Η Κομισιόν αποφάσισε να διαθέσει μισό δισεκατομμύριο ευρώ στο επιστημονικό συμβούλιο European Research Council ώστε να χρηματοδοτηθεί το πρόγραμμα «Choose Europe for Science». Σκοπός να προσελκύσει ερευνητές, κυρίως από τα αμερικανικά πανεπιστήμια που καταπιέζονται από την πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ.

Μετά την εκδήλωση, ο Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι «δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη δημοκρατία χωρίς ελεύθερη και ανοιχτή επιστήμη». Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι η Ευρώπη «πρέπει να γίνει ένας παγκόσμιος κόμβος για την επιστήμη, την ακαδημαϊκή ελευθερία και την αριστεία στην έρευνα». Οσο για τον πρύτανη του Καποδιστριακού, Γεράσιμο Σιάσιο, είπε ότι «το Πανεπιστήμιο Αθηνών είναι αποφασισμένο να συνεχίσει να συμβάλλει ενεργά στη διαμόρφωση του μέλλοντος της έρευνας, της εκπαίδευσης και της καινοτομίας στην ήπειρό μας». Δηλώσεις που πίσω στην πατρίδα πανηγυρίστηκαν από ομάδες κρανοφόρων που συγκρούσθηκαν κατά την επικόλληση αφισών στην Πολυτεχνειούπολη, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό μιας εργαζόμενης στο κυλικείο.

Κάποια πράγματα πρέπει να γίνουν σαφή και, πρώτον, το γενικό υπόβαθρο. Η απόλυτη ελευθερία στην πανεπιστημιακή έρευνα και στον πανεπιστημιακό λόγο είναι θεωρητική έννοια. Εκτός αν κάποιος πιστεύει ότι ένα βρετανικό πανεπιστήμιο θα μπορούσε να προσκαλέσει έναν θεωρητικό του ναζισμού να μιλήσει το 1944, ή το ΠΑΠΕΙ, όπως είχε προσκαλέσει τον Αλεξάντερ Ντούγκιν το 2013, να το κάνει στους πρώτους μήνες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Το πανεπιστημιακό άσυλο είναι ιδεατό, όπως η σχέση του ανθρώπου με το θείο. Το «Choose Europe for Science» είναι αποτέλεσμα της πολιτικής συγκυρίας και εκτός από τη διευκόλυνση της έρευνας των αμερικανών πανεπιστημιακών έχει στόχο την καταδίκη της πολιτικής του Τραμπ.

Το ερώτημα που φυσικά προκύπτει είναι αν τα ελληνικά πανεπιστήμια μπορούν να εκμεταλλευτούν τη διεθνή συγκυρία. Οχι περιστασιακά, ώστε να πάρουν κάποια λεφτά από το πρόγραμμα, αλλά έτσι ώστε να αποκτήσουν μεγαλύτερη ακαδημαϊκή υπόσταση. Η απάντηση είναι θετική, φτάνει να υπάρξει μια ρεαλιστική αποτίμηση των δυνατοτήτων τους και μια μακροπρόθεσμη στρατηγική. Δηλαδή με ποια θα πας στο πρόγραμμα και ποια θα αφήσεις.

Ισχύει δηλαδή το «όλα τα καλά χωράνε». Φτάνει να καταλάβουμε ότι ένας αμερικανός επιστήμονας δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την έρευνά του επειδή καταπιεζόταν από τα μέτρα του Τραμπ για να τη συνεχίσει σε ένα ελληνικό ΤΕΙ υπό την υψηλή επίβλεψη των συλλογικοτήτων που θα επιβάλουν τη δική τους λογοκρισία. Οπως αυτή που είχαν επιβάλει το 2011 στον νομπελίστα Ιατρικής και Φυσιολογίας Τζέιµς Γουότσον, όταν του είχαν επιτεθεί στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας φωνάζοντας «η γενετική είναι συνώνυμο του ναζισμού».

Επίσης, εμείς έχουμε συνηθίσει να ζούμε στην υποκρισία και να τη δεχόμαστε στην καθημερινότητά μας.  Μπορεί να θεωρούμε φυσικό μετά τα επεισόδια στη Νομική η ΚΝΕ να βγάζει ανακοίνωση ότι οφείλονταν «σε εκείνους που θέλουν να αξιοποιήσουν τέτοιες ενέργειες για να αποπροσανατολίσουν και να αλλάξουν την ατζέντα από τα μεγάλα προβλήματα των φοιτητών, να καλλιεργήσουν κλίμα φόβου» –η οποία ανακοίνωση βγαίνει από την εποχή που υπήρχαν πολύγραφοι– αλλά δεν μπορούμε να απαιτούμε από τους ξένους αντίστοιχη κατανόηση.

Προφανώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης πιθανόν να οργάνωσε τα επεισόδια στη Νομική και στην Πανεπιστημιούπολη ώστε να αλλάξει την ατζέντα των φοιτητικών εκλογών, αλλά στην περίπτωση που πίσω από τα κράνη και τις κουκούλες δεν κρύβονται τα πρόσωπα του Πιερρακάκη, του Χρυσοχοΐδη και της Ζαχαράκη, κάποια μέτρα θα πρέπει να ληφθούν. Ακόμα και αν δεν έρθουν ευρωπαίοι μουσαφιραίοι.

Το πρώτο και επείγον μέτρο είναι κάποιο σύστημα ελέγχου αυτών που μπαίνουν στα πανεπιστήμια. Το άσυλο δημιουργήθηκε για να υπάρχει ελευθερία λόγου των καθηγητών και φοιτητών και όχι οποιουδήποτε μπορεί να επιβάλει τον δικό του λόγο. Ενα σύστημα που θα ελέγχει τις κάρτες των εισερχομένων και οι ελεγκτές θα μπορούν να ειδοποιήσουν την αστυνομία με ένα panic button, είναι λογικό και εφικτό. Συμβατό επίσης με τη θέση του Χρυσοχοΐδη ότι δεν μπορεί να απασχολούνται αστυφύλακες σαν μόνιμοι φρουροί των πανεπιστημίων.

Το δεύτερο ότι η φράση του Μαρξ «Η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα» υπάρχει και αντίστροφα. Και η φάρσα της πανεπιστημιακής αστυνομίας, αν επαναληφθεί, θα είναι πολιτική τραγωδία.

Τρίτον και σημαντικότερο, και αφορά πρώτα από όλα τους πρυτάνεις: το «Choose Europe for Science» μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο για τα δημόσια πανεπιστήμια. Αυτών που έχουν σχολές Φιλοσοφίας, Αρχαιολογίας και Ιστορίας, που τα ιδιωτικά πανεπιστήμια δεν πρόκειται να αναπτύξουν στο άμεσο μέλλον. Κυρίως όμως αυτών που θα μπορούν να εγγυηθούν την ελεύθερη σκέψη και έρευνα. Εκτός αν κάποιος πιστεύει ότι ένας αμερικανός ακαδημαϊκός έχει τη διάθεση να φύγει από τις απαγορεύσεις της κυβέρνησης του Τραμπ για την αναφορά στη διαφορετικότητα, για να καταλήξει στις απαγορεύσεις της συλλογικότητας της Πάτρας για τις έρευνες στο DNA.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News