Η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας είναι νομικά έωλη και ανθρωπιστικά καταστροφική. Εξίσου σημαντικό είναι και το ζήτημα της χρηματοδότησης της υλοποίησης τόσο της συμφωνίας όσο και της γενικότερης Ευρωπαϊκής πολιτικής για το προσφυγικό.

Πρόσφυγες, οικονομικοί μετανάστες, μετακινούμενοι πληθυσμοί έχουν καταλήξει να είναι απλώς γραφειοκρατικές έννοιες μεταξύ των κρατών της ΕΕ – έννοιες όμως που μεταφέρουν ζητήματα ζωής και θανάτου για τους ανθρώπους αυτούς.

To SolidarityNow κατέθεσε τη Δευτέρα (13/3/2017) αναφορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ζητώντας τη διερεύνηση της χρήσης των κοινοτικών κονδυλίων. Είναι επιτακτική ανάγκη τόσο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και οι υπόλοιποι Ευρωπαϊκοί θεσμοί να διερευνήσουν γιατί το υπέρογκο ποσό άνω του 1 δισ. ευρώ που έχει διατεθεί δεν έχει δημιουργήσει συνθήκες διαβίωσης ούτε κατ’ ελάχιστο αξιοπρεπείς για την πλειοψηφία του πληθυσμού που βρίσκεται στην Ελλάδα – αρκετοί, ακόμα και παιδιά, βρίσκονται σε συνθήκες κράτησης.  Άραγε η ΕΕ συμφωνεί με το να πληρώνει για να πνίγονται οι άνθρωποι στη Μεσόγειο και να πεθαίνουν στους καταυλισμούς στην Ελλάδα; Είναι όμως και ζήτημα αξιοπρέπειας, διαφάνειας και λογοδοσίας αλλά και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ως οργανώσεις, είμαστε οι πρώτοι που ζητάμε εδώ και μήνες έναν ορθολογικό σχεδιασμό από την κυβέρνηση ώστε να μπορούν οι πόροι που εμείς έχουμε λάβει να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.  Παρά τις εκκλήσεις μας, και παρά την συνεχή στοχοποίηση των οργανώσεων εκ μέρους κυβερνητικών στελεχών, σήμερα -δύο χρόνια μετά την έναρξη της κρίσης και ένα χρόνο μετά τη συμφωνία- δεν έχει παρουσιασθεί κανένας απολύτως σχεδιασμός.

Οι 30.000 άνθρωποι στους καταυλισμούς και στα νησιά (οι υπόλοιποι 20.000 είναι σε δομές στον αστικό ιστό) δεν δικαιολογούν την ύπαρξή τους. Ενισχύουν επίσης τη ξενοφοβία, τα εγκλήματα μίσους και ρατσισμού καθώς και την άνοδο ναζιστικών μορφωμάτων όπως η Χ.Α.

Ταυτόχρονα, και παρά τις συνεχείς μας εκκλήσεις να εκκενωθούν τα νησιά και οι καταυλισμοί, είμαστε μάρτυρες μιας συνεχούς κατασπατάλησης πόρων. Τα στοιχεία που έχουμε από τις δικές μας δομές τεκμηριώνουν χωρίς καμία αμφιβολία πλέον ότι οι μικρές, μέσα στον αστικό ιστό δομές έχουν πολλαπλά οφέλη: έχουν χαμηλότερο κόστος, διευκολύνουν την ένταξη του πληθυσμού, του παρέχουν ελπίδα και ασφάλεια καθώς και άμεση πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης, νομικής συνδρομής, κοινωνικές και ψυχολογικές, διερμηνείας, εργασιακής απασχόλησης και μετακίνησης.

Παγκοσμίως έχει αναλυθεί ότι οι μετακινούμενοι πληθυσμοί ενισχύουν τη τοπική οικονομία και αποφεύγουν την απομόνωση που δημιουργούν οι καταυλισμοί ενισχύοντας έτσι την κοινωνική συνοχή. Με τους καταυλισμούς, η τοπική κοινωνία δεν ενισχύεται και εκατομμύρια χάνονται δημιουργώντας δομές και εξοπλισμό σε χώρους που σύντομα δε θα χρειαζόμαστε.  Οι 30.000 άνθρωποι στους καταυλισμούς και στα νησιά (οι υπόλοιποι 20.000 είναι σε δομές στον αστικό ιστό) δεν δικαιολογούν την ύπαρξή τους. Ενισχύουν επίσης τη ξενοφοβία, τα εγκλήματα μίσους και ρατσισμού καθώς και την άνοδο ναζιστικών μορφωμάτων όπως η Χ.Α.  Δυστυχώς, το αρμόδιο Υπουργείο επιμένει ακόμα στην λογική των καταυλισμών, όπου οι μόνοι κερδισμένοι είναι οι εργολάβοι και οι μεγάλες εταιρίες.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η σίτιση, όπου στους περισσότερους καταυλισμούς κάθε μήνα διεξάγεται «διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού», δηλαδή απευθείας ανάθεση με χαρακτηριστική αδιαφάνεια και έλλειψη ενημέρωσης. Γίνεται καταχρηστική εφαρμογή της σχετικής διάταξης του Ν. 4368/2016 (άρθρο 96) για τις προμήθειες που σε καμία περίπτωση δεν εμπίπτουν στη κατηγορία του απρόβλεπτου και κατεπείγοντος σε σχέση με την εθνική ασφάλεια και τη δημόσια τάξη ειδικά μετά από τόσο πολύ χρονικό διάστημα και με τόσο μικρές ροές.  Πρόκειται για διαδικασίες που συντηρούν και τροφοδοτούν την διαπλοκή και την κακοδιαχείριση, ενώ τα ποσά που δαπανώνται είναι αστρονομικά σε σχέση με την άθλια ποιότητα του φαγητού που προσφέρεται.

