Οι ταξιδιώτες που θα πετάξουν για Ελβετία ή σχεδιάζουν να αλλάξουν πτήση εκεί αυτό το καλοκαίρι ενδέχεται να βρεθούν προ εκπλήξεων. Η ελβετική αεροπορική εταιρεία Swiss επιβεβαίωσε ότι θα ακυρώσει περίπου 1.400 πτήσεις έως τον Οκτώβριο, καθώς αντιμετωπίζει έλλειψη 70 πιλότων πλήρους απασχόλησης. Οι περικοπές στα δρομολόγια θα επηρεάσουν αρκετές πτήσεις μικρών αποστάσεων από τη Ζυρίχη και τη Γενεύη, αλλά και πτήσεις σε όλη την Ευρώπη. Ορισμένα δρομολόγια μεγάλων αποστάσεων, όπως αυτά προς τη Σαγκάη και το Σικάγο, θα γίνονται πιο αραιά. Και ορισμένες εποχιακές συνδέσεις, όπως αυτή προς την Χουργκάντα στην Αίγυπτο, έχουν ανασταλεί εντελώς.

Η αεροπορική εταιρεία προσπαθεί να αμβλύνει λίγο τις επιπτώσεις αυτής της έλλειψης, εξαγοράζοντας ημέρες κανονικής αδείας από τους πιλότους και προσφέροντας κίνητρα σε όσους εργάζονται με μερική απασχόληση να αυξήσουν τις ώρες τους.

Ομως, η Swiss δεν είναι η μόνη ευρωπαϊκή αεροπορική εταιρεία που αντιμετωπίζει δυσκολίες. Πιλότοι της Air France έχουν επιταχθεί να πετούν σε δρομολόγια της KLM με υποστελεχωμένο προσωπικό ενώ και η Finnair είχε ανακοινώσει ακυρώσεις πτήσεων τους τελευταίους μήνες λόγω προβλημάτων με τους πιλότους της. Εν τω μεταξύ, τόσο η easyJet όσο και η British Airways έχουν ξεκινήσει εκστρατείες προσλήψεων, με την πρώτη να ελπίζει να προσλάβει 1.000 νέους πιλότους έως το 2028.

Από το 2023, αναλυτές της αεροπορικής βιομηχανίας έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου για τέτοιου είδους ελλείψεις. Οι ειδικοί τότε προέβλεπαν ότι η ζήτηση των πιλότων παγκοσμίως για την περίοδο 2023-2042 θα ανέρχεται 613.000-649.000 επαγγελματίες, με τις υψηλότερες ανάγκες να αφορούν την Ευρώπη, την Ασία και τη βόρεια Αμερική. Οι παρατεταμένες επιπτώσεις της πανδημίας στα προγράμματα εκπαίδευσης και το πάγωμα των προσλήψεων κατά τα προηγούμενα χρόνια, σε συνδυασμό με την αύξηση των αεροπορικών ταξιδιών μετά την πανδημία, ήταν σαφώς παράγοντες που συνέβαλαν, με αποτέλεσμα αυξημένες ακυρώσεις πτήσεων, καθηλώσεις αεροσκαφών και μειωμένη χωρητικότητα κατά τις περιόδους αιχμής.

Το 2024, η εκτίμηση για τη ζήτηση πιλότων αυξήθηκε περαιτέρω σε 649.000-674.000 άτομαπαγκοσμίως για την περίοδο 2024-2043, σύμφωνα με διάφορες εκθέσεις. Στις τελευταίες προβλέψεις, παράγοντες όπως η συνταξιοδότηση, ο κατακερματισμένος κύκλος εκπαίδευσης πιλότων και η υψηλότερη από την αναμενόμενη ανάκαμψη των αεροπορικών ταξιδιών μετά την πανδημία έπαιξαν βασικό ρόλο. Αυτό οδήγησε τις αεροπορικές εταιρείες να αυξήσουν τις προσλήψεις πιλότων, αλλά εξακολουθούσαν να μην μπορούν να ανταποκριθούν στη ζήτηση λόγω του χρόνου εκπαίδευσης που απαιτείται για τους νέους πιλότους. Ειδικοί αναφέρουν ότι οι παραπάνω αριθμοί δεν αναμένεται να μειωθούν σημαντικά και στις ενημερωμένες προβλέψεις του 2025, οι οποίες δεν έχουν δημοσιευθεί ακόμα.

