Ο Γιάννης Μαρίνος, ο επί χρόνια διευθυντής του «Οικονομικού Ταχυδρόμου», είχε παρατηρήσει σε ένα κείμενό του περί αξιοκρατίας ότι στην Ελλάδα ο χώρος στον οποίο επικρατεί αξιοκρατία είναι το ποδόσφαιρο, με την έννοια ότι κανένα μέσο δεν μπορεί να επιβάλει σε μια ομάδα έναν ανίκανο ποδοσφαιριστή. Και αυτό πράγματι συμβαίνει, αφού αυτό που μετράει είναι το αποτέλεσμα στους αγώνες.

Ομως για τους φιλάθλους, και μάλιστα για τους πιο φανατικούς, το θετικό αποτέλεσμα της ομάδας τους σε κάθε αγώνα έχει αναχθεί σε απόλυτη αξία, πράγμα που σχετικοποιεί την έννοια της αξιοκρατίας. Γιατί η έννοια της αξιοκρατίας συνδυάζεται με την αποδοχή γενικών κριτηρίων, ενώ στο ποδόσφαιρο κυριαρχεί το σχήμα των δύο μέτρων και σταθμών, ανάλογα με το ποιον συμφέρει η εφαρμογή τους.

Ετσι, ενώ θα φωνάξουν για κάθε αδικία που μπορεί να διαπράξει η διαιτησία στην ομάδα τους, δεν θα πουν κουβέντα αν η ίδια ακριβώς αδικία πραγματοποιηθεί σε βάρος της αντίπαλης ομάδας και από αυτήν ευνοηθεί η δική τους ομάδα. Πηγαίνοντας, μάλιστα, αυτή την παρατήρηση στα άκρα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι τόσοι άνθρωποι που δεν μπορούν να καταλάβουν αυτό που δέχεται η κβαντική φυσική εδώ και έναν αιώνα, πως το φως και είναι και δεν είναι σωματίδιο, μπορούν θαυμάσια, όχι μόνο να δέχονται, αλλά και να είναι πεισμένοι πως η ίδια φάση στη μικρή περιοχή… και είναι και δεν είναι πέναλτι! Και, όπως στην κβαντική φυσική η σωματιδιακή ή κυματική φύση του φωτονίου εκδηλώνεται ανάλογα με το φαινόμενο, στη λογική των συγκεκριμένων φιλάθλων η φάση είναι πέναλτι ή όχι ανάλογα με το αν είναι υπέρ ή κατά της ομάδας τους.

Από την κβαντική φυσική και το ποδόσφαιρο στον ΣΥΡΙΖΑ

Λοιπόν, ακριβώς την ίδια συμπεριφορά παρατηρούμε τις τελευταίες εβδομάδες στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ μεταξύ στελεχών και όσων αποχώρησαν, καθώς αφθονούν οι κατηγορίες που ανταλλάσσουν μεταξύ τους για δολοφονίες χαρακτήρων και οργανωμένη πολεμική μέσα από το διαδίκτυο. Τα δυο μέτρα και σταθμά αναφέρονται προφανώς στο ότι επί τόσον καιρό ακριβώς με αυτόν τον τρόπο ο ενιαίος ΣΥΡΙΖΑ έκανε επίθεση στους πολιτικούς του αντιπάλους, αντί πολιτικής αντιπαράθεσης με επιχειρήματα.

Το υποτιθέμενο σκάνδαλο των πολιτικών με τη Novartis, οι χαρακτηρισμοί-συνθήματα για τον Μητσοτάκη, οι επιθέσεις του Βαξεβάνη, αλλά και οι πολιτικές επιλογές, όπως το να κυβερνήσουν με τον Καμμένο ή η στήριξη στον Πολάκη, είναι λίγα μόνο από τα παραδείγματα της συμπεριφοράς του ΣΥΡΙΖΑ προς τους πολιτικούς του αντιπάλους, για την οποία δεν διαμαρτυρήθηκε ποτέ κανείς τους, και τώρα την ανακαλύπτουν όταν στρέφεται εναντίον τους.

