Επειτα από χρόνια διώξεων δεν δικαιούσαι να γράψεις ένα «επιτέλους»; Ε, αυτό ακριβώς έγραψε η διάσημη κουβανή μπλόγκερ Γιοάνι Σάντσες. Οπως και χιλιάδες άλλοι κουβανοί διαφωνούντες, η Σάντσες δεν αποχαιρέτησε έναν «μεγάλο» αλλά έναν δικτάτορα. Κι όπως και εκείνοι, μάλλον θα δυσκολευόταν να αντιληφθεί τη γοητεία που ασκούσε ο Κάστρο στον κόσμο της διανόησης – αν δεν την εξόργιζε κιόλας.

Θα δυσκολευόταν, ας πούμε, να καταλάβει τον ενθουσιασμό του Ζαν Πολ Σαρτρ και της Σιμόν ντε Μποβουάρ που επισκέφθηκαν την Αβάνα την άνοιξη του 1960. Οταν θα επιστρέψουν στο Παρίσι, εκείνη θα γράψει στο France Observateur: «Ο Φιντέλ Κάστρο αντέστρεψε τις έννοιες του πιθανού και του απίθανου. Είναι ένα είδος θαύματος. Γιατί τόλμησε να πιστέψει στις δυνατότητες του ανθρώπου».

Ο Σαρτρ θα ακολουθούσε δύο μήνες αργότερα με μια σειρά 16 άρθρων στην εφημερίδα France –Soir υπό τον γενικό τίτλο «Τυφώνας στη ζάχαρη». Ηταν ένας πραγματικός ύμνος στον Κάστρο και την επανάστασή του μολονότι τα καθεστωτικά της στοιχεία είχαν ήδη αρχίσει να διαφαίνονται.

Τον Αύγουστο του 1960 ταξίδεψε στην Αβάνα η Φρανσουάζ Σαγκάν. Η συγγραφέας του «Καλημέρα θλίψη» θα παρατηρήσει ότι εκλογές δεν γίνονταν, όπως είχε υποσχεθεί ο Κάστρο, ότι οι εκπρόσωποι των συνδικάτων είχαν αντικατασταθεί από δικούς του ανθρώπους και ότι η ελευθεροτυπία ήταν ανύπαρκτη. Κι όμως. Για τον ίδιο τον Lider Maximo ο θαυμασμός περισσεύει: «Δουλεύει σαν δέκα άντρες, κοιμάται δυο νύχτες στις δεκαπέντε, γυρίζει όλη τη χώρα, φροντίζει τα πάντα».

Ο μύθος θα ξεθωριάσει κάπως όταν ο Κάστρο θα στηρίξει την καταστολή της «Ανοιξης της Πράγας» από τις δυνάμεις του συμφώνου της Βαρσοβίας. Στην Κούβα, οι διανοούμενοι Κάρλος Φρανκί και Γκιγιέρμο Καμπρέρα Ινφάντε θα επιλέξουν την εξορία. Η πραγματική ρήξη με πολλούς διανοούμενους, ανάμεσα στους οποίους ήταν ο Μάριο Βάργκας Λιόσα, θα έρθει με την υπόθεση του Εμπέρτο Παντίλια. Οταν ο φιλοκαστρικός ποιητής θα διατυπώσει κάποια ψήγματα κριτικής, θα κατηγορηθεί ως «ανατρεπτικός» και θα υποχρεωθεί σε μια ταπεινωτική «δημόσια αυτοκριτική».

Ο έρωτας, πάντως, δεν τελείωσε για όλους. Ακόμη κι όταν η επανάσταση άρχισε να εκτελεί τα δικά της παιδιά για να εξελιχθεί σε ένα ανελεύθερο καθεστώς, ο θαυμασμός για τον Lider Maximo έμεινε. Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, ας πούμε, δεν τον έχασε ποτέ. Το ίδιο και σύμπασα η αριστερή όχθη της εγχώριας διανόησης. Η καταπίεση, οι φυλακίσεις των διαφωνούντων και τα κλειστά σύνορα ήταν μια ανθυπολεπτομέρεια στο επαναστατικό προτσές. Και η Γιοάνι Σάντσες που το καθεστώς της είχε απαγορεύσει να γράφει στο μπλογκ της, ενώ της επέτρεψε να ταξιδέψει έξω από την Κούβα μόλις το 2013; Και ο Γκιγιέρμο Φαρίνας που διεκδίκησε την ελευθερία του με μια συγκλονιστική απεργία πείνας; Αβολες ερωτήσεις. Τι θέλετε και τα σκαλίζετε τώρα…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News