«Η Ευρώπη βρίσκεται σε μια μάχη. Μια μάχη για μια ήπειρο ενιαία και ειρηνική»: αυτή τη δραματική δήλωση έκανε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά τη διάρκεια της ετήσιας ομιλίας της για την Κατάσταση της Ενωσης (State of the Union), την οποία εκφώνησε την Τετάρτη (10.09) ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο.

Ηταν μια ομιλία που δεν θα τη φανταζόταν κανείς τέτοια εποχή πέρυσι. Ομως η έλευση του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, τον Ιανουάριο, άλλαξε (σχεδόν) τα πάντα στο γεωπολιτικό γίγνεσθαι: τα ισχυρά θεμέλια της αμερικανοευρωπαϊκής σχέσης κλονίστηκαν, δασμοί επιβλήθηκαν, η θέση της Ουάσινγκτον στα μέτωπα της Ουκρανίας και στο ΝΑΤΟ αναδιαμορφώθηκε, φέρνοντας την ΕΕ ενώπιον πρωτοφανών προκλήσεων· και το timing της νυχτερινής επίθεσης των Ρώσων στην Πολωνία, επί εδάφους Ευρωπαϊκής Ενωσης, δεν θα μπορούσε να είναι πιο «επίκαιρο».

Υπό αυτό το πρίσμα, η γερμανίδα πρόεδρος της Κομισιόν κάλεσε την Ευρώπη να «διεκδικήσει την ανεξαρτησία της» απέναντι σε μια «νέα παγκόσμια τάξη που θα βασίζεται στην ισχύ».

«Η νοσταλγία δεν αποτελεί πλέον επιλογή», είπε χαρακτηριστικά η Φον ντερ Λάιεν ενώπιον των ευρωβουλευτών, περιγράφοντας το τέλος μιας ολόκληρης εποχής και την αρχή μιας νέας, πολύ πιο ζοφερής.

«Είναι απλώς αδύνατο να περιμένουμε ήσυχα να περάσει η καταιγίδα», πρόσθεσε. Η ίδια τόνισε ότι η Ευρώπη πρέπει να αγωνιστεί για τη θέση της σε έναν κόσμο στον οποίο πολλές μεγάλες δυνάμεις είναι είτε αμφίσημες είτε ανοιχτά εχθρικές προς αυτήν –μια έμμεση αναφορά στις ΗΠΑ ως προς την αμφισημία και τη Ρωσία ως προς το εχθρικό.

Γι’ αυτό, είπε, ότι «θα πρέπει να αναδυθεί μια νέα Ευρώπη», που θα είναι σε θέση να αναλάβει την άμυνα και την ασφάλειά της, τον έλεγχο των τεχνολογιών και των ενεργειών που θα τροφοδοτήσουν τις οικονομίες της και να επιλέγει συνεργασίες με συμμάχους παλιούς και νέους.

Στην ομιλία της, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν καθόρισε τις προτεραιότητες της Επιτροπής για τους μήνες που έρχονται, καθώς η ΕΕ αντιμετωπίζει τεράστιες γεωπολιτικές και στρατηγικές προκλήσεις.

Ξεκινώντας από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και συγκεκριμένα από τα απαχθέντα παιδιά της Ουκρανίας, η Πρόεδρος της Επιτροπής ανακοίνωσε ότι, μαζί με την Ουκρανία και εταίρους της, θα φιλοξενήσει μια Σύνοδο Κορυφής του Διεθνούς Συνασπισμού για την Επιστροφή των Παιδιών της Ουκρανίας. «Κάθε παιδί που απήχθη, πρέπει να επιστραφεί», δήλωσε.

«Αυτός ο πόλεμος πρέπει να τελειώσει με μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη για την Ουκρανία. Η ελευθερία της Ουκρανίας είναι η ελευθερία της Ευρώπης», συνέχισε η Φον. Ντερ Λάιεν, τονίζοντας ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να υποστηρίζει όλες τις διπλωματικές προσπάθειες για τον τερματισμό αυτού του πολέμου. Ωστόσο, πρόσθεσε πως «όλοι έχουμε δει τι εννοεί η Ρωσία με τον όρο «διπλωματία». Ο Πούτιν αρνείται να συναντήσει τον Πρόεδρο Ζελένσκι» και «την περασμένη εβδομάδα, η Ρωσία εκτόξευσε τον μεγαλύτερο αριθμό drones και βαλλιστικών πυραύλων σε μία μόνο επίθεση».

Σύμφωνα με τη Πρόεδρο της Επιτροπής, η ΕΕ πρέπει να πιέσει περισσότερο τη Ρωσία για να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. «Χρειαζόμαστε περισσότερες κυρώσεις», είπε, προαναγγέλλοντας ένα 19ο πακέτο κυρώσεων που θα στοχεύει στα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, στο ρωσικό «σκιώδη στόλο» και σε τρίτες χώρες.

