Ηταν μια ζοφερή εβδομάδα για τους διεθνείς φοιτητές στις ΗΠΑ, αλλά ακόμη πιο δύσκολη για τους περίπου 280.000 κινέζους φοιτητές, που βλέπουν τη χώρα τους να βρίσκεται στο στόχαστρο της αμερικανικής κυβέρνησης. Ξεκίνησε με εντολή στο Χάρβαρντ να σταματήσει την εγγραφή ξένων φοιτητών – κίνηση που έχει προσωρινά μπλοκαριστεί από αμερικανικό δικαστήριο.

Ακολούθησε η ανακοίνωση της Ουάσινγκτον ότι καταργεί όλα τα προγραμματισμένα ραντεβού των φοιτητών από το εξωτερικό που ζητούν βίζα. Και μετά ήρθε η κατηγορία που εκτόξευσε η υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας, Κρίστι Νόμι, ότι το Χάρβαρντ «κινείται σε συντονισμό με το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα».

Τέλος, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε ότι η κίνηση κατά των κινέζων φοιτητών στις ΗΠΑ θα περιλαμβάνει «όλους όσοι έχουν διασυνδέσεις με το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα ή σπουδάζουν σε κρίσιμους τομείς» – γεγονός που πλήττει τους περισσότερους, καθώς η ένταξη στο κόμμα είναι σχεδόν απαραίτητη προϋπόθεση για τις δραστηριότητες επιχειρηματιών, καλλιτεχνών και εύπορων οικογενειών στην Κίνα.

Το Πεκίνο αντέδρασε χαρακτηρίζοντας την κίνηση «πολιτικά υποκινούμενη και μεροληπτική ενέργεια», με το υπουργείο Εξωτερικών της να υποβάλλει επίσημη διαμαρτυρία στην Ουάσινγκτον. Σύμφωνα με το BBC, η Κίνα κάποτε έστελνε τον μεγαλύτερο αριθμό ξένων φοιτητών στις αμερικανικές πανεπιστημιουπόλεις, αλλά οι αριθμοί τους άρχισαν να μειώνονται όσο οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών επιδεινώνονταν.

Το Πεκίνο, που τα τελευταία χρόνια έχει αυξήσει γεωμετρικά την εμπορική ισχύ του και την πολιτική δυναμική του στη διεθνή σκηνή, βρίσκεται πλέον σε τροχιά σύγκρουσης με την Ουάσινγκτον για κυριαρχία σε όλους τους τομείς – από το εμπόριο μέχρι την τεχνολογία.

Τα προβλήματα των κινέζων φοιτητών ξεκίνησαν ήδη από την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ. Το 2020 υπέγραψε διάταγμα που απαγόρευε σε φοιτητές και ερευνητές που είχαν δεσμούς με τον στρατό της Κίνας να αποκτήσουν αμερικανική βίζα. Η εντολή παρέμεινε σε ισχύ και κατά τη θητεία του διαδόχου του, Τζο Μπάιντεν.

Η Ουάσινγκτον δεν διευκρίνισε ποτέ τι ακριβώς συνιστά «δεσμό» με τον στρατό, με αποτέλεσμα πολλές βίζες φοιτητών να ανακληθούν ή να απορριφθούν στα σύνορα των ΗΠΑ – συχνά χωρίς τις κατάλληλες εξηγήσεις. Κάποιοι από τους φοιτητές δεν είχαν κανένα οικογενειακό δεσμό με τις κινεζικές ένοπλες δυνάμεις και οι ειδικότητες των σπουδών τους δεν είχαν στρατιωτικές εφαρμογές.

Τα περιστατικά, που είχαν προκαλέσει σοκ εκείνη την εποχή, έχουν αρχίσει πλέον να θεωρούνται φυσιολογικά, καθώς όλο και περισσότεροι κινέζοι φοιτητές δυσκολεύονταν να εξασφαλίσουν βίζα ή να εισαχθούν σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ για να σπουδάσουν στα πεδία των επιστημών και της τεχνολογίας.

