Προς μια καταστροφική αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κατά 2,6 βαθμούς Κελσίου οδεύει ο πλανήτης μας, καθώς τα κράτη δεν αναλαμβάνουν ισχυρές δεσμεύσεις για το κλίμα – ενώ οι εκπομπές από τα ορυκτά καύσιμα έχουν φθάσει σε επίπεδα-ρεκόρ, σύμφωνα με δύο σημαντικές νέες μελέτες.

Παρά τις υποσχέσεις των κυβερνήσεων, τα νέα σχέδια μείωσης των εκπομπών που συζητήθηκαν στην Διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα (COP30) δεν είναι ικανά να αποτρέψουν την επικίνδυνη υπερθέρμανση του πλανήτη για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, όπως αναφέρει δημοσίευμα του Guardian.

Η μέση θερμοκρασία του πλανήτη αναμένεται πλέον να ανέβει 2,6 βαθμούς Κελσίου πάνω από την προβιομηχανική εποχή μέχρι το τέλος του αιώνα – στα ίδια επίπεδα που προβλέπονταν και πέρυσι. Αυτά τα επίπεδα θέρμανσης «γκρεμίζουν» τους στόχους της προ δεκαετίας διεθνούς συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα, και οδηγούν τον πλανήτη σε μια εφιαλτική νέα εποχή ακραίων καιρικών φαινομένων και σοβαρών κακουχιών.

Μια ξεχωριστή έκθεση διαπιστώνει ότι οι εκπομπές ρύπων που προκαλούν την κλιματική κρίση θα αυξηθούν κατά περίπου 1% φέτος, φτάνοντας σε νέα επίπεδα-ρεκόρ – παρότι ο ρυθμός της αύξησης έχει μειωθεί κατά περισσότερο από το μισό τα τελευταία χρόνια.

Την τελευταία δεκαετία, οι εκπομπές που προκύπτουν από την εξόρυξη άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου αυξάνονται κατά 0,8% ετησίως, σε σύγκριση με το 2% της αύξησής τους στην προηγούμενη δεκαετία. Η επιταχυνόμενη ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) πλησιάζει πλέον στο να καλύψει την ετήσια αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης ενέργειας – αλλά δεν την έχει ακόμη ξεπεράσει.

Ειδικοί επισημαίνουν στον Guardian ότι μια αύξηση 2,6 βαθμών Κελσίου θα οδηγήσει στην κατάρρευση του βασικού ρεύματος του Ατλαντικού Ωκεανού, στην απώλεια κοραλλιογενών υφάλων, στη μακροπρόθεσμη απομείωση των παγετώνων και στη μετατροπή του τροπικού δάσους του Αμαζονίου σε σαβάνα – και μακροπρόθεσμα θα πλήξει την ευρωπαϊκή γεωργία, θα φέρει ξηρασία, θανατηφόρα ζέστη και υγρασία και θα εξαφανίσει τους μουσώνες στην Ασία και την Αφρική.

Οι προβλέψεις είναι εφιαλτικές. Ο πλανήτης έχει ήδη θερμανθεί κατά περίπου 1,3 βαθμούς Κελσίου από την εποχή της Βιομηχανικής Επανάστασης, λόγω της αποψίλωσης των δασών και της καύσης ορυκτών καυσίμων – μια εξέλιξη που ήδη προκαλεί σφοδρότερες καταιγίδες, πυρκαγιές, ξηρασίες και άλλες καταστροφές σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης.

Η Συμφωνία του Παρισιού, που υπογράφηκε το 2016, προβλέπει την περιοδική επικαιροποίηση των σχεδίων για τη μείωση των εκπομπών – με τις επονομαζόμενες Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές (NDCs) να αναμένονται στον νέο γύρο συνομιλιών της COP30, στο Μπελέμ της Βραζιλίας. Αλλά μόλις 100 χώρες έχουν καταρτίσει τέτοια σχέδια, και τα μέτρα τους κρίνονται ανεπαρκή για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

Σύμφωνα με ένα σενάριο που λαμβάνει υπόψη τους στόχους μηδενικών εκπομπών των κρατών καθώς και τις NDCs, οι προοπτικές έχουν ελαφρώς επιδεινωθεί, με την παγκόσμια θέρμανση να κινείται ανοδικά από 2,1 σε 2,2 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα – κυρίως λόγω της αποχώρησης των ΗΠΑ από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα.

Ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ χαρακτηρίζει την κλιματική κρίση «φάρσα», εγκαταλείπει τις κλιματικές πολιτικές της χώρας του και ζητά περισσότερες γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου, τόσο στην Αμερική, όσο και στο εξωτερικό. Για πρώτη φορά φέτος, οι ΗΠΑ δεν συμμετείχαν ούτε με αντιπροσωπεία στην COP30 – προς ανακούφιση, μάλιστα, ορισμένων από τους αντιπροσώπους άλλων κρατών.

