Το «χαρτί» του φυσικού αερίου ως κίνητρο που θα αναγκάσει την Τουρκία να συναινέσει σε λύση του Κυπριακού, ρίχνει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης. Αυτό καθίσταται σαφές από τη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Καθημερινή της Κυριακής». Ο κ. Αναστασιάδης εκτιμά πως η μεταξέλιξη της Κύπρου σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο που μπορεί να καλύψει μέρος των αναγκών της Τουρκίας θα πείσει τον Ταγίπ Ερντογάν να προβεί στις αναγκαίες υποχωρήσεις.

Το timing είναι όντως ιδανικό. Μόλις πριν από λίγες ημέρες παγκόσμιοι ενεργειακοί κολοσσοί (ExxonMobil, Total και ENI) εξασφάλισαν άδειες για έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ. Μάλιστα το γεγονός ότι ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της ExxonMobil, Ρεξ Τίλερσον, ο οποίος είχε συναντηθεί και με τον κ. Αναστασιάδη για το θέμα των ερευνών, αναλαμβάνει όπως όλα δείχνουν υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, ενισχύει τις θέσεις της Λευκωσίας.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «Καθημερινή της Κυριακής» , λίγο πριν από τη διεθνή διάσκεψη της Γενεύης, ο κ. Αναστασιάδης μιλάει και για την ανάγκη αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων, αλλά διαμηνύει ότι θα αποδεχθεί μια μεταβατική περίοδο για την υλοποίησή της, ενώ δηλώνει με έντονο τρόπο ότι υπάρχει «απόλυτη ταύτιση» με την Αθήνα, κάνοντας λόγο για «κοινές θέσεις» στο θέμα των εγγυήσεων με τον Πρωθυπουργό και τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας.

Δεν κρύβει τον εκνευρισμό του για την κριτική που του ασκεί η αντιπολίτευση ότι υποκύπτει στις πιέσεις της διεθνούς κοινότητας, αλλά και της Τουρκίας, και ότι δέχεται να συμμετάσχει σε μια διεθνή διάσκεψη για λύση του Κυπριακού χωρίς να έχει διασφαλίσει ικανοποιητική επιστροφή εδαφών και προσφύγων στα σπίτια τους, και αυτό σε μια αρνητική διεθνή συγκυρία όπου ο Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί να ικανοποιήσει τους εθνικιστές στο εσωτερικό και άρα δύσκολα θα προβεί σε παραχωρήσεις στο Κυπριακό.

Ορισμένα από τα πιο χαρακτηριστικά αποσπάσματα της συνέντευξης που έδωσε ο κύπριος ηγέτης στην «Καθημερινή της Κυριακής» και στον Αθανάσιο Ελλις:

– Ο Ερντογάν είναι έτοιμος για λύση; Ο Αλ. Τσίπρας μίλησε για κακή συγκυρία.

«Εκείνοι που επέμεναν το ταχύτερο να πραγματοποιηθεί μια ανάλογη διάσκεψη δεν ήμασταν εμείς. Και εμείς θέλουμε το συντομότερο δυνατόν να υπάρξει λύση, εφόσον τα γεγονότα διαδέχονται το ένα το άλλο και δεν είναι προς την ευχάριστη κατεύθυνση. Υπάρχει το επιχείρημα ότι επισυμβαίνουν παράγοντες που πιθανώς να δημιουργούν κώλυμα. Υπάρχει και το επιχείρημα όμως ότι σε μια στιγμή που η Τουρκία αντιμετωπίζει τόσα προβλήματα, ενδεχομένως η λύση του Κυπριακού να είναι μια επιτυχία από την πλευρά της που να συμβάλει σημαντικά στους επιδιωκόμενους στόχους».