Τα αμερικανικά εκπαιδευτικά ιδρύματα σταδιακά άρχισαν να εγκρίνουν όλο και λιγότερες αιτήσεις φοιτητών από την Κίνα που διέθεταν όλα τα ακαδημαϊκά προσόντα να ενταχθούν σε αυτά. Ειδικά στον τομέα των επιστημών, που ήδη υφίσταται κρατικές περικοπές το τελευταίο πεντάμηνο, οι ισχυρισμοί και οι φήμες για κατασκοπεία στοιχειώνουν τους κινέζους φοιτητές των αμερικανικών πανεπιστημίων, φθάνοντας στο σημείο να εκτροχιάζουν σταδιοδρομίες.

Αλλά και για όσους πρόλαβαν να αποφοιτήσουν από αμερικανικά κολέγια, η επιστροφή στην Κίνα δεν είναι εύκολη. Κάποτε τους επαινούσαν ως γεφυροποιούς με τη Δύση. Τώρα, τα κάποτε πολυπόθητα πτυχία τους δεν προκαλούν τον ίδιο θαυμασμό. Ενας από αυτούς, που μίλησε στο BBC υπό τη συνθήκη της ανωνυμίας, γρήγορα συνειδητοποίησε ότι το πτυχίο του αμερικανικού κολεγίου στεκόταν εμπόδιο στη σταδιοδρομία του.

Ξεκίνησε πρακτική εξάσκηση σε κρατική τράπεζα του Πεκίνου, αλλά σύντομα κατάλαβε ότι ο διευθυντής της προτιμούσε πτυχιούχους τοπικών ιδρυμάτων. Επέστρεψε στις ΗΠΑ για μεταπτυχιακό στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς και τώρα εργάζεται στον κινεζικό τεχνολογικό γίγαντα Baidu, αλλά αισθάνεται εργασιακή ανασφάλεια λόγω του σκληρού ανταγωνισμού που αντιμετωπίζει στον τομέα του από αποφοίτους πανεπιστημίων της Κίνας.

Σίγουρα η καχυποψία γύρω από τους ξένους πτυχιούχους δεν βοηθά. Το Πεκίνο έχει αυξήσει τις προειδοποιήσεις του για ξένους κατασκόπους, ζητώντας από τους πολίτες να βρίσκονται σε εγρήγορση για ύποπτα πρόσωπα. Τον περασμένο Απρίλιο, σε συνάντηση κεκλεισμένων των θυρών, η κατασκευάστρια εταιρεία οικιακών συσκευών Gree Electric αποφάσισε να μη στρατολογήσει κινέζους αποφοίτους του εξωτερικού, «καθώς ανάμεσά τους υπάρχουν κατάσκοποι».

Λίγες ημέρες αργότερα η CIA δημοσίευσε διαφημιστικά βίντεο που ενθάρρυναν δυσαρεστημένους από την κυβέρνηση κινέζους αξιωματούχους να γίνουν κατάσκοποι των ΗΠΑ και να παρέχουν απόρρητες πληροφορίες. «Το πεπρωμένο σας είναι στα χέρια σας», αναφερόταν στο βίντεο.

Η καχυποψία απέναντι στους ξένους, την ώρα που ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα κορυφώνεται, συνιστά μια εντυπωσιακή στροφή για πολλούς Κινέζους που θυμούνται ότι μεγάλωσαν σε μια πολύ διαφορετική χώρα. Μέχρι πριν από 15 χρόνια –ειδικά κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου– οι κινεζικές οικογένειες ενθάρρυναν τα παιδιά τους να μάθουν αγγλικά, ώστε να σπουδάσουν στο εξωτερικό.

Αυτή η προθυμία για ανταλλαγή ιδεών και μάθηση από τον έξω κόσμο φαίνεται να μειώνεται στην Κίνα, όπως αντιλαμβάνονται καθημερινά όλο και περισσότεροι απόφοιτοι αμερικανικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Οι ΗΠΑ, που κάποτε ήταν η χώρα που γοήτευε και προσέλκυε πολλούς νεαρούς Κινέζους, δεν είναι πια τόσο φιλόξενη. Το κυρίαρχο αστείο στις κοινότητες των κινέζων φοιτητών στις ΗΠΑ είναι «φρόντισε να μη γίνεις κατάσκοπος».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News