Το είχαμε καθιερώσει εκείνο το τραπέζι, μια-δυο μέρες πριν φύγουμε από το νησί για Αθήνα. Το όλον είχε τη μελαγχολία ενός αποχαιρετισμού. «Κλείναμε» ένα καλοκαίρι και μπαίναμε σε έναν χειμώνα… Τι άραγε επιφύλασσε ο χειμώνας; Μέσα μας νιώθαμε ότι μια περίοδος ξεγνοιασιάς είχε τελειώσει οριστικά. Κι έτσι όπως τοποθετούσαμε τα έπιπλα της αυλής, το ένα πάνω στο άλλο στην αποθήκη, μου έμοιαζαν «σαν Επιτάφιος που φυλάσσεται».

Πάντα οι ίδιοι συμμετείχαν στο τελευταίο τραπέζι. Οκτώ άτομα όλα κι όλα. Ακόμα και αυτό το «τελευταίο», έτσι όπως το ονόμαζα, είχε μια δραματικότητα. Και βέβαια, καλεσμένος ο παπα-Αντώνης με την παπαδιά του. Εχω γράψει τόσα χρονογραφήματα για τον εκλεκτό μας, τον αγαπημένο μας, και την τεράστια τύχη μας να τον γνωρίσουμε και να μείνει για πάντα στην καρδιά μας. Θυμάμαι την πρώτη φορά, όσο μαύριζε η νύχτα και μας στόχευε το φεγγάρι κατάστηθα και τα ρακάκια είχαν δουλέψει, ξεκίνησαν τα τραγούδια.

Ηταν όλοι εξαιρετικά καλλίφωνοι, πρωτοστατούντος του παπά, που συνήθιζα να τον αποκαλώ «Ο Παβαρότι της Μεγαλομάτας» –η αγαπημένη μας εκκλησία στον Κτικάδο– και τραγουδούσαν παλιά τραγούδια από Γούναρη μέχρι Βαμβακάρη. Μέχρι που άρχισαν ένα τροπάριο «Τον νυμφώνα Σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον και ένδυμα ουκ έχω, ίνα εισέλθω εν αυτώ. Λάμπρυνόν μου την στολήν της ψυχής, Φωτοδότα, και Σώσον με». Ηταν για μένα μια αποκάλυψη. Δεν είχα σχέση με την εκκλησία, ούτε οι γονείς μου παρότρυναν κάτι τέτοιο, ούτε εμείς προς τα παιδιά μας.

Ο καθένας μας έχτιζε ανάλαφρα και συνειδησιακά μια δική του σχέση πίστης. Τώρα που το καλοσκέφτομαι… Εχτιζε ώστε να απευθύνει κάπου τα «παρακαλώ» (και να παίρνει δύναμη ώστε να ενεργήσει ο ίδιος), μα πιο πολύ τα «ευχαριστώ» του. Εκείνη η ψαλμωδία μέσα στη νύχτα, η ποίηση, οι λέξεις, τι λέξεις! «Φωτοδότα», «την στολήν της ψυχής»… Με όλη εκείνη τη μελαγχολία μιας αναχώρησης σε ένα «κάπου» που δεν ορίζεις… Ενα μέλλον που πάντα ανήκει μόνο στην έκπληξη….

Και η γαλήνια μορφή του ακριβού μας παπά, στωικός και ευγνώμων για ό,τι ερχόταν στη ζωή του… Σήμερα διάβαζα «Ο Πούτιν επιδεικνύει τα πυρηνικά του και παρουσίασε το πιο θανατηφόρο όπλο του κόσμου». Προφανώς, αντιστοίχως θα ενεργήσουν και οι Αμερικανοί για το πιο θανατηφόρο του θανατηφόρου. Και μετά θα λάβουν θέσεις οι Κινέζοι για το υπέρτατο θανατηφόρο. Και μετά… Και μετά… Εκλεισα τα μάτια και πέταξα στο νησί.

Ταξίδεψα σε κείνη τη νύχτα. Ακουσα το τροπάριο σαν να είναι όλοι εκείνοι δίπλα μου. Τσούγκρισα το ποτήρι μου στο ποτήρι τους. Και εκεί ξελύθηκε ο κόμπος που κρατάω στον λαιμό μήνες. Αγριες μέρες οι μέρες μας. Θα μου πεις, και πότε ο κόσμος ήταν αλλιώς; Μα πέρασαν και κάτι νύχτες από τη ζωή μας!.. Με ένα φεγγάρι και αγιασμένες λέξεις… Πότε τραγουδισμένες και πότε κατάματες. Πάντα κατάστηθες. Ψαλμοί. Βαθιά μελαγχολική, αλλά και βαθιά ευγνώμων, σας εύχομαι να εντοπίζει η ψυχή σας κάθε Ανάσταση που προκύπτει από μικρούς ή μεγάλους θανάτους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News