Εγγραφα που διέρρευσαν δείχνουν πως το Facebook, ο μεγαλύτερος διανομέας ειδήσεων αυτήν την στιγμή στον πλανήτη, βασίζεται στις παλιές αξίες της δημοσιογραφίας για να καθορίσει ποιες ιστορίες είναι αυτές που θα εντυπωσιάσουν περισσότερο το ένα δισεκατομμύριο πελάτες-χρήστες του καθημερινά, αντί να καταφεύγει σε πολύπλοκους αυτοματοποιημένους αλγόριθμους.

Εγγραφα που δόθηκαν στην βρετανική εφημερίδα Guardian έρχονται εν μέσω των αυξανόμενων ανησυχιών για το πώς «αποφασίζει» το Facebook, τι αποτελεί είδηση για τους χρήστες του. Εν μέσω προεκλογικής εκστρατείας στις ΗΠΑ, η εταιρεία του Μαρκ Ζάκερμπεργκ κατηγορήθηκε αυτήν την εβδομάδα για «συντακτική προκατάληψη» εναντίον συντηρητικών πρακτορείων ειδήσεων, προτρέποντας εκκλήσεις για έρευνα από το αμερικάνικο Κογκρέσο, από τον πρόεδρο της επιτροπής εμπορίου της αμερικανικής Γερουσίας, Τζον Θουν.

Η στερεοτυπική λειτουργία του Facebook σχετικά με τις ειδήσεις που παρέχονται στους πελάτες-χρήστες δείχνει ότι ένα μεγάλο μέρος της συλλογής ειδήσεων καθορίζεται από αυτοματοποιημένα συστήματα: «Τα θέματα που βλέπετε βασίζονται σε έναν αριθμό παραγόντων που συμπεριλαμβάνουν την εμπλοκή των χρηστών σε ένα θέμα, την επικαιρότητα, τις σελίδες που έχουν οι χρήστες πατήσει ότι τους αρέσουν αλλά και τον τόπο όπου βρίσκονται», αναφέρει η σελίδα βοήθειας της εταιρείας στην ερώτηση «Πώς το Facebook καθορίζει ποια θέματα είναι δημοφιλή;», σύμφωνα με τον Σαμ Θίλμεν στην Guardian.

Αλλά τα έγγραφα δείχνουν ότι η εταιρεία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την παρέμβαση μιας μικρής συντακτικής ομάδας για να καθορίσει ποια θέματα είναι δημοφιλή ώστε να εμφανιστούν στους χρήστες ως πρωτοσέλιδα. Η εταιρεία σταμάτησε να χρησιμοποιεί μονάχα αλγόριθμους το 2014 μετά από την κριτική που δέχθηκε για την ελλιπή κάλυψη των ταραχών που είχαν ξεσπάσει στο Φέργκιουσον, στο Μιζούρι των ΗΠΑ.

Οι οδηγίες που περιέχονται στα έγγραφα δείχνουν ανθρώπινη παρέμβαση – και ως εκ τούτου συντακτικές αποφάσεις – σχεδόν σε κάθε στάδιο της λειτουργίας των δημοφιλών ειδήσεων του Facebook, μια ομάδα που κάποια στιγμή ήταν μόλις 12 άτομα:

Μια ομάδα από συντάκτες ειδήσεων, χωρισμένη σε βάρδιες, της δόθηκαν οδηγίες για το πώς να συμπεριλαμβάνει ιστορίες στην ενότητα δημοφιλών ειδήσεων του Facebook και πώς να απορρίπτουν θέματα για περιορισμένο χρόνο (έως μία ημέρα) εφόσον δεν παρουσιάζουν κάτι που συμβαίνει στον κόσμο. Και η επιλογή αυτή είναι στα χέρια της ομάδας συντακτών της εταιρείας.

Η εταιρεία έγραψε ότι «η συντακτική ομάδα μπορεί (sic) να προσθέτει θέματα γενικού ενδιαφέροντος», καθώς και ιστορίες που οι χρήστες δημιουργούν και που θα προσελκύσουν πολλή προσοχή, για παράδειγμα το #BlackLivesMatter.

Το Facebook στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε μόλις 10 πηγές ειδήσεων για να καθορίσει αν μια ιστορία είναι δημοφιλής είδηση. «Θα πρέπει να επισημαίνεται ένα θέμα ως μεγάλης εθνικής σημασίας, αν είναι μεταξύ των τριών κορυφαίων ιστοριών της», σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν τα έγγραφα που διέρρευσαν.

«Αυτό το βρίσκουμε ελέγχοντας αν είναι το κύριο θέμα σε τουλάχιστον 5 από τις παρακάτω 10 ιστοσελίδες ειδήσεων: BBC News, CNN, Fox News, The Guardian, NBC News, The New York Times, USA Today, The Wall Street Journal, Washington Post, Yahoo News και το Yahoo».

Οι οδηγίες που έχουν δοθεί προσφέρουν στους συντάκτες τη δυνατότητα να καθορίσουν, ποιες σελίδες χρηστών είναι κατάλληλες για παραπομπή αλλά και σε πόσο περίοπτη θέση θα μπουν.

Οι κατευθυντήριες γραμμές της εταιρείας είναι παρόμοιες με την παραδοσιακή οργάνωση ειδήσεων, που θυμίζει τον οδηγό του Associated Press, μια λίστα αξιόπιστων πηγών και οδηγίες για τον καθορισμό της ειδησεογραφικής αξίας κάθε ιστορίας.

