Μία εθιμοτυπική συνάντηση μεταξύ των Προέδρων της Ελλάδας και της Τουρκίας μετατράπηκε μέσα σε ελάχιστα λεπτά σε διάλογο «tit for tat» για όλα τα θέματα που επιμένει να εγείρει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο πλαίσιο των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Πολλά αποτελούν πάγιες θέσεις-διεκδικήσεις της γείτονος, ωστόσο ο πρόεδρος της Τουρκίας φαίνεται να επιδιώκει -με ιδαίτερο ζήλο και επιμονή- διεύρυνση της ατζέντας. Επιπλέον δεν δίστασε να επαναλάβει μέσα στο Προεδρικό Μέγαρο θέσεις και ορολογίες που κάποτε δεν θα τολμούσε κανείς εκπρόσωπος της γείτονος να εκστομίσει μπροστά στις κάμερες.

Σε κάθε περίπτωση, ο τρόπος με τον οποίο εξελίχθηκε η συζήτηση στο Προεδρικό Μέγαρο μαρτυρά την ελλιπέστατη προετοιμασία που έγινε (ή, μάλλον δεν έγινε) από πλευράς υπουργείου Εξωτερικών για μία τέτοια βαρυσήμαντη επίσκεψη που τελικά, απ’ ό,τι φαίνεται, έκρυβε πολλές και δυσάρεστες εκπλήξεις για την ελληνική πλευρά.

Σαν να έδινε μία ακόμη τηλεοπτική συνέντευξη, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέπτυξε ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, στο σύνολό της την αναθεωρητική ρητορική του έναντι των διεθνών συμβάσεων (συμπεριλαμβανομένης της Συνθήκης Λωζάνης, που φαίνεται ότι τον ενοχλεί ιδιαίτερα).

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν άφησε αναπάντητα όσα είπε ο τούρκος ομόλογός του, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι δεν είναι εκτελεστικός πρόεδρος όπως ο συνομιλητής του και παραπέμποντας για τα περαιτέρω στην κυβέρνηση!

Η ουσία είναι ότι το πρωτόκολλο της συνάντησης έγινε… κομφετί και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υποχρεώθηκε να αντιμετωπίσει με όποια μέσα είχε στη συγκεκριμένη συνάντηση τις θρασύτατες προκλήσεις του Ερντογάν, ο οποίος μάλιστα έριξε το φταίξιμο στον ίδιο τον κ. Παυλόπουλο που ξεκίνησε -όπως είπε- το θέμα με τη Συνθήκη της Λωζάνης.

Σε κάθε περίπτωση, το ήδη βαρύ κλίμα εξαιτίας της χθεσινής συνέντευξης του Ταγίπ Ερντογάν στον ΣΚΑΪ, βάρυνε ακόμα περισσότερο κατά τη συνάντηση στο Προεδρικό. Αξιοσημείωτο επίσης, είναι το γεγονός ότι ποτέ στο παρελθόν δεν είχε προηγηθεί αντίστοιχη συζήτηση on camera μεταξύ επισήμων των δύο χωρών για τόσο σοβαρά και λεπτά ζητήματα (τέτοιου είδους συζητήσεις συνηθίζονταν μόνο σε επίπεδο διπλωματών, εμπειρογνωμόνων των δύο ΥΠΕΞ κτλ).

Ούτε λίγο, ούτε πολύ ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επανέλαβε μέσα στο Προεδρικό ότι στη «Συνθήκη της Λωζάνης υπάρχουν κάποιες εκκρεμότητες, οι οποίες δεν κατανοούνται σωστά», αφήνοντας σαφή αιχμή για την στάση της Αθήνας που οχυρώνεται πίσω από τη διεθνή συνθήκη. «Αυτή», είπε, «είναι μια συμφωνία, η οποία υπογράφτηκε πριν από 94 χρόνια και όχι μόνο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας». Και στη συνέχεια ανέπτυξε τη γνωστή ρητορική του περί αναθεώρησης – επικαιροποίησης των διεθνών συνθηκών (κάτι που έκανε και στην ανταπάντησή του προς τον κ. Παυλόπουλο).

Ο τούρκος πρόεδρος μίλησε ανοικτά για τούρκους «ομογενείς» στη Δυτική Θράκη και διερωτήθηκε μάλιστα για ποιο λόγο ενοχλούνται κάποιοι από την επίσκεψή του στην περιοχή (δεν θυμόταν βέβαια όσο παραληρηματικά και στα όρια της γραφικότητας έγιναν κατά την πρόσφατη παρουσία του αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης, Χακάν Τσαβούσογλου, στη Θράκη).

«Στο διάστημα των 94 χρόνων ξαναοικοδομείται ο πλανήτης μας, άλλαξαν πολλά πράγματα σε Τουρκία και Ελλάδα… Είπατε ότι στη Συνθήκη της Λωζάνης χαρακτηρίζεται μουσουλμανική η μειονότητα στην Ελλάδα, αλλά ταυτοχρονα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων υπάρχει αναφορά στη λέξη ‘τουρκική’. Πρέπει να αξιολογήσουμε τις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων εκεί. Μπορούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα αν μπορούν να ασκήσουν τη θρησκεία τους βάσει της Συνθήκης της Λωζάνης;» παρατήρησε με νόημα, απαντώντας στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας που είχε δηλώσει νωρίτερα ότι η Συνθήκη της Λωζάνης είναι αδιαπραγμάτευτη και δεν τίθεται θέμα ούτε αναθεώρησης ούτε επικαιροποίησης.

