήσει μια από τις μεγάλες επιστημονικές ανακαλύψεις του 20ου αιώνα, μέσα από το τραγούδι.

Τον Οκτώβριο του 1962, η επιτροπή των βραβείων Νομπέλ όρισε τρεις επιστήμονες ως παραλήπτες του βραβείου Ιατρικής εκείνης της χρονιάς, για τη επίλυση «του πιο θεμελιώδους βιολογικού προβλήματος», με την ανακάλυψη της μοριακής δομής του δεοξυριβονουκλεϊκού οξέος, γνωστού ως DNA, αναφέρει ρεπορτάζ των Times του Λονδίνου.

Οι Τζέιμς Γουότσον, Φράνσις Κρικ και Μορίς Γουίλκινς μοιράστηκαν το βραβείο Νομπέλ Φυσιολογίας, ή Ιατρικής, αλλά όχι η συνάδελφος του Γουίλκινς, η αείμνηστη Ρόζαλιντ Φράνκλιν, της οποίας το έργο ήταν εξίσου κρίσιμο για την ανακάλυψη. Η Φράνκλιν, η οποία πέθανε από καρκίνο το 1958, δεν κέρδισε το Νομπέλ, αλλά ούτε την πλήρη πίστωση για τη συνεισφορά της, παρά μόνο πολύ αργότερα.

Το μιούζικαλ είναι ένα δημιούργημα της Μάντλιν Μάιερς, η οποία διδάχθηκε στο σχολείο την ανακάλυψη του DNA, χωρίς να μάθει το όνομα της Φράνκλιν. Η θεατρική συγγραφέας ένιωσε μια σύνδεση με την επιστήμονα, παρότι δεν σπούδασε μοριακή βιολογία στο πανεπιστήμιο. «Επρεπε να διδάξω τον εαυτό μου με τον πιο στοιχειώδη τρόπο όλα όσα έκαναν», λέει στους Times.

Η 34χρονη Μάιερς, νιώθει τώρα «σαν να έχω διδακτορικό στη βιολογία», όπως αποκαλύπτει. Και προσθέτει: «Ο τρόπος που ένιωθε [η Φράνκλιν] για τη δουλειά της ως επιστήμονας, είναι αντίστοιχος με τον τρόπο που νιώθω εγώ για τη δουλειά μου ως μουσική δραματουργός».

Η εργασία της Φράνκλιν στο King’s College του Λονδίνου, χρησιμοποιώντας κρυσταλλογραφία ακτίνων Χ για τη δημιουργία εικόνων του DNA, την οδήγησε σε μια κρίσιμη εικόνα, στην οποία ο Γουότσον παρατήρησε ένα ελικοειδές σχέδιο. «Τη στιγμή που είδα την εικόνα, το στόμα μου άνοιξε και οι σφυγμοί μου άρχισαν να ανεβαίνουν», έγραψε ο Γουότσον σε ένα βιβλίο το 1968.

Εγραψε επίσης ότι τους έδειξαν στοιχεία από το έργο της Φράνκλιν που δεν τους τα έδωσε η «Ρόζι» και ότι «κανείς στο King’s δεν κατάλαβε ότι ήταν στα χέρια μας». Σε ένα δοκίμιο που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο, δύο αμερικανοί ακαδημαϊκοί υποστήριξαν ότι αυτός ο «δανεισμός» ήταν «λιγότερο κακόβουλος από ό,τι πιστεύεται ευρέως».

Οι ακαδημαϊκοί προβάλλουν την επιστολή ενός επιστήμονα του κολεγίου προς τον επιβλέποντα του Κρικ, που υποδηλώνει ότι η Φράνκλιν γνώριζε ότι οι ερευνητές του Κέιμπριτζ είχαν λάβει μια αναφορά για το έργο της – αν και οι περισσότεροι ιστορικοί εξακολουθούν να θεωρούν ότι το τρίο των συναδέλφων της τής φέρθηκε άσχημα.

Το μιούζικαλ της Μάιερς επιχειρεί να σκιαγραφήσει το πορτρέτο της πληρέστερα, ως επιστήμονα και ως δεινής πεζοπόρου, με ιδιαίτερη αγάπη για τη μαγειρική.

Αν και η Φράνκλιν δεν μπορούσε να το γνωρίζει, θα πέθαινε λίγα χρόνια μετά την ανακάλυψη, από καρκίνο των ωοθηκών – ο οποίος πιθανότατα ήταν και ο ίδιος γενετικός, και μπορεί ακόμη και να προκλήθηκε, εν μέρει, από την έκθεσή της στην ακτινοβολία των ακτίνων Χ.

«Στην αρχή του έργου αισθάνεται ότι η ζωή είναι ένα βιολογικό φαινόμενο, βασισμένο στα γονίδια και στα κύτταρα», λέει η Μάιερς. «Στη διαδρομή συνειδητοποιεί ότι είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτό». Σύμφωνα με την συγγραφέα και συνθέτρια, η Φράνκλιν ήταν «ένα πρόσωπο πολύ σοβαρό». Θα της άρεσε, άραγε, αυτό το μιούζικαλ; «Δεν ξέρω», απαντά η Μάιερς. «Το ελπίζω».

Μετά από μια σειρά παραστάσεων μερικών μηνών στην κωμόπολη Σαγκ Χάρμπορ του Λονγκ Αϊλαντ, το μιούζικαλ αναμένεται να μεταφερθεί στις θεατρικές σκηνές του Μπρόντγουεϊ, στη Νέα Υόρκη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News