Το είπε και το έκανε. Παρά τη διεθνή κατακραυγή ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ και πως σύντομα η αμερικανική πρεσβεία θα μεταφερθεί εκεί από το Τελ Αβίβ. Ο αμερικανός πρόεδρος προέβη στην εν λόγω κίνηση παρά την καθολική εναντίωση της διεθνούς κοινότητας με πλήθος ηγετών -από τη βρετανίδα πρωθυπουργό Τερέζα Μέι, τον Πάπα Φραγκίσκο και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έως τον Εμανουέλ Μακρόν, τον βασιλιά Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας και τον αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ- να εκφράζουν την έντονη αντίθεσή τους αλλά και την ανησυχία τους για κλιμάκωση της βίας με καταστροφικές συνέπειες. Ποια είναι, όμως, η σημασία αυτής της αμφιλεγόμενης ενέργειας; Ποιες είναι οι άμεσες συνέπειές της;

Η ειρηνευτική διαδικασία

Ψυχορραγεί από το 2014 όταν και οι όποιες προσπάθειες του αμερικανού πρώην υπουργού Εξωτερικών Τζον Κέρι για την επίτευξη μιας συμφωνίας ολοκληρώθηκαν δίχως επιτυχία. Αλλά σύσσωμη η διεθνής κοινότητα -εκτός, πλέον, από τις ΗΠΑ- δηλώνει πως η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ θα εξαλείψει κάθε ελπίδα για ουσιαστική επανέναρξη των συνομιλιών. Το καθεστώς που θα διέπει την ιερή πόλη είναι ζήτημα εξαιρετικής σημασίας με διπλωμάτες να επισημαίνουν πως θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διαλόγου και συμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών.

Οι Παλαιστίνιοι

Ο παλαιστινιακός λαός εκλαμβάνει την ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ ως την τελική άρνηση στη διεκδίκηση του του να αποτελέσει η Ανατολική Ιερουσαλήμ την πρωτεύουσα ενός μελλοντικού ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους. Παρόλο που οι Παλαιστίνιοι που επιθυμούν την επιστροφή στη βία είναι λίγοι, πάρα πολλοί θα είναι εκείνοι -υπογραμμίζει ο Guardian– που θα αισθανθούν ότι η διπλωματική οδός δεν τους έφερε πιο κοντά σε ένα παλαιστινιακό κράτος και ότι πλέον δεν υπάρχει καμία εναλλακτική επιλογή εκτός από την άμεση δράση. Ο ηγέτης της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγιε ζήτησε να μετατραπεί η Παρασκευή σε «μια μέρα οργής». «Θα πρέπει να απευθύνουμε έκκληση και να εργαστούμε για την έναρξη μιας ιντιφάντα κατά των σιωνιστών», ανέφερε χαρακτηριστικά σε ομιλία του στη Γάζα.

Το κράτος του Ισραήλ

Από τότε που κατέλαβε (και στη συνέχεια προσάρτησε) την Ανατολική Ιερουσαλήμ, το Ισραήλ δηλώνει πως η πανάρχαια πόλη είναι «αιώνια και αδιαίρετη» πρωτεύουσά του. Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται πως θα ενισχύσει πολλούς ισραηλινούς πολιτικούς που υποστηρίζουν πως τα ενδεχόμενα οφέλη των όποιων διαπραγματεύσεων με τους Παλαιστίνιους είναι μικρά. Πέρα από την ισραηλινή κυβέρνηση, περιχαρείς θα πρέπει να είναι και οι περί τις 200.000 Ισραηλινοί που ζουν σε παράνομους, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, οικισμούς στην Ανατολική Ιερουσαλήμ.

Η Ευρώπη

Οκτώ από τα 15 μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, μεταξύ των οποίων η Ιταλία, η Βρετανία και η Γαλλία, ζήτησαν την πραγματοποίηση έκτακτης συνάντησης (την Παρασκευή) ενώ Τουρκία και Παλαιστίνη υποστηρίζουν πως η απόφαση Τραμπ παραβιάζει και το διεθνές δίκαιο και ψηφίσματα του ΟΗΕ. Η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι δήλωσε πως η Ένωση υποστηρίζει ομόφωνα ότι η Ιερουσαλήμ θα πρέπει να είναι πρωτεύουσα και του Ισραήλ και ενός μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους. «Για επικίνδυνες και ανεξέλεγκτες συνέπειες» έκανε λόγο και το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας.

Η ευρύτερη περιοχή

Θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως η κίνηση του αμερικανού προέδρου θα οδηγήσει σε περαιτέρω αποσταθεροποίηση την ευρύτερη Μέση Ανατολή. Η Τουρκία έκανε λόγο για μια «φωτιά, δίχως τέλος στον ορίζοντα», αφήνοντας να εννοηθεί πως θα μπορούσε ακόμα και να διακόψει τις διπλωματικές της σχέσεις με το Ισραήλ. Οι Σαουδάραβες, σημαντικοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, θεωρούν πως η απόφαση Τραμπ υπονομεύει τις προσπάθειες του Ριάντ για επανέναρξη των ειρηνευτικών συνομιλιών και την επίτευξη μιας συμφωνίας. Οι αραβικές χώρες που συνορεύουν με το Ισραήλ –η Αίγυπτος, η Ιορδανία, ο Λίβανος και η Συρία– επίσης καταδίκασαν την κίνηση.

Οι Χριστιανοί στους Αγίους Τόπους

Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος Γ’, ευρέως αναγνωρισμένος ως η πιο σημαντική προσωπικότητα μεταξύ των Χριστιανών της Ιερουσαλήμ, μαζί με πολλούς ακόμα επικεφαλής Εκκλησιών στους Αγίους Τόπους, απέστειλαν την Τετάρτη επιστολή στον Ντόναλντ Τραμπ προειδοποιώντας τον για «ανεπανόρθωτη ζημιά». Τόνισαν ξεκάθαρα πως η κίνησή του «θα επιφέρει αύξηση του μίσους και θα οδηγήσει σε συγκρούσεις, βία και δυστυχία την Ιερουσαλήμ και τους Αγίους Τόπους, απομακρύνοντας μας από τον στόχο την ενότητας και οδηγώντας μας προς την καταστροφική διαίρεση».

Η ιερή πόλη

Το 2015 οι Παλαιστίνιοι αποτελούσαν το 37% επί του συνολικού πληθυσμού –850.000– της Ιερουσαλήμ. Πάρα πολλοί ζουν σε  πυκνοκατοικημένες γειτονιές, πολυμελείς οικογένειες που ασφυκτιούν σε μικρά μικροσκοπικά διαμερίσματα καθώς δεν μπορούν να λάβουν άδεια για να χτίσουν καινούργια σπίτια. Τα ¾ διαβιώνουν κάτω από το όριο της φτώχειας και το 25% κατοικεί σε γειτονιές που είναι αποκομμένες από την υπόλοιπη πόλη.  Πάντως την Τετάρτη ο Νιρ Μπαρκάτ, δήμαρχος της Ιερουσαλήμ, είπε πως «εδώ στην Ιερουσαλήμ και στο Ισραήλ χαιρετίζουμε τον πρόεδρο», επισημαίνοντας ταυτόχρονα πως στην περίπτωση που κάποιοι επιλέξουν να καταφύγουν στη βία «θα πληρώσουν βαρύ τίμημα».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News