«Στην Τουρκία», συνέχισε απτόητος ο Ταγίπ Ερντογάν,  «ο Πατριάρχης δεν είναι διορισμένος, εκλέγεται από την Αγία Σύνοδο. Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάνης η επιτροπή αποτελείται από συγκεκριμένο αριθμό μελών και πρέπει να έχουν τουρκική ιθαγένεια». «Στη Δυτική Θράκη εξακολουθούν οι ιμάμηδες να μην μπορούν να εκλέγουν τον αρχιμουφτή τους, άρα δεν εφαρμόζεται η Συνθήκη της Λωζάννης», υποστήριξε, εξηγώντας ότι όταν μιλάει για επικαιροποίηση, εννοεί αυτά ακριβώς τα θέματα.

Εφθασε στο σημείο να πει ότι στη Δυτική Θράκη το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι πολύ πιο χαμηλό από τον μέσο όρο της Ελλάδας, να μιλήσει για ελλιπή στήριξη των επιχειρηματιών της περιοχής (σ.σ. στην καταχρεωμένη και εξουθενωμένη από την υπερφορολόγηση Ελλάδα), κάνοντας μάλιστα και ατυχείς συγκρίσεις με τους «Ρωμιούς» της Τουρκίας -κατά τον όρο που χρησιμοποίησε- (ξεχνώντας φυσικά, τα Σεπτεμβριανά του ’55, τον μεθοδευμένο ξεριζωμό των Ελλήνων της Πόλης και άλλων τουρκικών πόλεων και άλλα τέτοια που η μνήμη του δεν τον βοηθούσε να θυμηθεί).

«Στην Τουρκία», είπε ανερυθρίαστα, «δεν θα δείτε τέτοια μεταχείριση των ρωμιών πολιτών, ή την παραμικρή διάκριση» (σ.σ. χωρίς περαιτέρω σχόλιο η αναφορά αυτή).

«Εχουν αλλάξει πολλά πράγματα στον κόσμο από τότε που υπεγράφη η Συνθήκη της Λωζάνης. Και το θέμα των ομογενών μας στη Δυτ. Θράκη είναι προτεραιότητα για εμάς. Θα πραγματοποιήσω επίσκεψη και στη Δ. Θράκη. Και όμως κάποιοι ενοχλούνται με αυτό», ανέφερε μεταξύ άλλων ο τούρκος πρόεδρος ενώπιον του ομολόγου του.

Απαντώντας ο Προκόπης Παυλόπουλος είπε στον Ταγίπ Ερντογάν: «Δεν είναι ότι δεν μπορώ να σας δώσω μια απάντηση στα θέματα στα οποία αναφερθήκατε, αλλά η απάντηση θα δοθεί από την κυβέρνηση, διότι δεν είμαι εκτελεστικός πρόεδρος. Τις σχέσεις μας πρέπει να τις στηρίζουμε στην ειλικρινή φιλία και η επίλυση του όποιου ζητήματος πρέπει να γίνει με ειρηνικά μέσα. Μία μόνο παρατήρηση. Επειδή μιλάτε για επικαιροποίηση της Συνθήκης. Οι Συνθήκες δεν χρειάζονται ούτε αναθεώρηση ούτε επικαιροποίηση. Υπάρχουν μέθοδοι ερμηνείας του Δικαίου ώστε να μπορεί να προσαρμόζεται ο κανόνας Δικαίου που περιέχει η Συνθήκη στα υπάρχοντα δεδομένα. Αν αποφεύγαμε ορισμένους όρους που δεν ταιριάζουν και νομικά, ορισμένες παρεξηγήσεις θα είχαν λήξει την ώρα που έπρεπε».

«Ωραία όσα είπατε», επανήλθε ο πρόεδρος της Τουρκίας, «αλλά πρέπει να δώσω απάντηση γιατί αλλιώς θα ήταν ασέβεια απέναντι στον εαυτό μου. Δεν είμαι καθηγητής Νομικής αλλά ξέρω καλά το πολιτικό Δικαιο. Εκεί υπάρχει αναφορά σε επικαιροποίηση, αρκεί να υπάρχει συμφωνία μεταξύ των χωρών στο θέμα αυτό. Εγώ βέβαια αναφέρθηκα στα θέματα αυτά επειδή εσείς αναφερθήκατε σε αυτά. Αλλιώς θα τα συζητούσα αυτά τα ζήτηματα με τον κ. Τσίπρα», έσπευσε να επισημάνει, ρίχνοντας ουσιαστικά το… «φταίξιμο» στον ίδιο τον κ. Παυλόπουλο για τον πρωτοφανή στα χρονικά των διπλωματικών σχέσεων των δύο χωρών διάλογο που προηγήθηκε.

Αποστομωτική απάντηση; Διπλωματικός ελιγμός; Στη Τουρκία πάντως η δυναμική εμφάνιση Ερντογάν στο Προεδρικό Μέγαρο έγινε ήδη δεκτή με διθυραμβικά σχόλια.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News