Και όμως, «τα βρήκαν». Δικαστές και δικηγόροι με το υπουργείο Δικαιοσύνης. Πολλές από τις διαφωνίες απορροφήθηκαν, σημαίες πολέμου εν τέλει δεν ανέμισαν, και μάλλον βελούδινα οδεύει προς ψήφιση το σχέδιο νόμου για τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας – που αλλάζει όχι ένα και δυο δεδομένα στον κόσμο των δικαστηρίων, αλλάζει τα πάντα… H αναμόρφωση του Κώδικα αφορά όλα τα διαδικαστικά στάδια, από την κατάθεση του εισαγωγικού δικογράφου στον πρώτο βαθμό έως και την έκδοση τελεσίδικης (και εν συνεχεία) αμετάκλητης απόφασης.

Βασικός στόχος είναι η Ελλάδα, από 1.492 ημέρες για την έκδοση τελεσίδικης απόφασης σήμερα, να επιτύχει τον μέσο όρο των χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης, δηλαδή το ένα έτος (περίπου 350 ημέρες) για την έκδοση οριστικής απόφασης και τα δύο έτη (περίπου 650 ημέρες), για την έκδοση τελεσίδικης απόφασης.

Η νέα νομοθετική πρωτοβουλία εντάσσεται στον οδικό χάρτη που είχαν εξαγγείλει o υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης και ο υφυπουργός Ιωάννης Μπούγας, κατά την ψήφιση του Δικαστικού Χάρτη, με σκοπό τη μεγιστοποίηση των ωφελειών εφαρμογής του και τη συμπληρωματική λειτουργία του με άλλα νομοσχέδια του υπουργείου Δικαιοσύνης, όπως η μεταφορά δικαστηριακής ύλης στους δικηγόρους.

Τα βήματα για το modus operandi

Ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας προβλέπει για πρώτη φορά συγκεκριμένες προθεσμίες για κάθε διαδικαστικό στάδιο. Για παράδειγμα, η έκδοση απόφασης για υπόθεση τακτικής διαδικασίας είχε οριστεί εντός 6 μηνών από τη συζήτηση. Σε περίπτωση που ο δικαστής διαπίστωνε ότι κατ’ εξαίρεση δεν μπορεί να εκδώσει την απόφαση εντός της προθεσμίας, θεσπιζόταν η υποχρέωσή του να ενημερώσει εγγράφως τον προϊστάμενο του δικαστηρίου για την καθυστέρηση στην έκδοση της απόφασης, καθώς και για τους σοβαρούς λόγους που τη δικαιολογούν. Στη συνέχεια, ο προϊστάμενος όφειλε να διαβιβάσει το εν λόγω έγγραφο στον Επιθεωρητή και στον Αρειο Πάγο και να ενημερώσει τους διαδίκους για την καθυστέρηση.

Οι δικαστές είχαν πει όχι σε ασφυκτικές προθεσμίες και στον πειθαρχικό έλεγχο, εκτιμώντας ότι το εξάμηνο – συν δυο μήνες – ως πλαφόν δεν ήταν ρεαλιστικό. Σύμφωνα με το υπουργείο Δικαιοσύνης, βρέθηκε modus operandi στους οκτώ μήνες, ενώ αφαιρέθηκε η συναφής του εξαμήνου υποχρέωση της ενημέρωσης. Πειθαρχικός έλεγχος θα μπορεί πάντως να διενεργείται αυτοδικαίως μετά το πέρας του οκταμήνου.

Υπενθυμίζεται ότι στον νέο Κώδικα περιλαμβάνονται ρυθμίσεις οι οποίες αφορούν στον υπερβολικό φόρτο υποθέσεων, που επωμίζονται οι λειτουργοί της δικαιοσύνης. Θεσπίζονται δεσμευτικά και αριθμητικά όρια στη χρέωση υποθέσεων προς κάθε δικαστικό ή εισαγγελικό λειτουργό. Οι ρυθμίσεις αυτές προβλέπουν ότι η χρέωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το ανώτατο όριο του κανονισμού σε ποσοστό μεγαλύτερο του 20%, ενώ για την πολιτική δικαιοσύνη προβλέπεται ανώτατο όριο 150 υποθέσεων ετησίως στον πρώτο βαθμό και 70 στον δεύτερο. Σε περιπτώσεις έκτακτης επιβάρυνσης δικαστικού σχηματισμού, τίθεται υποχρέωση άμεσης ενημέρωσης του αντίστοιχου ανώτατου δικαστηρίου για τη λήψη μέτρων ενίσχυσης.