Η ανικανότητα της κυβέρνησης και η έλλειψη διαφάνειας δε πρόκειται να αλλάξει το επόμενο διάστημα. Η πρότασή μας είναι να κλείσουν άμεσα οι καταυλισμοί – με το να παραμείνουν ποιος κερδίζει;  Σίγουρα όχι οι άνθρωποι εγκλωβισμένοι μέσα σε αυτούς

Στο SolidarityNow πιστεύουμε ότι η περιρρέουσα φημολογία για την αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων βλάπτει τόσο το χώρο των οργανώσεων και της κοινωνίας των πολιτών, όσο και το κύρος της χώρας μας. Για αυτό και πήραμε την πρωτοβουλία να καταθέσουμε αναφορά καταγγελία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ώστε η ΕΕ να αναγκαστεί να λάβει θέση και να σταματήσει να κρύβεται πίσω από το δάκτυλό της αλλά και να υπάρξει έλεγχος, σχεδιασμός και νέο εφαρμοστικό πλαίσιο για την Ελλάδα.

Η ανικανότητα της κυβέρνησης και η έλλειψη διαφάνειας δε πρόκειται να αλλάξει το επόμενο διάστημα. Η πρότασή μας είναι να κλείσουν άμεσα οι καταυλισμοί – με το να παραμείνουν ποιος κερδίζει;  Σίγουρα όχι οι άνθρωποι εγκλωβισμένοι μέσα σε αυτούς.

Ζητούμε από την Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΕΔΕΛ) να κάνει τους σχετικούς ελέγχους και να στείλει το σχετικό πόρισμα στη Γενική Γραμματεία για τη Καταπολέμηση της Διαφθοράς στο Υπουργείο Δικαιοσύνης εφόσον υπάρχουν υπόνοιες απάτης, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.

Θα αναρωτηθεί κανείς εδώ: «Mα καλά, μετά από τόσα δημοσιεύματα, οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί δεν τα γνωρίζουν όλα αυτά»; Εδώ βρίσκεται το πραγματικό ζητούμενο: όχι μόνο τα γνωρίζουν, αλλά τους βολεύουν κιόλας. Με μία ιδιότυπη αλλά και γνώριμη διγλωσσία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να δεσμεύει εκατοντάδες εκατομμύρια για την Ελλάδα, και ταυτόχρονα να λέει «μη με απασχολείτε με την Ελλάδα, τόσα εκατομμύρια τους έχουμε δώσει».

Χρησιμοποιεί το διοικητικό χάος και τις απάνθρωπες συνθήκες που επικρατούν στα νησιά ώστε να δίνει το μήνυμα στους εκτός του εδάφους της πρόσφυγες και μετανάστες «μην έλθετε γιατί θα γίνει η ζωή σας κόλαση» – και ταυτόχρονα επιχειρηματολογεί ότι έχει διαθέσει αρκετά κονδύλια στην Ευρώπη ώστε το σύστημα ασύλου να είναι στοιχειωδώς λειτουργικό για να ξαναρχίσουν οι επιστροφές του Δουβλίνου.

Η Ευρώπη όχι απλώς γνωρίζει αλλά βολεύεται κιόλας. Για αυτό και είναι χρέος της κοινωνίας των πολιτών να την ξεβολέψουμε.

*Ο Επαμεινώνδας Φαρμάκης είναι τα τελευταία 20 έτη μέλος της Κοινωνίας των Πολιτών και από το 2015 Γενικός Διευθυντής στο Σωματείο Αλληλλεγγύη-SolidarityNow. Το κείμενο αυτό είναι η εισήγησή του στην εκδήλωση-συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη 16 Μαρτίου 2017 με θέμα «Ενας  Χρόνος μετά τη Συμφωνία  ΕΕ-Τουρκίας για τους Πρόσφυγες και Μετανάστες».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News