Τα μυθιστορήματα της Αγκαθα Κρίστι ξαναγράφτηκαν: στόχος, όπως επεσήμανε ο Guardian, ήταν να αφαιρεθεί η δυνητικά προσβλητική γλώσσα, συμπεριλαμβανομένων των προσβολών και των αναφορών σε εθνικότητες. Οπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα, οι ειδικοί «αναγνώστες ευαισθησίας» έκαναν αλλαγές σε έργα που κυκλοφόρησαν, μετά το 2020, και σε ψηφιακή έκδοση.

Ο όρος «αναγνώστες ευαισθησίας» (sensitivity readers) είναι σχετικά πρόσφατος για τους εκδοτικούς οίκους. Αυτοί οι αναγνώστες λειτουργούν ως δικλίδες ασφαλείας, ζυγίζοντας όσα έχουν γραφτεί σε παλαιότερα, αλλά και πιο σύγχρονα βιβλία, τα οποία ενδέχεται «να αγγίξουν τις ευαίσθητες χορδές» του συμβατικού αναγνώστη.

Πρόκειται για εξωτερικούς συνεργάτες, τους οποίους χρησιμοποιούν οι εκδοτικοί οίκοι προκειμένου να ελέγξουν, λέξη λέξη, τα υπό έκδοση ή και παλαιότερα βιβλία, τα οποία πρόκειται να κυκλοφορήσουν σε νέες εκδόσεις, προκειμένου να κρίνουν εάν το περιεχόμενο ενδέχεται να θίξει το κοινό.

Η νέα αυτή κατηγορία συνεργατών πληρώνεται με τη λέξη και ασκεί βέτο όταν κρίνει ακατάλληλη κάποια λέξη, προσβλητική κάποια αράδα ή επιθετική κάποια παράγραφο. Στην περίπτωση αυτή, η λέξη, αράδα ή παράγραφος πρέπει να διαγραφεί, να διευκρινιστεί ή να αντικατασταθεί από κάποιο ηπιότερο λεξιλόγιο. Αυτή είναι μια πτυχή της εργασίας τους που εξασφαλίζει την καλή φήμη του εκδότη, αποτρέποντας την πιθανότητα διασυρμού μέσω της «ακύρωσης» ενός βιβλίου από το κοινό και τους κανόνες της πολιτικής ορθότητας

Ετσι, ορισμένα βιβλία της «βασίλισσας» του αστυνομικού μυθιστορήματος, με ήρωες τη Μις Τζέιν Μαρπλ και τον Ηρακλή Πουαρό, τα οποία η Αγκαθα Κρίστι έγραψε από το 1920 έως το 1976 και στα οποία υπάρχουν περιγραφές για πρόσωπα που συναντούν οι ήρωες στο εξωτερικό, άλλαξαν και πλέον παρουσιάζονται για τις τελευταίες εκδόσεις του οίκου HarperCollins χωρίς επισημάνσεις που μπορεί να φαίνονται προσβλητικές στα μάτια των σημερινών αναγνωστών.

Για παράδειγμα, στο έργο της Αγκαθα Κρίστι «Εγκλημα στον Νείλο» του 1937, με πρωταγωνιστή τον Ηρακλή Πουαρό, έχει απαλειφθεί μια αναφορά στα «αηδιαστικά μάτια και τις αηδιαστικές μύτες» των μικρών παιδιών που ενοχλούν τους ξένους επισκέπτες, ακόμη και μια αναφορά στα «χαριτωμένα λευκά δόντια» μιας εργαζόμενης, σε ξενοδοχείο στην Καραϊβική. Οι «Δέκα Μικροί Νέγροι» πλέον κυκλοφορούν με τίτλο «And Then There Were None», «Και μετά δεν έμεινε κανένας», ήδη από το 1977.

Οι συγκεκριμένες ενημερώσεις ακολουθούν τις τροποποιήσεις που έγιναν σε βιβλία των Ρόαλντ Νταλ και Ιαν Φλέμινγκ, για να αφαιρέσουν προσβλητικές αναφορές στο φύλο και τη φυλή, σε μια προσπάθεια να διατηρηθεί η συνάφειά τους με το σύγχρονο αναγνωστικό κοινό. Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα, στις τροποποιήσεις κόπηκαν αναφορές σε εθνικότητες, όπου ένας χαρακτήρας περιγράφεται για παράδειγμα, ως «μαύρος», «εβραίος» ή «τσιγγάνος». Παράλληλα, η λέξη «ιθαγενείς» έχει επίσης αντικατασταθεί με τη λέξη «ντόπιοι», ενώ έχει αφαιρεθεί και ο όρος «οriental» που αφορά στη Μέση Ανατολή.

Παρόμοιες αλλαγές έχουν γίνει στα έργα του Ρόαλντ Νταλ, ο οποίος έγραψε το «Τσάρλι και το Εργοστάσιο Σοκολάτας», αλλά και του Ιαν Φλέμινγκ, του λογοτεχνικού «πατέρα» του Τζέιμς Μποντ.

Στα συγκεκριμένα έργα υπήρχαν προσβλητικές περιγραφές της φυσικής εμφάνισης των χαρακτήρων, όπως οι λέξεις «χοντρός» και «άσχημος», καθώς και αντισημιτικές αναφορές, για παράδειγμα σε φράση που αναφερόταν στις μεγάλες μύτες των χαρακτήρων στο «The Witches» («Οι μάγισσες» του Ρόαλντ Νταλ). Προστέθηκαν, επίσης, ουδέτεροι όροι ως προς το φύλο. Οπως και στο «Τσάρλι και το Εργοστάσιο Σοκολάτας», όπου η φράση «μικροί άντρες», έχει αντικατασταθεί από τη φράση «μικροί άνθρωποι».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News