Οι διαταγές πληρωμής και η ευθύνη

Η απόφαση του υπουργείου για μεταφορά δικαστηριακής ύλης στους δικηγόρους είναι ίσως από τις επιτυχέστερες: έχει διαπιστωθεί ότι λειτουργεί ομαλά και αποδίδει θεαματικά. Μόνον ως τα τέλη του 2024, περίπου 25.000 υποθέσεις είχαν αφαιρεθεί από τα δικαστήρια – ένορκες βεβαιώσεις, εξαλείψεις προσομοιώσεων υποθηκών, σωματεία.

Καθώς στο νεότευκτο σχέδιο νόμου μεταφέρονται και οι διαταγές πληρωμής και οι διαταγές απόδοσης μισθίου στο δικηγορικό σώμα, οι συλλειτουργοί της Δικαιοσύνης ζητούσαν – και επέτυχαν τελικά – ρύθμιση, αναφορικά με την ευθύνη των δικηγόρων, η οποία και θα περιορίζεται ρητά μόνο στον δόλο και τη βαριά αμέλεια, όπως ακριβώς ισχύει για την ευθύνη των δικαστών.

Η ρύθμιση κρινόταν απολύτως αναγκαία, καθώς στο πεδίο έχουν μπει δυναμικά funds και τράπεζες, με τους δικηγόρους να εναλλάσσουν ρόλους, με εύθραυστες ισορροπίες.

Σημειωτέον, γενικότερα, ότι η έναρξη ισχύος των νέων ρυθμίσεων ορίζεται από 1.1.2026. Οι δικηγόροι επέμεναν ότι κάθε σκέψη προ του συγκεκριμένου οροσήμου δεν λαμβάνει υπ’ όψιν την πραγματικότητα και κυρίως την αδήριτη ανάγκη να ενημερωθεί η νομική κοινότητα για το περιεχόμενο των αλλαγών.

Στο θέμα των προθεσμιών, πάντως, ως προς την πολιτική δίκη, το υπουργείο Δικαιοσύνης δεν φαίνεται να κάνει πίσω.

Η ένσταση της Θεσσαλονίκης

Δε χωρεί αμφιβολία ότι στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου, η μεγάλη κατάκτηση για τους συμβολαιογράφους είναι η αρμοδιότητα της δημοσίευσης διαθηκών. Παρά τις όποιες δυσκολίες, καθώς θα πρέπει να δημιουργηθεί μητρώο διαθηκών σε βάθος χρόνου, η ένταση της απαιτούμενης προσπάθειας δεν μειώνει εντούτοις την ικανοποίηση του κλάδου.

Από την άλλη πλευρά, πληροφορίες του Protagon αφήνουν μετέωρη την ένσταση του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείου Θεσσαλονίκης σε σχέση με τους πλειστηριασμούς και την πρόβλεψη του Πρωτοδικείου ως πρώτου σταδίου. Αν φερ’ ειπείν τόπος κατάσχεσης του ακινήτου είναι ο Πολύγυρος, και δεν εντοπιστεί συμβολαιογραφικό γραφείο στην εμβέλεια του οικείου Πρωτοδικείου, ο «φάκελος» κατευθύνεται στην Αθήνα και όχι στο εύρος του Εφετείου πχ. Θεσσαλονίκης, ή έστω σε άλλη, κοντινή, εφετειακή περιφέρεια.

Η ανησυχία εστιάζεται στο γεγονός ότι οι πλειστηριασμοί θα συγκεντρωθούν κατά κύριο λόγο στην Αθήνα, οδηγώντας σε οικονομική αποδυνάμωση τα επαρχιακά συμβολαιογραφεία, και οι συμβολαιογράφοι της περιφέρειας που ασχολούνται με την εκτέλεση θα οδηγηθούν σε οικονομικό αδιέξοδο, μαζί με το προσωπικό τους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News