Σύμφωνα με την έκθεση Pilot and Technician Outlook της Boeing για το 2024, το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στην Ευρώπη και σε ένα μέρος της Ασίας, όπου η ζήτηση έως το 2043 ανέρχεται σε 155.000 πιλότους. Ακολουθούν η Κίνα που χρειάζεται 130.000 πιλότους, η βόρεια Αμερική που χρειάζεται 123.000, η Μέση Ανατολή με 68.000, η Νοτιοανατολική Ασία με 60.000, η Νότια Ασία με 40.000, η Λατινική Αμερική με 39.000.

Ολη αυτή η ζήτηση οφείλεται στην αναμενόμενη ανάπτυξη των δρομολογίων: Οι αεροπορικές εταιρείες θα χρειαστούν 43.975 νέα αεροπλάνα σε διάστημα 20 ετών και ο παγκόσμιος στόλος αναμένεται να διπλασιαστεί. Συγκεκριμένα για την Ευρώπη, την ανατολική και την κεντρική Ασία, το 2023 ο αριθμός των αεροσκαφών με μονό διάδρομο ανέρχονταν σε 4.705 ενώ αυτά με πλατύ άξονα σε 1.015. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Boeing, το 2043 θα έχουν αυξηθεί κατά περίπου 80%: αυτά με μονό διάδρομο εκτιμάται ότι θα είναι 8.390 και με πλατύ άξονα 1.785. Για όλα αυτά τα επιπλέον αεροσκάφη θα χρειαστούν φυσικά και περισσότεροι πιλότοι – πέρα από τους φροντιστές, το προσωπικό εδάφους και τους τεχνικούς.

Η Oliver Wyman, μία από τις πλέον επιδραστικές συμβουλευτικές εταιρείες στην αεροπορική βιομηχανία, προέβλεψε στις αρχές του 2021 την έλλειψη πιλότων, κόντρα στα δεδομένα εκείνης της εποχής, οπότε η COVID-19 αποδεκάτιζε τον κλάδο των αεροπορικών εταιρειών και οποιαδήποτε ανάκαμψη έμοιαζε πολύ μακρινή.

Ομως, καθώς η ζήτηση για αεροπορικά ταξίδια συνεχίζει να ανακάμπτει από το 2022 και μετά, οι προβλέψεις της συμβουλευτικής εταιρείας επιβεβαιώθηκαν και πλέον αναμένεται ότι η παγκόσμια αεροπορία θα έχει έλλειψη σχεδόν 80.000 πιλότων έως το 2032. Η Ευρώπη συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η Oliver Wyman, αναμένεται να έχει έλλειψη 19.000 πιλότων έως το 2032.

Λόγω της κατάρρευσης των αερομεταφορών κατά την περίοδο της πανδημίας, ορισμένες εταιρείες προσέφεραν ακόμη και πακέτα εθελουσίας εξόδου, επιταχύνοντας την απώλεια βετεράνων πιλότων. Σε αυτούς προστίθεται και σημαντικός αριθμός πιλότων που πλησιάζουν στην ηλικία συνταξιοδότησης. Σύμφωνα με τον κανονισμό της EASA, της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Αεροπορική Ασφάλεια, οι πιλότοι οφείλουν να αποσύρονται από τις εμπορικές πτήσεις έως την ηλικία των 65 ετών.

Με τη γενιά των baby boomers, στην οποία το επάγγελμα του πιλότου ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές, να βρίσκεται στο φάσμα των 60+, σημαντικός αριθμός αναμένεται εγκαταλείψει το επάγγελμα τα επόμενα χρόνια. Αυτό το «ασημένιο τσουνάμι» συνταξιοδοτήσεων, που αναμένεται να πλήξει κυρίως την Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική, σημαίνει ότι οι αεροπορικές εταιρείες θα χάσουν χιλιάδες έμπειρους κυβερνήτες, με εκθέσεις του κλάδου να σημειώνουν ότι ενδέχεται να μην υπάρχουν αρκετοί νέοι για να τους αντικαταστήσουν, δεδομένου ότι για να εκπαιδευτεί ένας πιλότος από το μηδέν χρειάζονται 18-24 μήνες.

