Η παρατεταμένη ξηρασία που βιώνει ο πλανήτης έχει μειώσει τα αποθέματα νερού, έχει καταστρέψει αγροκτήματα και ράντσα και έχει πυροδοτήσει πυρκαγιές σε όλη τη νοτιοδυτική Αμερική τα τελευταία 25 χρόνια. Η συγκεκριμένη περιοχή δεν έχει βιώσει τόση ξηρότητα για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα εδώ και 12 αιώνες.

Αλλά τα κακά νέα δεν σταματούν εδώ. Φαίνεται ότι η ανακούφιση της Γης από τις συνθήκες ξηρασίας ίσως να απέχουν αρκετές δεκαετίες. Σύμφωνα με νέα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature Geoscience, η περίοδος ξηρασίας δεν είναι απλώς αποτέλεσμα κακοτυχίας, ούτε μια δύσκολη περίοδος που θα μπορούσε να τελειώσει σύντομα, όπως αναφέρει δημοσίευμα των New York Times.

Αντίθετα, φαίνεται πως είναι το αποτέλεσμα ενός μοτίβου θερμοκρασιών στον Ειρηνικό Ωκεανό, που έχει «κολλήσει» λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, όπως αναφέρει η νέα μελέτη. Αυτό σημαίνει ότι η ξηρασία θα μπορούσε να συνεχιστεί έως το 2050 – ίσως έως και το 2100 και αργότερα, συγκεκριμένα για όσο διάστημα οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να θερμαίνουν την υδρόγειο.

Ακόμη και στα άνυδρα νοτιοδυτικά της αμερικανικής ηπείρου, το μακροχρόνιο έλλειμμα υγρασίας από την αρχή της χιλιετίας έχει επιφέρει βαρύ τίμημα. Η πιθανότητα περισσότερων ξηρών δεκαετιών στο μέλλον εγείρει μεγάλες ανησυχίες σε μια ταχέως αναπτυσσόμενη περιοχή, όπου η γεωργία και άλλες βιομηχανίες –όπως εκείνη της κατασκευής μικροτσίπ υπολογιστών– απαιτούν μεγάλες ποσότητες νερού.

Με τη νέα μελέτη οι επιστήμονες επιχείρησαν να κατανοήσουν μια διαφορετική περίοδο ξηρασίας, στο βαθύ παρελθόν της περιοχής. Ως ενδείξεις εξέτασαν τη λάσπη από τους πυθμένες δύο λιμνών στα Βραχώδη Ορη: της Στιούαρτ Μπογκ στο Νέο Μεξικό, και της Χάντερς στο Κολοράντο.

Η κηρώδης επίστρωση στα φύλλα των φυτών διατηρεί μια χημική υπογραφή της βροχής και του χιονιού που απορροφούν. Αναλύοντας τα φυτικά υπολείμματα που είχαν συσσωρευτεί στους πυθμένες της λίμνης και είχαν ταφεί σε στρώματα ιζημάτων, οι ερευνητές ανακατασκεύασαν μια εικόνα για τα ποσοστά υγρασίας των Βραχωδών Ορών τις τελευταίες 14 χιλιετίες και διαπίστωσαν ότι οι χειμώνες ήταν ξηροί επί χιλιάδες χρόνια στα μέσα της συγκεκριμένης περιόδου.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και καιρό ότι εκείνα τα χρόνια ήταν θερμά για τον πλανήτη. Η τροχιά της Γης βρισκόταν σε μια φάση όπου έλκυε περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία στο Βόρειο Ημισφαίριο το καλοκαίρι. Η ακτινοβολία έλιωσε τους πάγους της Αρκτικής και προκάλεσε άνθηση της βλάστησης στη Σιβηρία και στη Σαχάρα. Αυτές οι αλλαγές σκίασαν την επιφάνεια του πλανήτη, αναγκάζοντάς τον να απορροφήσει μεγαλύτερες ποσότητες ηλιακής ακτινοβολίας.

Το αποτέλεσμα ήταν η τεράστια άνοδος της θερμοκρασίας. Οι επιστήμονες πραγματοποίησαν προσομοιώσεις του προϊστορικού κλίματος κατά τη διάρκεια αυτής της θερμής περιόδου σε υπολογιστές, ώστε να ανακαλύψουν τι οδήγησε σε μια τόσο σοβαρή ξηρασία των νοτιοδυτικών περιοχών της αμερικανικής ηπείρου.

