Γιατί δεν υπάρχει αντιπολίτευση στη Ρωσία; Το ερώτημα εξακολουθεί να απασχολεί, εδώ και πολύ καιρό, τη Δύση, παρότι υπάρχουν κάποιες απαντήσεις. Η πιο προφανής και εύκολη είναι ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο, εάν όχι αδύνατο, να οργανωθούν αντιπολιτευόμενες δυνάμεις σε ένα αυταρχικό καθεστώς όπου οι αντιφρονούντες δηλητηριάζονται και οι δημοσιογράφοι φονεύονται. Μια δεύτερη απάντηση τη δίνει ο Ιλια Πονομάρεφ, πρώην βουλευτής της Ρωσικής Δούμας, ο μοναδικός που ψήφισε κατά της προσάρτησης της Κριμαίας το 2014.

«Το ζήτημα δεν είναι οι ηγέτες. Αφορά την ιδέα, το όραμα για τη μελλοντική Ρωσία και το τι θέλουμε να πετύχουμε. Ενας από τους κύριους λόγους που δεν υπάρχει αντιπολίτευση στη Ρωσία είναι ότι κανείς δεν έχει όραμα για ένα συνεκτικό και θελκτικό μέλλον. Τα όνειρα καθοδηγούν τους ανθρώπους. Δεν υπάρχει κανένα όνειρο», απάντησε, ερωτηθείς από την Αλεξάνδρα Κλίτινα, δημοσιογράφο της εφημερίδας KievPost, εάν η απουσία αντιπολίτευσης οφείλεται στην ανυπαρξία πολιτικών ηγετών.

Οσον αφορά τον Βλαντίμιρ Πούτιν, μπορεί να μην έχει να καταθέσει μια συγκεκριμένη πρόταση για το μέλλον της Ρωσίας, «έχει, όμως, ένα όραμα. Οι μπολσεβίκοι είχαν ένα όνειρο το 1917. Δεν πραγματοποιήθηκε τόσο καλά, άλλα το όνειρο ήταν όμορφο και γι’ αυτό τα κατάφεραν. Μόνο ισχυρά όνειρα και ισχυρές ιδέες καθοδηγούν την κοινωνία. Ο Πούτιν είναι ένας πολύ συντηρητικός άνθρωπος. Επικαλείται τη σοβιετική Ιστορία και την τσαρική εποχή και αυτό έχει μια κάποια απήχηση στην κοινωνία. Ο Πούτιν έχει κάποιες ιδέες για την οργάνωση των ανθρώπων, αλλά, ταυτόχρονα, έχει ένα αντι-όνειρο. “Είμαι ο μοναδικός που μπορεί να σας προστατεύσει από την επιστροφή στη δεκαετία του 1990” λέει στους πολίτες. Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο για έναν Ρώσο από τη δεκαετία του 1990. Λέει ότι “όλο εκείνο το χάος, τότε, συνδέεται με τις μεταρρυθμίσεις – και οι τύποι της αντιπολίτευσης θέλουν να επιστρέψουν σε αυτό, στη δεκαετία του 1990. Εγώ είμαι αντίθετος, γι’ αυτό καλύτερα να μείνετε μαζί μου. Δεν είμαι τέλειος και μπορεί να είμαι κλέφτης, αλλά την ίδια στιγμή, παρέχω προστασία από αυτό το χάος”. Αυτό εκτιμά ο ρωσικός λαός», εξήγησε ο ρώσος πρώην βουλευτής, ο οποίος από το 2016 ζει στο Κίεβο.

Αντιπολίτευση σήμερα στη Ρωσία και σε σχέση με τον πόλεμο που μαίνεται στην Ουκρανία αποτελούν οι σποραδικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, οι επιθέσεις κατά στρατολογικών γραφείων, οι δολιοφθορές σε σιδηροδρομικές γραμμές, οι πυρπολήσεις περιπολικών, στη Μόσχα αλλά και αλλού, στο Βλαδιβοστόκ, στο Χαμπαρόφσκ, στη Σιβηρία, στο Μούρμανσκ. «Συμβαίνει παντού, και γι’ αυτό κανείς δεν μπορεί να πει ότι είναι έργο των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών ή ουκρανών σαμποτέρ. Οχι. Οι Ουκρανοί θα μπορούσαν να προβούν σε κάποιες ενέργειες δολιοφθοράς στα σύνορα, αλλά δεν το κάνουν αυτό στο Βλαδιβοστόκ – προφανώς εκεί οι δράστες ήταν Ρώσοι», σημείωσε ο Πονομάρεφ.

Ποια είναι, όμως, η άποψη της κοινής γνώμης στη Ρωσία; «Τα επίσημα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι το 25%-30% των Ρώσων τάσσεται κατά του πολέμου. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και το Κρεμλίνο αναγνωρίζει πως από 25 έως 30 εκατομμύρια άνθρωποι στη Ρωσία αντιτίθενται στον πόλεμο. Αυτό σημαίνει ότι περισσότεροι άνθρωποι είναι κατά του πολέμου στη Ρωσία παρά στην Ουκρανία», τόνισε. Ωστόσο παραμένει απαισιόδοξος για το μέλλον, καθώς θεωρεί ότι «δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να αλλάξει στη Ρωσία η κυβέρνηση μέσω δημοκρατικών διαδικασιών».

Εξόριστος για μία… ψήφο!

Πάντως, εάν ήταν στο χέρι του, ο Ιλια Πονομάρεφ σήμερα θα ήταν στη Ρωσία. «Αλλά μετά την εναντίωσή μου στην προσάρτηση της Κριμαίας, οι αρχές επωφελήθηκαν από ένα ταξίδι μου στο εξωτερικό για να μου απαγορεύσουν την είσοδο», εξήγησε. Ως εξόριστος στην Ουκρανία, λίγες ημέρες μετά τη ρωσική εισβολή, ο Πονομάρεφ ίδρυσε μια μιντιακή εταιρεία συμμετοχών ονόματι «Utro Fevralya» (Πρωινό Φεβρουαρίου) με στόχο την ενημέρωση των Ρώσων, στα ρωσικά, για όλα όσα πραγματικά συμβαίνουν στην Ουκρανία.

Οσον αφορά το τι μέλλει γενέσθαι, μιλώντας στο ιταλικό περιοδικό Espresso, σημείωσε καταρχάς πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν είναι ένας παράφρων, αλλά «ένας μαφιόζος που χειραγωγεί και εκφοβίζει». Για αυτό ο ρώσος πρώην βουλευτής θέλησε να επισημάνει πόσο σημαντικές είναι οι κυρώσεις. «Το πιο πιθανό σενάριο είναι εκείνο των λαϊκών κοινωνικών ταραχών κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού του έτους που θα προκληθούν από την οικονομική πίεση και θα ενταθούν από τις στρατιωτικές δαπάνες. Και εάν οι ελίτ βρεθούν αντιμέτωπες και με έναν άμεσο κίνδυνο, που προέρχεται από τον ίδιο τον λαό τους, θα αρχίσουν να οργανώνονται για να αποπέμψουν τον Πούτιν εκ των άνω», προβλέπει ο Πονομάρεφ. «Ο τσάρος έχασε αυτόν τον πόλεμο και η αντίστροφη μέτρηση έχει ήδη αρχίσει και για εκείνον», είπε.