Τώρα, μάλιστα, από τους αποχωρήσαντες εκτοξεύονται προς τους παραμένοντες κατηγορίες για «νεοαυριανισμό», που δεν πρόσεξαν ποτέ ότι ήταν συνηθισμένη πρακτική του ΣΥΡΙΖΑ τα προηγούμενα χρόνια, και σχόλια του είδους «να τον χαίρεστε τον τάδε» από ανθρώπους που στήριζαν τον ίδιο τάδε (ή δεν είχαν κανένα πρόβλημα μαζί του) όταν έκανε αήθη επίθεση σε πολιτικούς αντιπάλους.

Αλλά ακόμα και ζητήματα εσωτερικής πολιτικής λειτουργίας που ανακάλυψαν ξαφνικά, ενώ αποτελούσαν κοινή πρακτική στο κόμμα όσο ήταν πρόεδρος ο Αλέξης Τσίπρας, με τελευταίο την εκτός λογικής εκλογική διαδικασία ανάδειξης νέου προέδρου.

…και από τον ΣΥΡΙΖΑ στον Θουκυδίδη

Τώρα, ως προς το επίπεδο αλλά και την ένταση των εμφύλιων αλληλοκατηγοριών μεταξύ των μερίδων του ΣΥΡΙΖΑ, κυρίως προς αυτούς που έκαναν κριτική και αποχώρησαν, προβάλλει το ερώτημα: μα, δεν υπολογίζουν ότι έτσι απαξιώνουν το προβαλλόμενο από τους ίδιους «ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς»;

Για μια καλή απάντηση θα μπορούσαμε να πάμε από το ποδόσφαιρο στον Θουκυδίδη και στις εντυπωσιακά ακριβείς παρατηρήσεις του για τις εμφύλιες συρράξεις.

Γράφει, λοιπόν, μεταξύ άλλων ο μεγάλος ιστορικός (Ιστορίαι, Βιβλίο Γ 82) για την «εφευρετικότητα σε ύπουλους τρόπους με τους οποίους ενεργούσαν οι φατρίες εναντίον των αντιπάλων τους, και τις πρωτοφανείς αντεκδικήσεις στις οποίες προέβαιναν. Μάλιστα, άλλαζαν ακόμη και τη συνήθη σημασία των λέξεων όπως τους συνέφερε. Ετσι, η θρασύτητα θεωρήθηκε παλικαριά και αφοσίωση στο κόμμα. Η προνοητική επιφυλακτικότητα δειλία υπό ωραίο πρόσχημα, η σωφροσύνη πρόφαση της ανανδρίας και η σύνεση σε καθετί, ως αδράνεια σε καθετί. Η παραφορά θεωρήθηκε ως επιπλέον αρετή του ανθρώπου, ενώ η περαιτέρω σκέψη για ασφάλεια θεωρήθηκε εύλογη πρόφαση υπεκφυγής. Ο κάθε σκληροπυρηνικός θεωρούνταν πάντα αφοσιωμένος στην παράταξη, όποιος εναντιωνόταν σε αυτόν ύποπτος».

Πράγματι, αυτές οι συμπεριφορές μπορούν εύκολα να παρατηρηθούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Ομως, με βάση την κατάσταση στον ΣΥΡΙΖΑ, η παρατήρηση του Θουκυδίδη για την επίδειξη αφοσίωσης στην παράταξη παίρνει επιπλέον διαστάσεις: από το ένα μέρος είδαμε πως τις προηγούμενες εβδομάδες συνδυάστηκε με την επίδειξη αφοσίωσης στον αρχηγό (Τσίπρα), ώστε μία από τις κατηγορίες των προεδρικών στους διαφωνούντες ήταν ότι υπέσκαπταν τον αρχηγό.

Και από το άλλο, τώρα που μπήκε ζήτημα ταυτότητας, η αφοσίωση στην παράταξη πήρε τη μορφή «σε ποια παράταξη, με μας ή με τους άλλους;» Αυτό το ερώτημα προκαλεί αντικειμενική σύγχυση, καθώς, όπως είδαμε, οι αποχωρήσαντες και όσοι άλλοι διαφωνούντες δεν πήραν αποστάσεις από συμπεριφορές που τώρα καταγγέλλουν, όταν ήταν άλλοι οι στόχοι. Μπορεί έτσι κάποιος να διαλέξει «είμαι με σας» για να πάρει την απάντηση «την πάτησες, εμείς είμαστε οι άλλοι».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News