«Χρειαζόμαστε περισσότερη υποστήριξη για την Ουκρανία», είπε η Φον ντερ Λάιεν, λέγοντας ότι “κανείς δεν την έχει βοηθήσει όσο η Ευρώπη”, με σχεδόν 170 δισεκατομμύρια ευρώ στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας μέχρι στιγμής, αλλά «θα χρειαστούν περισσότερα». Είπε ότι πρέπει να βρεθεί μια «νέα λύση» για τη χρηματοδότηση της πολεμικής προσπάθειας της Ουκρανίας και αυτή η λύση είναι μέσω των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.

«Η πολεμική οικονομία του Πούτιν δεν θα σταματήσει – ακόμα κι αν ο πόλεμος σταματήσει. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη να αναλάβει την ευθύνη για την ασφάλειά της», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν. Αναφέρθηκε στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Ετοιμότητα 2030», το οποίο θα μπορούσε να αποδεσμεύσει έως και 800 δισεκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις στον τομέα της άμυνας, και στο πρόγραμμα SAFE, το οποίο είναι πλέον έτοιμο να παράσχει 150 δισεκατομμύρια ευρώ για κοινές προμήθειες. «Δεκαεννέα κράτη μέλη έχουν ήδη υποβάλει αίτηση. Το πρόγραμμα βρίσκεται ήδη σε πλήρη ισχύ. Αυτά είναι καλά νέα», τόνισε.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρησιμοποιήσει τους τόκους των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για να χορηγήσει ένα νέο «δάνειο επανορθώσεων» στην Ουκρανία, αλλά χωρίς να αγγίξει τα ίδια τα περιουσιακά αυτά στοιχεία, ανακοίνωσε επίσης η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

«Χρειάζεται να εργασθούμε επειγόντως για μια νέα λύση για να χρηματοδοτήσουμε την πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Χάρη στα έσοδα απ’ αυτά τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, μπορούμε να χορηγήσουμε στην Ουκρανία ένα δάνειο επανορθώσεων», δήλωσε αναφερόμενη στους τόκους. Όμως «δεν θα αγγίξουμε τα ίδια τα περιουσιακά στοιχεία», εξήγησε.

«Ο πόλεμος αυτός είναι πόλεμος της Ρωσίας. Συνεπώς η Ρωσία είναι αυτή που πρέπει να πληρώσει», πρόσθεσε.

Το ύψος αυτού του «δανείου επανορθώσεων» δεν αναφέρθηκε, όμως η Φον ντερ Λάιεν διευκρίνισε πως οι κίνδυνοι που συνδέονται μ’ αυτό θα πρέπει να αναληφθούν «συλλογικά» από τους 27. Όσο για την Ουκρανία, «δεν θα αποπληρώσει το δάνεια παρά μόνο όταν η Ρωσία θα έχει πληρώσει τις πολεμικές αποζημιώσεις», διαβεβαίωσε.

Τα περιουσιακά στοιχεία του ρωσικού κράτους στο εξωτερικό πάγωσαν μετά την εισβολή στην Ουκρανία το Φεβρουάριο 2022. Το μεγαλύτερο μέρος τους, περίπου 210 δισεκατομμύρια ευρώ, βρίσκονται στο Βέλγιο, χώρα μέλος της ΕΕ.

Τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν αποφασίσει, σε μια πρώτη φάση, να χρησιμοποιήσουν τους τόκους απ’ αυτά τα περιουσιακά στοιχεία, δηλαδή δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, για να χρηματοδοτήσουν την πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας.

Η «καλύτερη» συμφωνία με τις ΗΠΑ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πέτυχε με τις Ηνωμένες Πολιτείες την καλύτερη εμπορική συμφωνία που ήταν διαθέσιμη και εξασφάλισε στις επιχειρήσεις της ΕΕ ένα πλεονέκτημα έναντι πολλών ξένων αντιπάλων, δήλωσε επίσης η Φον ντερ Λάιεν.

«Εξασφαλίσαμε ότι η Ευρώπη πέτυχε εκεί πέρα την καλύτερη δυνατή συμφωνία. Δώσαμε στις εταιρείες μας ένα σχετικό πλεονέκτημα. Επειδή μερικοί από τους άμεσους ανταγωνιστές μας αντιμετωπίζουν πολύ υψηλότερους δασμούς», δήλωσε στους ευρωβουλευτές η πρόεδρος της Επιτροπής.

Μέλη του Ευρωκοινοβουλίου έχουν επικρίνει τη συμφωνία, βάσει της οποίας η ΕΕ θα μειώσει τους δασμούς της, ενώ οι ΗΠΑ επιβάλλουν δασμό 15% στα αγαθά από την ΕΕ. Το κοινοβούλιο θα ψηφίσει μέσα στους επόμενους μήνες για την πρόταση της Επιτροπής να αρθούν ευρωπαϊκοί δασμοί σε αμερικανικά βιομηχανικά προϊόντα.

Η Φον ντερ Λάιεν δήλωσε πως μερικοί ανταγωνιστές εξασφάλισαν από τις ΗΠΑ χαμηλότερους δασμούς βάσης από το 15% που αντιμετωπίζει η ΕΕ, όμως η ΕΕ εξασφάλισε πως στο ποσοστό αυτό δεν θα προστεθούν προϋπάρχοντες δασμοί, αντίθετα από τους περισσότερους αντιπάλους της.