Οι οδηγίες είναι βέβαιο ότι θα ενισχύσουν τα επιχειρήματα ότι το Facebook έχει λάβει αποφάσεις που εισάγουν συντακτικές διακρίσεις εναντίον ακροδεξιών μέσων ενημέρωσης. Ωστόσο, οι συντηρητικοί θα επισημαίνουν την πλειοψηφία των πρωτογενών πηγών του Facebook ως φιλελεύθερη.

Τα συγκεκριμένα έγγραφα φαίνεται ότι επηρεάζουν τους ισχυρισμούς που έκανε αυτήν την εβδομάδα ο αντιπρόεδρος της εταιρείας, Τομ Στόκι: «Δεν εισάγουμε τεχνητά ιστορίες σε δημοφιλή θέματα και ούτε έχουμε αναθέσει στους αναθεωρητές μας να κάνουν κάτι τέτοιο», είχε γράψει σε δημοσίευσή του.

Η δήλωση του κ. Στόκι μπορεί να εξαρτάται από τον ορισμό της λέξης «τεχνητά». Σε συνεντεύξεις στην Guardian, τρεις πρώην συντάκτες της εταιρείας είπαν ότι είχαν πράγματι εισαχθεί ιστορίες που δεν ήταν ορατές στους χρήστες έτσι ώστε να κάνουν την εμπειρία τους πιο επίκαιρη. Ολοι αρνήθηκαν προσωπική προκατάληψη αλλά όλοι είπαν ότι ο ανθρώπινος παράγοντας ήταν ζωτικής σημασίας.

Μια δεύτερη λίστα, με χίλιες πηγές εμπιστοσύνης δόθηκε στην Guardian από το Facebook. Περιλαμβάνει εξέχοντα συντηρητικά ειδησεογραφικά πρακτορεία, όπως Redstate, Breitbart, the Drudge Report and the Daily Caller.

Πρώην υπάλληλοι της εταιρείας, που εργάστηκαν στην οργάνωση ειδήσεων του Facebook, δήλωσαν ότι δεν συμφωνούν με την έκθεση που δημοσίευσε το Gizmodo τη Δευτέρα αλλά επιβεβαίωσαν την εν μέρει εμπλοκή ανθρώπινου παράγοντα στις αποφάσεις και αυτό επειδή ο αλγόριθμος του Facebook δεν δημιουργεί πάντα το καλύτερο δυνατό μείγμα ειδήσεων.

Συγκεκριμένα, οι καταγγελίες σχετικά με την απουσία από την ροή δημοφιλών ειδήσεων των συγκρούσεων μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας στο Φέργκουσον το 2014 ήταν η απόδειξη για το Facebook ότι – στη συγκεκριμένη περίπτωση – οι άνθρωποι είχαν καλύτερη κρίση από τον αλγόριθμο της εταιρείας. Πολλαπλές δημοσιεύσεις επέκριναν το Facebook για την ιεράρχηση των ειδήσεών του, όπως για παράδειγμα την επιλογή του να τοποθετεί πρώτες τις ιστορίες για το «Ice Bucket Challenge» και τα αντίστοιχα βίντεο έναντι αυτών από τις ταραχές. Πολλοί θεώρησαν ότι το περιστατικό απέδειξε ότι το Twitter ήταν το μέσο για πιο σκληρές ειδήσεις και το Facebook ήταν περισσότερο προορισμός για «χαβαλέ».

«Οι κατευθυντήριες γραμμές αποδεικνύουν ότι έχουμε μια σειρά από ελέγχους και ισορρόπηση για να βοηθήσουμε τις πιο σημαντικές και δημοφιλείς ιστορίες να φτάσουν στον χρήστη, ανεξάρτητα από το εάν εμπίπτουν στο ιδεολογικό φάσμα τους», δήλωσε ο Τζάστιν Οσόφσκι, αντιπρόεδρος των παγκόσμιων δραστηριοτήτων του Facebook. «Το Facebook δεν επιτρέπει και δεν συμβουλεύει τους αναθεωρητές να κάνουν διακρίσεις συστηματικά ενάντια σε οποιασδήποτε πηγές, οποιασδήποτε πολιτικής προέλευσης. Οι κατευθυντήριες γραμμές δείχνουν ότι έχουμε προσεγγίσει το θέμα με υπευθυνότητα και με στόχο τη δημιουργία ενός υψηλής ποιότητας προϊόντος – με την ελπίδα ότι προσφέρουμε μια σημαντική εμπειρία στους ανθρώπους που χρησιμοποιούν την υπηρεσία μας», πρόσθεσε ο ίδιος.

«Οι δημοφιλής ειδήσεις χρησιμοποιούν πληθώρα από μηχανισμούς για να βοηθήσουν ειδήσεις και θέματα που συμβαίνουν στον αληθινό κόσμο. Στις οδηγίες, που χρησιμοποιεί η εταιρεία, βασιζόμαστε σε περισσότερες από χίλιες πηγές ειδήσεων – από όλο τον κόσμο, καθώς και όλων των απόψεων – για να βοηθήσουμε την επαλήθευση παγκόσμιων γεγονότων, για τα οποία οι άνθρωποι μιλούν. Η πρόθεσή μας για επαλήθευση γίνεται για να φέρουμε στην επιφάνεια θέματα που έχουν νόημα για τους ανθρώπους και είναι γενικού ενδιαφέροντος. Δεν έχουμε σε καμιά περίπτωση προσπαθήσει να σταθμίσουμε μία άποψη πάνω σε μια άλλη και στην πραγματικότητα οι κατευθυντήριες γραμμές μας έχουν σχεδιαστεί με σκοπό να μην μπορεί αν συμβεί κάτι τέτοιο», είπε ο κ. Οσόφσκι.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News