– Ποιο το κίνητρο για τον κ. Ερντογάν, όταν υπάρχει ένταση στα ελληνοτουρκικά, κρίση με τις ΗΠΑ και θέλει τους εθνικιστές δίπλα του;

«Το σημαντικότερο είναι να μετατραπεί (η Τουρκία) σε ενεργειακό κόμβο. Η εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ, καθώς και η ανάγκη προμήθειας φυσικού αερίου από εκεί, προϋποθέτει διέλευση αγωγών μέσω της ΑΟΖ της Κύπρου. Μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία να μην έχει το δικαίωμα του βέτο, αλλά μπορεί να φέρει ενστάσεις όσο αφορά τα σημεία διέλευσης του αγωγού. Πέραν τούτου, η πιθανολογούμενη ανεύρεση φυσικού αερίου στην ΑΟΖ της Κύπρου ενδιαφέρει και την Τουρκία. Ενδεχομένως, θα είναι μια από τις ενδιαφερόμενες να αγοράσουν φυσικό αέριο και από την Κύπρο, αλλά και η ενδεχόμενη διοχέτευση φυσικού αερίου προς την Ε.Ε. τους ενδιαφέρει, με δεδομένους τους σχεδιασμούς για να μετατραπούν σε ενεργειακό κόμβο».

– Το αέριο, που έχετε πει ότι είναι κίνητρο, συζητήθηκε στις συνομιλίες;

«Ουδέποτε αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης. Η θέση μας είναι γνωστή. Ο φυσικός πλούτος ανήκει στο κράτος και τον καρπούνται όλοι οι πολίτες. Ηδη έχουμε καταθέσει νομοσχέδιο για τη δημιουργία ταμείου υδρογονανθράκων· με βάση τις διατάξεις του νόμου, θα είναι ανάλογη και η κατανομή για την ανάπτυξη».

– Δεν το έθεσε ο κ. Ακιντζί;

«Δεν επέτρεψα ποτέ να τεθεί προς συζήτηση το θέμα του φυσικού αερίου. Συμφωνήθηκε ότι μεταξύ των αρμοδιοτήτων είναι και η διαχείριση του υποθαλάσσιου φυσικού πλούτου».

 

 

– Είστε ικανοποιημένος από τη διαπραγμάτευση;

«Διασφαλίσαμε τον Ελληνισμό με την αναλογία πληθυσμού που θα υπάρχει από την πρώτη ημέρα και που ελάχιστα απέχει από την πληθυσμιακή αναλογία του 1960. Εχει συμφωνηθεί ότι η μελλοντική σύνθεση του πληθυσμού, πέρα από τη φυσιολογική ανάπτυξή του, θα διαφυλάττει και την αναλογία που θα ισχύει την πρώτη ημέρα. Δηλαδή, το τέσσερα προς ένα. Αυτή είναι η σημαντικότερη διασφάλιση του κυπριακού Ελληνισμού. Δεύτερον, οι βασικές ελευθερίες κατοχυρώνονται πλήρως. Η ελεύθερη διακίνηση, εγκατάσταση, άσκηση επαγγέλματος, απόκτηση περιουσίας οπουδήποτε, χωρίς κανένα κώλυμα. Οι ρυθμίσεις γίνονται μόνο για την άσκηση πολιτικών δικαιωμάτων ώστε να διαφυλαχθεί ο δικοινοτικός χαρακτήρας που έχει συμφωνηθεί. Αναγνωρίζεται το ατομικό δικαίωμα της περιουσίας, με πέντε θεραπείες, με πέντε εναλλακτικές προτάσεις. Εχει συμφωνηθεί –και μάλιστα είναι μια βελτίωση από τη Ζυρίχη– η σύνθεση της Βουλής των Αντιπροσώπων. Αντί 70-30, θα είναι 75-25. Βεβαίως, στην Ανω Βουλή, που θα ανταποκρίνεται στην πολιτική ισότητα, ο αριθμός είναι ίσος όπως σε όλα τα ομόσπονδα πολιτεύματα. Εχουν συμφωνηθεί οι πλείστες όσες εξουσίες της κεντρικής κυβέρνησης και σαφέστατα διαφαίνεται ότι στα καθημερινά προβλήματα, οποιοδήποτε αδιέξοδο στην κεντρική κυβέρνηση, δεν θα επηρεάζει τις πολιτείες που έχουν αρμοδιότητα για τα προβλήματα των πολιτών. Εχει συμφωνηθεί ότι η κεντρική κυβέρνηση δεν μπορεί να παρεμβαίνει στις υποθέσεις των πολιτειών με την έννοια της επιβολής, ούτε η μία πολιτεία στην κεντρική κυβέρνηση ή στην άλλη πολιτεία. Εχει εξευρεθεί ένας μηχανισμός επίλυσης διαφορών, που μπορεί να δέχεται κριτική αλλά είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος, εφόσον θα υποχρεώνει τα μέρη να σκεφτούν πολλές φορές να εργαστούν με τον μηχανισμό ή να βρεθεί μεταξύ τους συμβιβασμός».