Η πρόεδρος της Κομισιόν δήλωσε πως η ΕΕ εξάγει κάθε χρόνο στις ΗΠΑ αγαθά αξίας 500 δισεκατομμυρίων ευρώ, από τα οποία εξαρτώνται εκατομμύρια θέσεις εργασίας.

«Η συμφωνία παρέχει κρίσιμης σημασίας σταθερότητα στις σχέσεις μας με τις ΗΠΑ σε μια εποχή σοβαρής παγκόσμιας ανασφάλειας. Σκεφθείτε τον αντίκτυπο ενός πλήρους εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ. Φανταστείτε το χάος», δήλωσε.

Νέοι τρόποι μείωσης των εισαγωγών χάλυβα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει μια νέα μέθοδο για τη μείωση των εισαγωγών χάλυβα από αντιπάλους ώστε να προστατευθούν οι εγχώριοι παραγωγοί, δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν.

«Η παγκόσμια υπερπαραγωγή πιέζει τα περιθώρια κέρδους και δεν δίνει κίνητρο να πληρώσει κάποιος για να κάνει την παραγωγή του καθαρή. Αυτό δυσχεραίνει το να επενδύσει η χαλυβουργία της Ευρώπης στην απαλλαγή από τον άνθρακα», είπε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

«Γι’ αυτό η Επιτροπή θα προτείνει ένα νέο, μακροπρόθεσμο εμπορικό εργαλείο το οποίο θα διαδεχθεί τις προστασίες της χαλυβουργίας που εκπνέουν», συνέχισε.

Βάσει των παγκόσμιων εμπορικών κανόνων, η ΕΕ δεν μπορεί να παρατείνει τις υφιστάμενες προστασίες της χαλυβουργίας της πέραν του πρώτου εξαμήνου του 2026. Η Κομισιόν είχε προηγουμένως δηλώσει πως θα προτείνει νέα μέτρα μέχρι το τέλος του τρίτου φετινού τριμήνου.

Τριπλάσια χρηματοδότηση για Μεταναστευτικό

Κατά τα άλλα, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε την ανάγκη να τριπλασιαστεί η χρηματοδότηση για τη μετανάστευση και τη διαχείριση των συνόρων στον επόμενο προϋπολογισμό.

Η πρόεδρος της Κομισιόν ανέφερε ότι οι λαοί της Ευρώπης έχουν δείξει ότι είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν όσους φεύγουν από τον πόλεμο και τις διώξεις, όμως πρόσθεσε ότι «χρειαζόμαστε ένα σύστημα που να είναι ανθρώπινο, αλλά δεν πρέπει να είμαστε αφελείς».

Σχετικά με την επιστροφή στις χώρες καταγωγής τους των αιτούντων άσυλο που έχουν απορριφθεί οι αιτήσεις τους, η Φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι μόνο το 20% όσων δεν τους επιτρέπεται να παραμείνουν εγκαταλείπουν στην πραγματικότητα την Ευρώπη. «Πρέπει να συμφωνήσουμε γρήγορα για το Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιστροφών», ανέφερε και «δεν έχουμε άλλο χρόνο για χάσιμο». Πρόσθεσε, ότι θα πρέπει επίσης ναν διασφαλιστεί η πλήρης εφαρμογή του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και Ασύλου. «Εμείς στην Ευρώπη πρέπει να είμαστε αυτοί που θα αποφασίζουμε ποιος έρχεται σε εμάς και υπό ποιες συνθήκες, όχι οι λαθρέμποροι και οι διακινητές ανθρώπων», συνέχισε η Φον ντερ Λάιεν.

Η ίδια τόνισε ότι η ΕΕ χρειάζεται ένα νέο σύστημα κυρώσεων που θα στοχεύει ειδικά στους λαθρέμπορους και τους διακινητές ανθρώπων. «Να παγώσουμε τα περιουσιακά τους στοιχεία, να περιορίσουμε την ικανότητά τους να μετακινούνται, να διακόψουμε τα κέρδη τους», είπε και πρόσθεσε: «Η λαθρεμπορία ανθρώπων είναι μια φρικτή, εγκληματική επιχείρηση και κανένας λαθρέμπορος δεν πρέπει να επιτρέπεται να τη γλιτώνει ατιμωρητί στην Ευρώπη».

Επίσης, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αναθεωρήσει τους κανόνες της για τις κρατικές αρωγές ώστε να καταστήσει δυνατό να ληφθούν από τις χώρες μέτρα στήριξης της στέγασης. «Αφού λάβαμε τις συνεισφορές σας, θα παρουσιάσουμε το πρώτο Ευρωπαϊκό Σχέδιο Προσιτής Στέγασης που έχει γίνει ποτέ ώστε να κάνουμε τη στέγαση πιο προσιτή, πιο βιώσιμη και καλύτερης ποιότητας», τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν προς τους ευρωβουλευτές.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News