«Ασφαλώς, από έναν Πρωθυπουργό σε πλήρη πανικό, δεν περιμέναμε να έχει έστω και τη στοιχειώδη πολιτική ευπρέπεια να αναγνωρίσει ότι όλα αυτά για τα οποία πανηγυρίζει σήμερα, είναι έργα του ΠΑΣΟΚ». Με αυτή την αποστροφή, υποδέχτηκε το ΠΑΣΟΚ τις ενεργειακές συμφωνίες που υπεγράφησαν στη χώρα μας.  Τη συμφωνία, δηλαδή, ανάμεσα στην Exxon Mobil και στην κοινοπραξία των Helleniq Energy και Energean για την πραγματοποίηση ερευνητικής γεώτρησης στο οικόπεδο 2 του Ιονίου. Και τη συμφωνία της Atlantic-See LNG Trade (ΑΚTOR-ΔΕΠΑ) με τη Venture Global για την προμήθεια και μεταφορά αμερικανικού LNG στην Ανατολική Ευρώπη.

Δεν μπορώ να φανταστώ ότι εκεί στο ΠΑΣΟΚ είναι τόσο εκτός πραγματικότητας για να ισχυρίζονται αυτά που ισχυρίζονται. Πώς είναι δυνατόν δυο προχτεσινές εμπορικές-οικονομικές συμφωνίες, που θα έχουν αντίκρισμα στην οικονομία της χώρας αλλά θα σηματοδοτήσουν και τη γεωπολιτική της αναβάθμιση, να μην έχουν αυτόνομη αξία αλλά, αντίθετα, να ερμηνεύονται ως πασοκική κατάκτηση, την οποία μάλιστα οικειοποιείται ένας πανικόβλητος Πρωθυπουργός. Κι από πού άραγε προκύπτει ο πανικός του; Από την αδυσώπητη αντιπολίτευση του Νίκου Ανδρουλάκη, ο οποίος αφού δυο φορές έγινε παρακολούθημα της Ζωής Κωνσταντοπούλου και του Βελόπουλου, υποστηρίζοντας τις θεωρίες συνωμοσίας τους για τα Τέμπη, τώρα, με μια δημοσκοπική διαφορά 12 έως 15% από το κυβερνών κόμμα, με την εσωκομματική γκρίνια να ανέρχεται και με τον Τσίπρα επί θύραις με δικό του κόμμα, εξακολουθεί να διαδίδει ότι θα κερδίσει τις εκλογές «έστω με μία ψήφο»; Έτσι γίνεται η πολιτική;

Η αλήθεια είναι ότι το ΠΑΣΟΚ, όντως, έχει συμβάλει στο σημερινό θετικό αποτέλεσμα για τη χώρα. Το έπραξε όταν αντιλήφθηκε τοn ρόλο του, όταν κατανόησε ότι δεν είναι ένα αντισυστημικό κίνημα ανατροπής αλλά μια χρήσιμη πολιτική δύναμη που υπηρετούσε τα συμφέροντα των πολιτών. Και το έκανε μέσω σημαντικών πολιτικών εκπροσώπων, οι οποίοι διέβλεπαν το κοινό συμφέρον και εργάστηκαν γι’ αυτό, συχνά σε βάρος του κυρίαρχου κλίματος στο κόμμα τους (αυτό το τελευταίο είναι η πονεμένη ιστορία όλων των κομμάτων της μεταπολίτευσης: ακόμα κι αν οι ηγεσίες τους είχαν κατανοήσει τον εθνικό τους ρόλο, πάντα στελέχη τους αγωνίζονταν για το πελατειακό κράτος και χρησιμοποιούσαν κοντόθωρη και παραπλανητική ρητορική για το τι είναι εθνικό συμφέρον).

Όντως, λοιπόν, το ΠΑΣΟΚ συνέβαλε στην ενεργειακή αναβάθμιση της χώρας. Το διάστημα 1986-88, ο Αναστάσης Πεπονής (ευρύτερα γνωστός ως ο θεμελιωτής του ΑΣΕΠ), ως υπουργός Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας, συνέβαλε καθοριστικά στην υπογραφή Διακρατικής Συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Αλγερίας, για τον εφοδιασμό της χώρας μας με Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (LNG) μέσω πλοίων. Τότε δεν διαφαινόταν η ευρύτερη χρησιμότητα αυτής της κατεύθυνσης και, στη συνέχεια, της επιλογής της Ρεβυθούσας, του μικρού ακατοίκητου νησιού κοντά στη Σαλαμίνα, για την αποθήκευσή του – έργου που έγινε το 1999, υπό την καθοδήγηση του Πεπονή, με την αποφασιστική συμβολή του τότε προέδρου της ΔΕΦΑ, Χρίστου Βερελή.

Είναι αλήθεια, επίσης, ότι επί κυβερνήσεως Γιώργου Παπανδρέου ψηφίστηκε ο Ν. 4001/2011, «Για τη λειτουργία Ενεργειακών Αγορών Ηλεκτρισμού και Φυσικού Αερίου, για Έρευνα, Παραγωγή και δίκτυα μεταφοράς Υδρογονανθράκων και άλλες ρυθμίσεις». Ο νόμος αφορούσε κυρίως τη λειτουργία των ενεργειακών αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, συμπεριλάμβανε όμως την έρευνα, την παραγωγή και τη μεταφορά υδρογονανθράκων. Αποδείχτηκε απαραίτητος – αλλά χωρίς τη συγκυρία των τελευταίων χρόνων και χωρίς πολιτικές επιλογές από το ελληνικό κράτος, από την ελληνική κυβέρνηση δηλαδή θα ήταν απλώς ένα κενό νομικό πλαίσιο. Αν στο ΠΑΣΟΚ, αντί να βγάζουν πομπώδεις ανακοινώσεις, παρακολουθούσαν τι λέει ο Γιάννης Μανιάτης, ένα πρόσωπο που συστηματικά προτείνει την ανάγκη ενεργειακής αναβάθμισης της χώρας, θα απέφευγαν αυτή την καταστροφική περιθωριοποίηση που μαρτυρούν οι ανακοινώσεις του.  