 

– Σας προσάπτουν ότι ανατρέψατε όσα υποσχεθήκατε και πάτε σε πενταμερή με όλα στο τραπέζι.

«Δεν χρειάζεται να ασχολείται κανείς σοβαρά με την κριτική, όταν φτάσαμε στο σημείο ακόμη και η αναφορά σε συμπεράσματα στην Κύπρο να κρίνεται ότι δήθεν καταλύθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία. Εις ουδέν έχω αλλάξει θέση ή γνώμη. Επιτέλους, πρέπει να υπάρξει μια σοβαρή συζήτηση για να ξεκαθαρίσουν οριστικά θέματα που εκκρεμούν εδώ και καιρό. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως ο άνευ τέλους διάλογος δεν οδηγεί σε αυτό που επιδιώκουμε».

– Δημιουργήθηκε όμως ένα ζήτημα με την Αθήνα…

«Ουδέν αναληθέστερον. Ουδεμία κρίση ή διαφωνία υπήρξε. Αντίθετα, υπάρχει στενότατη συνεργασία και συνεπώς τα όσα πλάθονται, για να δικαιολογούν κάποιοι την κριτική, δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα».

– Και με τον Πρωθυπουργό αλλά και με τον υπουργό Εξωτερικών;

«Δεν υπάρχει καμία διαφορά ούτε με τον έναν ούτε με τον άλλον. Είμαστε σε πλήρη συνεννόηση για τις κοινές θέσεις που θα υιοθετήσουμε στο θέμα των εγγυήσεων. Σε απόλυτη ταύτιση. Είχαμε μια τρίωρη συνάντηση κατά την πρόσφατη σύνοδο του Ευρ. Συμβουλίου με τον ελληνα Πρωθυπουργό και τον κ. Κοτζιά και δεν διαπιστώθηκε η παραμικρή διαφωνία ως προς τις θέσεις των δύο κυβερνήσεων».

– Θεωρείτε αναγκαία μια συνάντηση Τσίπρα – Ερντογάν;

«Θεωρώ πως η θέση του ελληνα Πρωθυπουργού, για να προετοιμαστεί το έδαφος, είναι απόλυτα δικαιολογημένη. Χωρίς να σημαίνει ότι από τη συνάντηση μεταξύ των δύο θα πρέπει να προκύψει και λύση. Η προσπάθεια του κ. Τσίπρα είναι να διερευνήσει μέχρι πού μπορεί ή είναι διατεθειμένη η άλλη πλευρά να αναθεωρήσει θέσεις που είναι για εμάς απαράδεκτες. Δεν μπορώ να προβλέψω ποια θα είναι η στάση του κ. Ερντογάν. Θεωρώ πως θα ήταν εντελώς αδόκιμο, μη διπλωματικά πρέπον, να αρνηθεί ανάλογη συνάντηση, ιδιαίτερα όταν είναι σαφής η θέση της ελληνικής κυβέρνησης ως προς την προετοιμασία του εδάφους για τον διάλογο επί των εγγυήσεων».