Διαπίστωσαν ότι η επιπλέον θερμότητα προκάλεσε κάτι εντυπωσιακό στον Ειρηνικό: μια γιγάντια μάζα ζεστού νερού που εκτεινόταν ανατολικά από την Ιαπωνία και περιβαλλόταν από τρεις πλευρές δροσερού νερού, συμπεριλαμβανομένης της δυτικής ακτής των Ηνωμένων Πολιτειών. Η ζεστή μάζα μετατόπισε τη ζώνη των ανέμων που είναι γνωστή ως αεροχείμαρρος, εκτρέποντας τις καταιγίδες μακριά από τα νοτιοδυτικά της Αμερικής.

Αυτό το είδος μοτίβου δεν είναι ασυνήθιστο – στις ημέρες μας εμφανίζεται στον βόρειο Ειρηνικό κάθε λίγες δεκαετίες, εναλλασσόμενο με μια ψυχρή μάζα που έχει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα και κάνει τα νοτιοδυτικά της ηπείρου πιο υγρά. Αλλά στον θερμό πλανήτη μας πριν από 6.000 χρόνια δεν υπήρχε εναλλαγή των μαζών. Η θερμή μάζα παρέμεινε στη θέση της, ξηραίνοντας τα νοτιοδυτικά της αμερικανικής ηπείρου για χιλιάδες χρόνια.

Ακολούθως, όταν η επιστημονική ομάδα πραγματοποίησε προσομοιώσεις προσαρμοσμένες στο σημερινό κλίμα, διαπίστωσε ότι η θερμή μάζα ίσως έχει κολλήσει και πάλι στην περιοχή – με τη διαφορά ότι σήμερα αυτό συμβαίνει επειδή οι άνθρωποι αλλάζουν την ατμόσφαιρα της Γης καίγοντας τεράστιες ποσότητες άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Αναλυτές του κλίματος χαρακτηρίζουν τη μελέτη «ενδελεχή» και «πειστική». Ωστόσο επισημαίνουν ότι τα υπολογιστικά μοντέλα των ερευνητών μάλλον υποτίμησαν το πόσο άσχημα μπορεί η θερμή μάζα –η «αρνητική φάση της Δεκαετούς Ταλάντωσης του Ειρηνικού», όπως είναι η επίσημη επιστημονική ονομασία της– να ξηράνει τα νοτιοδυτικά της ηπείρου. Αυτό σημαίνει ότι οι προβλέψεις για τους μελλοντικούς κινδύνους ξηρασίας στην περιοχή είναι πιθανώς υποτιμημένες.

Η ανθρωπογενής υπερθέρμανση δημιουργεί συνθήκες που επιδεινώνουν την ξηρασία σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Ο θερμότερος αέρας αντλεί περισσότερο νερό από το έδαφος και τη βλάστηση, και προκαλεί περισσότερες βροχοπτώσεις στα πεδινά, αντί της μετατροπής τους σε χιονοπτώσεις στα βουνά. Στη νοτιοδυτική Αμερική αυτοί οι παράγοντες προστίθενται στις φυσικές κλιματικές διακυμάνσεις, οι οποίες έχουν διαμορφώσει εδώ και καιρό τη διαθεσιμότητα νερού.

Αλλά ακόμα κι έτσι, γεγονότα όπως η υπερβολική ξηρασία εγείρουν την πιθανότητα το φαινόμενο του θερμοκηπίου να αρχίσει να υπερισχύει ορισμένων καθιερωμένων ρυθμών και μοτίβων στη φύση. Για παράδειγμα, ο Ελ Νίνιο, το κυκλικό μοτίβο θερμοκρασίας στον τροπικό Ειρηνικό Ωκεανό, συνήθως οδηγεί σε υγρότερους χειμώνες στα νοτιοδυτικά. Αλλά αυτό δεν συνέβη κατά την εκδήλωσή του από το 2023 έως πέρυσι.

Οι ερευνητές επιστήμονες τονίζουν ότι όλες αυτές οι κλιματολογικές τάσεις άρχισαν να εμφανίζονται πολύ πρόσφατα, οπότε γίνεται ξεκάθαρο ότι βγάζουν νόημα μόνο αν ληφθεί υπόψη το πόσο οι παρεμβάσεις των ανθρώπων επηρεάζουν πλέον το κλίμα της Γης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News