Εννέα χρόνια. Τόσα χρειάστηκαν οι Ισλανδοί για να απαλλαγούν από τα capital controls, τους ελέγχους κίνησης των κεφαλαίων που είχαν επιβληθεί στην αρχή της οικονομικής κρίσης το 2008.

Ηταν Σεπτέμβριος του 2008, όταν εξαιτίας των τριγμών στο αμερικανικό τραπεζικό σύστημα κατέρρευσαν οι σημαντικότερες τράπεζες της Ισλανδίας. Αυτό με τη σειρά του «γονάτισε» τα δημόσια ταμεία και προκάλεσε την ισχυρότερη οικονομική ρήξη που είχε δει η Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο – θα ακολουθούσαν δυστυχώς χειρότερες καταστροφές, με θύμα βεβαίως την Ελλάδα που το 2008 είχε έναν Πρωθυπουργό που μιλούσε για «θωρακισμένη οικονομία»…

Το 2008 η ισλανδική κορόνα έπεσε κατά 50% σε σχέση με όλα τα σημαντικά νομίσματα, η ανεργία που μέχρι τότε ήταν ανήκουστο φαινόμενο έφτασε αστραπιαία το 10% και οι καταθέσεις έκαναν «φτερά» στο εξωτερικό με ανησυχητικούς ρυθμούς.  Το Ρέιγκιαβικ αποφάσισε να αντιμετωπίσει την κρίση με τον δικό του, κάπως ανορθόδοξο, τρόπο: επέβαλε ελέγχους κεφαλαίου –απαγορευμένη σκέψη ως τότε στην Ευρωπαϊκή Ενωση–, εισήγαγε 100 νέους φόρους και περιέκοψε τις δαπάνες, δανείστηκε χρήματα από τους σκανδιναβούς γείτονες και το ΔΝΤ, άφησε τις ιδιωτικές τράπεζες να καταρρεύσουν.

Οι επενδυτές έχασαν τα πάντα, γεγονός που σήμανε ότι οι φορολογούμενοι δεν επιβαρύνθηκαν με τα χρέη των τραπεζών. Επίσης, σε μια πιο αμφιλεγόμενη κίνηση, οι Βρετανοί και Ολλανδοί καταθέτες έχασαν όλα τους τα χρήματα (συνολικά 4 δισ. ευρώ). Το φάρμακο ήταν σκληρό και η αντίδραση άμεση. Η ανάπτυξη κατέρρευσε, χιλιάδες μετανάστευσαν και η Ισλανδία έγινε ο παρίας της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κοινότητας.

Κατά το αντισυστημικό αφήγημα, η Ισλανδία θριάμβευσε. Μετά το σοκ επέστρεψε σιγά σιγά σε ανάπτυξη και όλα είναι τώρα καλά, ο συμβολισμός της άρσης των περιορισμών στην κίνηση των κεφαλαίων είναι ισχυρός, σφραγίζει την επιστροφή στην κανονικότητα.

Την Κυριακή το υπουργείο Οικονομικών της Ισλανδίας ανακοίνωσε ότι την Τρίτη 14 Μαρτίου,, αίρονται οι εναπομείναντες περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων που βρίσκονται σε ισχύ από την οικονομική κρίση του 2008.

«Οι έλεγχοι κεφαλαίων που επιβλήθηκαν σε ιδιώτες, επιχειρήσεις και συνταξιοδοτικά ταμεία ήρθησαν», ανέφερε η κυβέρνηση σε ανακοίνωση που εξέδωσε έπειτα από συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου σε περιορισμένη σύνθεση. Η άρση των κεφαλαιακών ελέγχων θα ισχύσει από τις 14 Μαρτίου.

«Πρόκειται για μια πολύ ευχάριστη καμπή στην οικονομική αναδιάρθρωση μετά την κρίση του 2008 και 2009. Οι κεφαλαιακοί έλεγχοι αποτέλεσαν ένα απαραίτητο εργαλείο για την ανόρθωση της οικονομίας», δήλωσε εκφράζοντας την ικανοποίησή του ο πρωθυπουργός Μπγιάρνι Μπενέντικτσον.

Για όσους όμως αναζητούν συγκρίσεις με την Ελλάδα υπάρχει μια βασική διαφορά: στην Ισλανδία τα capital controls επιβλήθηκαν στην αρχή της κρίσης και όχι στο χρονικό σημείο όπου κανονικά θα έπρεπε να τελειώνει η περιπέτεια.

Τα εννέα χρόνια που πέρασαν ώσπου να αποκατασταθεί η τάξη στην τραπεζική αγορά της Ισλανδίας, είναι ένα οδυνηρό δίδαγμα για όσους ελπίζουν ότι τα capital controls που επιβλήθηκαν στη χώρα μας το καλοκαίρι του 2015 εξαιτίας της «περήφανης διαπραγμάτευσης» της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ θα αρθούν έτσι εύκολα. Είναι ένα δίδαγμα για το μέγεθος της ζημίας που συνιστά το κλείσιμο των τραπεζών σε μια χώρα…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News