Η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων

– Δεχόμαστε την παρουσία στρατευμάτων;

«Οταν βάζεις «κόκκινες γραμμές» εσύ, θα βάλει και ο άλλος. Και στο τέλος θα ταμπουρωθούμε σε αυτές».

– Ξεκινάμε με το ότι δεν τις δεχόμαστε.

«Με βάση την εσωτερική δομή του κράτους, με δεδομένη την ιδιότητα ως κράτος-μέλος των Η.Ε. αλλά και της Ε.Ε., ούτε στρατεύματα απαιτούνται ούτε εγγυήσεις χρειάζονται για τη διασφάλιση είτε των κατοίκων είτε της εφαρμογής της λύσης».

– Η ΕΕ θέτει αυτό το ζήτημα;

«Είχα την ευκαιρία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να κάνω ρητές αναφορές, προκαλώντας μάλιστα κράτη-μέλη κατά πόσον θα δέχονταν τρίτα κράτη είτε να εγγυώνται ένα κρατίδιο της Γερμανίας, είτε ιδιαίτερα οι Βαλτικές χώρες αν θα δέχονταν συγκεκριμένη χώρα –που ουδέποτε εισέβαλε αλλά ανησυχούν αν αυτό επισυμβεί– ως εγγυήτρια. Είναι σαφής η θέση των κρατών-μελών και απόλυτα κατανοητές οι δικές μας θέσεις ότι δεν είναι δυνατόν ένα κράτος-μέλος της ΕΕ να έχει εγγυητή μια τρίτη χώρα».

– Θα υπάρχουν εκκρεμότητες στη σταδιακή αποχώρηση των στρατευμάτων, ενώ τα άλλα θα έχουν κλείσει τελεσίδικα;

«Οχι, διότι και η αποχώρηση των στρατευμάτων θα είναι μέρος της συμφωνίας. Επαναλαμβάνω εις υψηλούς τόνους: Στη συμφωνία θα περιλαμβάνεται και το χρονοδιάγραμμα αποχώρησης των κατοχικών στρατευμάτων, όπως και οι ρυθμίσεις για τα θέματα εσωτερικής ασφάλειας, ασφάλειας υλοποίησης της λύσης, κατάργησης των εγγυήσεων κ.ο.κ. Θα είναι μέρος της λύσης. Δεν μπορεί το ένα να έχει λυθεί και τα άλλα να εκκρεμούν».

– Αν το χρονοδιάγραμμα αποχώρησης είναι τέσσερα χρόνια και στα δύο η Αγκυρα υπαναχωρήσει;

«Γι’ αυτό θέλουμε ισχυρό ψήφισμα του ΟΗΕ. Γι’ αυτό και ο ρόλος της ειρηνευτικής δύναμης είναι να παρακολουθεί την απόσυρση των στρατευμάτων και την ομαλή υλοποίηση».

– Η διάσκεψη της Γενεύης θα είναι πολυμερής ή πενταμερής;

«Πολυμερής θα είναι οπωσδήποτε. Δεν είναι πενταμερής, πριν και πάνω απ’ όλα. Η Ε.Ε. θα είναι παρούσα, ενδεχομένως και τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Αν ο διάλογος γίνει μεταξύ των συμβεβλημένων χωρών, όσον αφορά τη συνθήκη της εγγύησης, αυτό είναι κάτι άλλο. Αλλά εκείνο που απαιτεί την παρουσία της Ε.Ε. ή και μονίμων μελών του ΣΑ, είναι γιατί απαιτείται, αν και εφόσον εξευρεθεί λύση, κι ένα ισχυρό ψήφισμα των Η.Ε. τόσο για τη διασφάλιση υλοποίησης των όσων θα συμβούν όσο και για τον αναβαθμισμένο ρόλο που θα διαδραματίσει η ειρηνευτική δύναμη στην πορεία υλοποίησης».

• Διαβάστε περισσσότερα από τη συνέντευξη του κ. Αναστασιάδη στον Αθανάσιο Ελλις και την «Καθημερινή της Κυριακής» εδώ

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News