Ενας 25χρονος διανομέας επιτέθηκε με κατσαβίδι σε οδηγό ΙΧ, έπειτα από διαπληκτισμό που είχαν. Το συμβάν έγινε μέρα μεσημέρι σε δρόμο της Αθήνας και ο οδηγός παραλίγο να χάσει το μάτι του.

Από διαπληκτισμούς στους ελληνικούς δρόμους έχουμε όλοι πολλά να θυμηθούμε, και άλλα τόσα να διηγηθούμε. Ο δικός μου κανόνας είναι ένας: όσο και να φταίει ο άλλος, θα καταπιώ τον θυμό μου και θα φύγω γιατί αν καθίσω να τσακωθώ με έναν άγνωστο στο δρόμο, κανείς δεν μου εγγυάται για τις αντιδράσεις του. Κάθε τόσο, επιβεβαιώνομαι. Να που κάποιος μπορεί να είναι τόσο απρόβλεπτα επικίνδυνος, που στον τσακωμό πάνω, σε ένα φανάρι ή σε μια διασταύρωση, θα σου χώσει ένα κατσαβίδι στο μάτι.

Πέρα από το σοκαριστικό της ανθρώπινης συμπεριφοράς, όμως, στη συγκεκριμένη περίπτωση αποκαλύφθηκε κι ένα πιο σοκαριστικό παρασκήνιο. Ο δράστης απασχολούσε τις Αρχές πάνω από μία δεκαετία. Εχουμε και λέμε: ναρκωτικά, ληστεία σε βάρος οδηγού ταξί, επικίνδυνες σωματικές βλάβες, κλοπή, παράβαση του νόμου περί όπλων, ενδοοικογενειακή βία, αρπαγή ανηλίκου, γενετήσιες πράξεις με ανηλίκους, έκρηξη και κατοχή εκρηκτικών υλών κ.τ.λ. Τα ποινικό βιογραφικό του συγκεκριμένου ατόμου μετράει 19 συλλήψεις. Τώρα συνελήφθη ακόμα μια φορά και του ασκήθηκε ποινική δίωξη για το κακούργημα της βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης.

Δικαίως θα αναρωτηθεί κανείς πώς γίνεται κάποιος με τόσο βεβαρημένο ιστορικό να κυκλοφορεί ελεύθερος ανάμεσά μας, χωρίς κανένα περιοριστικό μέτρο. «Τον ήξεραν οι Αρχές», διαβάζουμε. Αυτή η φράση μας στοιχειώνει. Και κάθε φορά τη βλέπεις να εμφανίζεται κατόπιν εορτής, πάντα μετά το κακό. Μεγάλο ή μικρότερο, δεν έχει σημασία. Το θέμα είναι ότι ένα παρελθόν παραβατικότητας, παραλείψεων και γραφειοκρατικών κενών επιτρέπουν σε επικίνδυνα άτομα να συνεχίζουν σαν να μη συμβαίνει τίποτα.

Εδώ δεν μιλάμε για μεμονωμένο περιστατικό. Αν ανατρέξει κανείς στο διαδίκτυο, η φράση «τον ήξεραν οι Αρχές» θα εμφανιστεί σε εκατοντάδες αποτελέσματα, ως καθρέφτης μιας θεσμικής κόπωσης. Μιας αστυνομίας που συλλαμβάνει αλλά δεν βρίσκει στήριξη, μιας Δικαιοσύνης που αργεί και των νόμων που φτιάχνονται απλώς για να υπάρχουν χωρίς πάντα να εφαρμόζονται.

Ενας νομικός μπορεί σίγουρα να εξηγήσει γιατί ένας άνθρωπος που έχει περάσει πολλάκις το κατώφλι αστυνομικών τμημάτων, παραμένει έξω στην κοινωνία. Οταν όμως υπάρχει μια συνεχής και αδιόρθωτη παραβατική συμπεριφορά, η οποία οδηγεί σε κλιμακωτά βήματα βίας, θα έπρεπε να υπάρχει και ανάλογη αντίδραση από το κράτος. Μια επιτήρηση, μια ψυχοκοινωνική παρέμβαση, μια αυστηρή εφαρμογή του νόμου πιθανότατα θα είχαν ελέγξει και προλάβει το επόμενο κακό, ένα κατσαβίδι που χώθηκε στο μάτι ενός οδηγού που τόλμησε να μιλήσει, να θυμώσει, να τσακωθεί σε μια διασταύρωση.

Οταν ένας άνθρωπος απασχολεί τόσα χρόνια τις Αρχές και παραμένει χωρίς ουσιαστική παρακολούθηση, τότε το πρόβλημα δεν είναι ο δράστης. Είναι το σύστημα και η έλλειψη συντεταγμένης ευθύνης. Αν αυτή υπήρχε, αν η αστυνομία δεν στοίβαζε φακέλους στα ράφια της, αν η Δικαιοσύνη κινείτο πιο γοργά, αν η νομοθεσία δεν είχε περιθώρια για παραθυράκια και αν οι κοινωνικές υπηρεσίες ήταν παρούσες στην πράξη και δεν ήταν κυρίως τηλέφωνα ανάγκης ή συμβουλευτικής παρέμβασης, τότε θα μιλούσαμε για μια αλυσίδα αποτελεσματικής προστασίας και πρόληψης.

Είναι πια εκνευριστικό να διαβάζουμε ότι οι Αρχές γνώριζαν μια επαναλαμβανόμενη παραβατική συμπεριφορά, κάθε φορά που συμβαίνει κάτι. Αν δεν απαιτήσουμε λογοδοσία γι’ αυτό, τότε το επόμενο κατσαβίδι δεν είναι θέμα τύχης, είναι θέμα χρόνου. Και ο κανόνας «δεν τσακώνομαι με αγνώστους», που εφαρμόζουμε μερικοί για να αποφύγουμε το δυνητικά επικίνδυνο άτομο στο διάβα μας, είναι απλώς μια αυτοσχέδια πατέντα. Μας γλιτώνει από τα χειρότερα, αλλά δεν μας γλιτώνει από το χειρότερο, από την αναποτελεσματικότητα θεσμών που μπάζουν από παντού.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News