Και δεν είναι μόνο αυτό: στην δυσεπίλυτη εξίσωση θα πρέπει να προστεθεί σύμφωνα με τους ειδικούς και το γεγονός ότι ο αριθμός των νέων πιλότων που μπορεί να εκπαιδεύσει η Ευρώπη κάθε χρόνο είναι αρκετά μικρότερος από τον αριθμό που απαιτείται για την κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης. Μάλιστα, εκτιμάται ότι η Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, θα χρειάζεται περίπου 5.800 νέους πιλότους ετησίως, περίπου 16 την ημέρα, για να καλύψει τη ζήτηση, ωστόσο οι ευρωπαϊκές σχολές πτήσεων «παράγουν» επί του παρόντος περίπου το 25% των μελλοντικών αναγκών ετησίως. Παρόλο που οι εγγραφές έχουν πλέον αυξηθεί, θα χρειαστεί χρόνος για να αποφοιτήσουν οι εκπαιδευόμενοι και να συσσωρεύσουν αρκετές ώρες πτήσης για να εργαστούν ως πρώτοι αξιωματικοί αεροπορικών εταιρειών. Στο μεταξύ, οι αεροπορικές εταιρείες ενδέχεται να βρεθούν με περισσότερα αεροπλάνα διαθέσιμα από ό,τι πιλότους για να τα χειριστούν.

Σύμφωνα με το Eurocontrol, τον αρμόδιο ευρωπαϊκό οργανισμό για τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας, οι χώρες της νότιας και νοτιοανατολικής Ευρώπης βιώνουν την ταχύτερη ανάκαμψη μετά την πανδημία, ξεπερνώντας την υπόλοιπη Ευρώπη. Τα τουριστικά σποτ γύρω από τη Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων της Ελλάδας και της  Ισπανίας και οι αναδυόμενες αγορές στην Ανατολική Ευρώπη (Πολωνία, Ουγγαρία, Ρουμανία) έχουν την ισχυρότερη ανάπτυξη. Ως εκ τούτου, ένα σημαντικό μέρος της ζήτησης, που σύμφωνα με τις προβλέψεις της Boeing, θα είναι 155.000 πιλότοι τα επόμενα 20 χρόνια κυρίως στην Ευρώπη και σε ένα μέρος της Ασίας, θα αφορά τις ταχέως αναπτυσσόμενες αγορές. Δηλαδή, χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, με την αύξηση των καλοκαιρινών ταξιδιών, θα μπορούσαν να βρεθούν με περισσότερες θέσεις εργασίας για πιλότους απ’ ό,τι υποψηφίους για να τις καλύψουν.

Τα στοιχεία του Eurocontrol, συγκεκριμένα για τη χώρα μας, είναι αποκαλυπτικά: από την 1η Απριλίου 2025 η αύξηση του αριθμού των πτήσεων από και προς την Ελλάδα έχουν αυξηθεί κατά 18,5 – 30%, σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2019, προ πανδημίας. Ενδεικτικά, στις 14 Ιουνίου του 2025 ο αριθμός πτήσεων στη χώρα μας ανήλθε σε 2.442 ενώ την αντίστοιχη ημέρα του 2019 ήταν 2.211. Την 1η Απριλίου 20245 καταγράφηκαν 956 πτήσεις σε σχέση με 752 το 2019.

Οι ελληνικές αεροπορικές εταιρείες προς το παρόν δεν φαίνεται να αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα – τουλάχιστον σε σύγκριση με εταιρείες του εξωτερικού που έφτασαν στο σημείο να ακυρώνουν δρομολόγια. Ωστόσο, αναζητώντας τις κενές θέσεις εργασίας, φαίνεται ότι και η Aegean/Olympic Air και η Skyexpress βρίσκονται σε αναζήτηση πιλότων: και οι δύο εταιρείες έχουν αναρτήσει αγγελίες για ανοικτές θέσεις όσον αφορά πρώτους αξιωματικούς και κυβερνήτες σε Airbus Α320 και ATR (ελικοφόρα).

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News