Οι ενεργειακές συμφωνίες που υπέγραψε η ελληνική κυβέρνηση τις τελευταίες εβδομάδες, με αποκορύφωμα τις ανακοινώσεις στην Σύνοδο για την Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (6-7 Νοεμβρίου), φέρνουν τη χώρα σε μία εντελώς διαφορετική θέση στο διεθνές γεωπολιτικό περιβάλλον.

Η υλοποίηση των συμφωνιών αυτών θα μετατρέψει την Ελλάδα σε ενεργειακό διαμετακομιστικό κέντρο, ενώ εφόσον κριθούν αξιοποιήσιμα και τα κοιτάσματα στο ΒΔ Ιόνιο, σε συνδυασμό με εκείνα νοτίως της Κρήτης και της Πελοποννήσου, τα οφέλη θα είναι ακόμη μεγαλύτερα και διαρκή.

Μπορεί να πει κανείς ότι το μέγεθος και η σημασία των συμφωνιών αυτών, ειδικά επειδή σχετίζονται άμεσα με τις συζητήσεις για τις θαλάσσιες ζώνες, θα προϋπέθεταν μία στοιχειώδη συνεννόηση μεταξύ των βασικών πολιτικών δυνάμεων. Το ότι δεν υπήρξε, δεν σημαίνει όμως ότι ευσταθεί η κακόπιστη και μίζερη κριτική. Αλλωστε, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, η στρατηγική επιλογή της αξιοποίησης των ενεργειακών κοιτασμάτων υπηρετήθηκε από όλες τις κυβερνήσεις της προηγούμενης 15ετίας.

Οφείλει κανείς να δει ορισμένες όχι και τόσο προφανείς πτυχές της νέας ενεργειακής συνθήκης στην Ανατολική Μεσόγειο και την ΝΑ Ευρώπη.

Η πρώτη αναδεικνύεται μέσα από την αναγνώριση ότι η Ελλάδα γίνεται πλέον υπολογίσιμο μέγεθος, λόγω της μετατροπής της σε ενεργειακό κόμβο και πύλη εισόδου του αμερικανικού LNG στην Ευρώπη. Υπό αυτήν την έννοια, από τη στιγμή που οι συμφωνίες θα προχωρήσουν, η χώρα δεν θα παρακολουθεί απλώς τις εξελίξεις στον ενεργειακό τομέα, αλλά σε μεγάλο βαθμό θα τις διαμορφώνει.

Αυτό θα σημάνει πολλά και για το ειδικό ενεργειακό καθεστώς της Ελλάδας, την ασφάλειά της σε αυτό το πεδίο και τα όσα θετικά θα απορρέουν από την παρουσία των αμερικανικών κολοσσών στην περιοχή.

Υπάρχουν οι αναμενόμενες αντιδράσεις, επιφυλάξεις, γκρίνιες· οι συζητήσεις για απειλές περιορισμού κυριαρχικών δικαιωμάτων και «ξεπουλήματα».

Ο αντίλογος, όχι τόσο από την πλευρά της κυβέρνησης, αλλά όπως διατυπώνεται από έμπειρους διπλωμάτες, αναφέρει ότι η ενεργειακή ασφάλεια σε μία μεταβατική εποχή όπως η σημερινή, είναι προνομιακό στοιχείο για όποιον την εξασφαλίζει. Επιπλέον επισημαίνεται ότι η παρουσία των δύο ενεργειακών κολοσσών (Chevron και ExxonMobil), δεν περιορίζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, αλλά στην πραγματικότητα τα ενεργοποιεί.

Υπό αυτήν την έννοια, μένει να φανεί πώς θα επιδράσουν όλα αυτά τα στοιχεία στις συζητήσεις για τις θαλάσσιες ζώνες στην ευρύτερη περιοχή.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, όλα αυτά έχουν ορισμένες ενδιαφέρουσες εκφάνσεις.

Δείχνουν κατ’ αρχάς ότι παρά τις συζητήσεις για το επίπεδο επικοινωνίας μεταξύ Αθήνας και Ουάσινγκτον, το κρίσιμο δεν είναι τόσο αν η προσωπική χημεία Μητσοτάκη – Τραμπ είναι καλή ή όχι, όσο οι πραγματικές δυνατότητες πραγματοποίησης οικονομικών συμφωνιών – κατά το κοινώς λεγόμενο, «μπίζνες».

Σε δεύτερο επίπεδο, ο τρόπος με τον οποίο προχώρησαν αυτές οι συμφωνίες στον συγκεκριμένο χρόνο, είναι μία σαφής επιβράβευση των στρατηγικών επιλογών που έγιναν ως προς τη στάση της χώρας στο πλευρό της Ουκρανίας και του Ισραήλ.

Και υπό ένα διαφορετικό πρίσμα, οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών προσφέρουν στην ελληνική κυβέρνηση ένα πολύ δυνατό χαρτί στο παιχνίδι των συσχετισμών εντός της ΕΕ.

Σε μία περίοδο κατά την οποία είναι σε εξέλιξη η συζήτηση για την νέα αρχιτεκτονική άμυνας της Ενωσης (πρόγραμμα SAFE) και μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις (Γερμανία, Βρετανία, κ.λπ) συνάπτουν συμφωνίες δισεκατομμυρίων για πωλήσεις εξοπλισμών στην Τουρκία, η Αθήνα απαντά με την περαιτέρω αναβάθμιση και διεύρυνση της στρατηγικής σχέσης με τις ΗΠΑ.

Το στοιχείο αυτό αντιμετωπίζεται ως ένα σημαντικό ατού της χώρας, όσο θα εξελίσσεται η συζήτηση για την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο και την αναθεώρηση των στόχων και των χρονοδιαγραμμάτων της πράσινης μετάβασης. Σε αυτό το περιβάλλον και ενώ η Ευρώπη θα πιέζεται να αγοράσει αμερικανικό LNG, η Ελλάδα έχει ήδη διασφαλίσει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο και μία καίρια θέση στη διακίνησή του.

Κρίσιμη προϋπόθεση για τα περαιτέρω είναι η υλοποίηση όλων αυτών των συμφωνιών, που αλλάζουν τον ενεργειακό χάρτη της περιοχής και μαζί με αυτόν τους συσχετισμούς ισχύος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News