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι η πολιτική δεν μπορεί να είναι δική μας και δική τους. Ότι το κράτος είναι ένα, ενιαίο και πρέπει να έχει συνέχεια. Αυτό πρωτίστως μας έμαθε η κρίση του 2010-2019 – και είναι ατύχημα ότι αυτό το απλό πράγμα δεν το εμπέδωσε το ΠΑΣΟΚ, ένα κόμμα που έπρεπε να έχει μάθει ότι είναι τμήμα αυτής της συνέχειας. 

Πώς η Ελλάδα μπήκε επιθετικά στο παιχνίδι της ενεργειακής και γεωπολιτικής της αναβάθμισης; Ως γνωστόν, από το 2022, η Ρωσία επιτέθηκε στην ανεξάρτητη Ουκρανία. Μετά την επίθεση, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε την ενεργειακή απεξάρτησή της από τη Ρωσία και η Ελλάδα, δηλαδή η κυβέρνηση Μητσοτάκη, στήριξε ξεκάθαρα και ενεργά τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης – σε βάρος μιας απευθείας ρωσόδουλης, μιας σχετικιστικής και μιας γενικώς ασαφούς αντιπολίτευσης. Επιπλέον, το ελληνικό κράτος, δηλαδή η ελληνική κυβέρνηση κράτησε ανοιχτούς τους διαύλους των επαφών με τις ΗΠΑ. Η αναβάθμιση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης έδωσε βάρος στη στρατηγική σημασία ενός σχετικώς παραμελημένου παραμεθόριου λιμανιού, που εντάσσεται και στο πλαίσιο υποστήριξης της Ουκρανίας από τη Δύση – κι αυτό έγινε γρήγορα και αποφασιστικά. Μετά τη νίκη των Ρεπουμπλικανών και την ανάληψη της προεδρίας από τον Ντόναλντ Τραμπ, υπήρξαν διάφοροι που επέκριναν τον Μητσοτάκη, χρεώνοντάς του διαταραχή των σχέσεων της Ελλάδας με την Αμερική του Τραμπ. Η κριτική αυτή αποδείχτηκε λανθασμένη. Η κυβέρνηση έχτισε συστηματικά σχέσεις με το σύστημα εξουσίας του προέδρου Τραμπ, προς τούτο μάλιστα λέγεται ότι εργάστηκε συστηματικά ο υπουργός Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου με τον Νταγκ Μπέργκαμ, πρόσωπο αποφασιστικό για τον ενεργειακό σχεδιασμό της Αμερικής, ο οποίος ήρθε κι αυτός στην Ελλάδα, με τους αμερικανούς κυβερνητικούς αξιωματούχους διά των οποίων επικυρώθηκε η ενεργειακή αναβάθμιση της χώρας μας. 

Ακούω πολλές ενστάσεις. Η μία είναι αντανακλαστική της Αριστεράς και εκφράζει την ένσταση που κυριαρχεί στη Μεταπολίτευση εναντίον κάθε αναπτυξιακού έργου: η ανάπτυξη καταστρέφει το περιβάλλον, άρα κάθε αναπτυξιακό έργο είναι «καθεδρικός της ερήμου». Η απάντηση βρίσκεται στις τεχνολογίες που θα συνδράμουν τα έργα – και η αναλογία με την οποία η Ελλάδα θα επιδιώξει να συγκριθεί είναι η Νορβηγία: μια χώρα που ανθεί ως οικονομία και ως κοινωνία μέσω της εκμετάλλευσης των πλουτοπαραγωγικών πηγών της.

Η άλλη είναι αντανακλαστικότερη άρνηση, όχι μόνο της αντιπολίτευσης, και αναφέρεται στη διείσδυση της Αμερικής στο πεδίο της ενέργειας της Ευρώπης. Αυτό όντως συμβαίνει, και η αντιμετώπιση των ενεργειακών κενών που αφήνει η εκδίωξη της Ρωσίας από την ευρωπαϊκή αγορά αντικαθίσταται από την Αμερική. Ε, και; Σημασία έχει ότι η Ελλάδα, χωρίς να εγκαταλείψει την πολιτική αρχών, χάρη σε αυτή την καθοριστικής σημασίας αλλαγή, βρίσκεται κερδισμένη, έχοντας ενισχύσει και τη γεωπολιτική θέση της στον κόσμο, και την ισχύ της στο πλαίσιο της Ευρώπης, και την αμυντική της θωράκιση και την οικονομία της – με προοπτική η ελληνική οικονομία να απαλλαγεί από τη χαμηλής εξειδίκευσης και ευαίσθητη σε κρίσεις ανάλογες της πρόσφατης πανδημίας μονοκαλλιέργεια του τουρισμού. 

Έπειτα απ’ όλα αυτά, μάλιστα, ναι, όντως, πώς να μην επιβεβαιώνεται το ΠΑΣΟΚ, πώς να μην είναι σε πανικό ο έλληνας πρωθυπουργός; 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News