Η μόνη θετική αποτίμηση που καταγράφουν οι μελέτες είναι ότι, παρά τον υψηλό ρυθμό θέρμανσης του πλανήτη, τα αναμενόμενα επίπεδα έχουν μειωθεί από τη συμφωνία του Παρισιού, η οποία προέβλεπε θέρμανση περίπου 3,6 βαθμών Κελσίου έως το 2100. Αυτό οφείλεται στην έκρηξη του ρυθμού ανάπτυξης της καθαρής ενέργειας, και στη μείωση χρήσης του άνθρακα – του πιο ρυπογόνου από τα ορυκτά καύσιμα.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Guardian, μια αξιολόγηση που δημοσιεύθηκε παράλληλα από την οργάνωση Παγκόσμιο Πρότζεκτ Ανθρακα (GCP), διαπιστώνει ότι οι εκπομπές από τα ορυκτά καύσιμα προβλέπεται να αυξηθούν κατά περίπου 1% εντός του 2025. Οι νέες αναλύσεις δείχνουν επίσης μια ανησυχητική αποδυνάμωση των φυσικών δεξαμενών απορρόφησης άνθρακα του πλανήτη.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι συνδυαστικές επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της υλοτόμησης δέντρων έχουν μετατρέψει τα τροπικά δάση στη νοτιοανατολική Ασία και σε μεγάλα τμήματα της Νότιας Αμερικής, από συνολικές «καταβόθρες» διοξειδίου του άνθρακα, σε πηγές εκπομπής αερίων που θερμαίνουν το κλίμα.

Μια διεθνής συμφωνία στο πλαίσιο της COP28 του 2023 στο Ντουμπάι για μετάβαση μακριά από τα ορυκτά καύσιμα, αμφισβητείται μονίμως στις συνεδριάσεις του ΟΗΕ. Αυτή την εβδομάδα, η ομάδα κρατών της G77 (που αντιπροσωπεύουν το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού) συν της Κίνας, ανακοίνωσαν την υποστήριξή τους στη συμφωνημένη διαδικασία της COP30 για μια δίκαιη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις ΑΠΕ.

Αλλά αρκετές χώρες με μεγάλες οικονομίες, όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Νορβηγία, η Βρετανία και η ΕΕ, δεν υποστηρίζουν τη διαδικασία, όπως επισημαίνει ο Guardian. Παράλληλα, το επενδυτικό ταμείο που έχει συστήσει η Βραζιλία για την αντιμετώπιση της αποψίλωσης των τροπικών δασών της δεν έχει την υποστήριξη πολλών βιομηχανικών κρατών, μεταξύ των οποίων και του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ και γνωστός οικολόγος ακτιβιστής, Αλ Γκορ, ανέφερε στους συνέδρους της COP30 τον παραλογισμό που συνιστά η συνέχιση της θέρμανσης του πλανήτη. «Πόσο καιρό θα περιμένουμε άπραγοι ανεβάζοντας διαρκώς τον θερμοστάτη;», αναρωτήθηκε χαρακτηριστικά, κατηγορώντας τις βιομηχανικές χώρες ότι «χρησιμοποιούν τον ουρανό ως ανοιχτό υπόνομο» – γεγονός που δεν επιτρέπει τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης.

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι συνολικά 35 χώρες, που αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο του παγκόσμιου ΑΕΠ, έχουν πλέον αναπτυσσόμενες οικονομίες, αλλά και μειωμένες εκπομπές. Το 2025 τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα θα αγγίξουν τα 425 ppm (αναλογία ποσοστού ανά εκατομμύριο των αερίων στην ατμόσφαιρα), σε σύγκριση με τα 280 ppm της προβιομηχανικής εποχής. Θα ήταν 8 ppm χαμηλότερα αν οι φυσικές «δεξαμενές» των δασών δεν είχαν αποψιλωθεί.

Η πρόβλεψη αυτής της αξιολόγησης από την οργάνωση CGP βασίζεται σε μηνιαία δεδομένα έως τον φετινό Σεπτέμβριο, και έχει αποδειχθεί ακριβής στις προηγούμενες 19 ετήσιες εκθέσεις της. Αναφέρει ότι στόχος της COP30 –η οποία θα ολοκληρωθεί στις 21 Νοεμβρίου– πρέπει να είναι ο διπλασιασμός των ΑΠΕ και ο σχεδιασμός της επιτάχυνσης της σταδιακής κατάργησης της παραγωγής και χρήσης ορυκτών καυσίμων.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News