1070
| Reuters / Evelyn Hockstein, Vyacheslav Prokofyev/CreativeProtagon

Ο Τραμπ, η Ευρώπη και το στοίχημα του Πούτιν

Protagon Team Protagon Team 23 Νοεμβρίου 2025, 09:45
|Reuters / Evelyn Hockstein, Vyacheslav Prokofyev/CreativeProtagon

Ο Τραμπ, η Ευρώπη και το στοίχημα του Πούτιν

Protagon Team Protagon Team 23 Νοεμβρίου 2025, 09:45

Τον Ιανουάριο του 2016, δέκα μήνες προτού κερδίσει τον Λευκό Οίκο, ο Ντόναλντ Τραμπ κατέδειξε με τον πλέον γλαφυρό τρόπο ότι είχε πλήρη συναίσθηση της αυξανόμενης δημοτικότητάς του: «Θα μπορούσα να σταθώ στη μέση της Πέμπτης Λεωφόρου και να πυροβολήσω κάποιον και δεν θα έχανα ούτε έναν ψηφοφόρο», είχε πει πριν από σχεδόν μια δεκαετία ο μετέπειτα πρόεδρος των ΗΠΑ.

Και μάλλον δεν είχε άδικο, λαμβάνοντας υπόψη ότι στα επόμενα εννέα χρόνια, έως την επανεκλογή του τον περασμένο Νοέμβριο, οι Αμερικανοί του συγχωρέσαν σταδιακά σχεδόν τα πάντα: από ανάρμοστες συμπεριφορές και ακανόνιστες πολιτικές έως καταδίκες και πάσης φύσεως καταχρήσεις, ακόμη και μια αποτυχημένη απόπειρα εξέγερσης.

Σε αυτή την παρατήρηση προβαίνει σε ανάλυσή του o Γκοφρέντο Μπουτσίνι της Corriere della Sera, για να θέσει ένα εξαιρετικά κρίσιμο ερώτημα, για τον ίδιο τον Τραμπ αλλά κυρίως για τους συμμάχους των ΗΠΑ στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού: «Μπορεί [ο αμερικανός πρόεδρος], ειδικά στο έτος που προηγείται των ενδιάμεσων εκλογών, να παραδώσει την Ευρώπη στον Πούτιν χωρίς να χάσει ούτε έναν ψηφοφόρο;».

Αναφέρεται, φυσικά, στο εξαιρετικά αμφιλεγόμενο σχέδιο 28 σημείων για την Ουκρανία, το οποίο ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ για τους πολέμους, ο πρώην εργολάβος Στιβ Γουίτκοφ, φαίνεται να κατάρτισε σαν να είχε σκοπό να ικανοποιήσει όλες τις επιθυμίες του Κρεμλίνου.

Ο Μπουτσίνι γράφει πως η ντε φάκτo συνθηκολόγηση του Κιέβου, με βάση όλα όσα ορίζονται στο σχέδιο Τραμπ, θα συνεπαγόταν ουσιαστικά την πλήρη έκθεση της Ευρώπης στις ορέξεις του ρώσου προέδρου, με συνέπειες και αλυσιδωτές αντιδράσεις που θα ήταν συνετό να ληφθούν υπόψη εκ των προτέρων από τον Ντόναλντ Τραμπ – του οποίου τα ποσοστά αποδοχής κατρακυλούν λόγω του πληθωρισμού που προκαλείται από τους δασμούς και της πολύκροτης υπόθεσης Επσταϊν.

Παραμένοντας στο επίπεδο της λεγόμενης realpolitik –παραβλέποντας δηλαδή την έμφυτη ανηθικότητα να αντιμετωπίζεις έναν ελεύθερο λαό σαν πιόνι σε ένα γεωπολιτικό παιχνίδι, με τον θύτη να διαπραγματεύεται συμφωνίες και το θύμα να πιέζεται να τις αποδεχτεί– ο δημοσιογράφος της Corriere προχωρά σε μια σειρά από κρίσιμες επισημάνσεις.

Το πρώτο που σημειώνει είναι πως η παραχώρηση στη Ρωσία εδαφών που κατακτήθηκαν δια της βίας, αλλά και άλλων που δεν τελούν υπό τον έλεγχο ρωσικών δυνάμεων, θα δημιουργούσε ένα δυνάμει ολέθριο προηγούμενο στις διακρατικές σχέσεις.

Στο πλαίσιο της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η αλλαγή συνόρων δια της ένοπλης βίας είναι παράνομη. Ωστόσο είναι αλήθεια πως η διεθνής νομιμότητα είναι μια πολύ αόριστη έννοια, όπως αποδεικνύεται και από την αδυναμία των Ηνωμένων Εθνών να αντιμετωπίζουν πολλές και κραυγαλέες περιπτώσεις καταπάτησής της.

Ομως και σε αυτήν την περίπτωση το θέμα δεν τόσο οι αρχές, όσο η ουσία, εξηγεί ο Μπουτσίνι, καθώς και μόνο η ιδέα ότι ένα ισχυρό κράτος μπορεί να απαιτεί και να παίρνει ό,τι θέλει από αδύναμους γείτονές του θα εξέθετε σχεδόν άμεσα την Ταϊβάν (και όχι μόνο) σε τρομερό κίνδυνο.

«Με ποια εξουσία θα μπορούσαν οι Αμερικανοί να αντιταχθούν στο Πεκίνο εάν αποφάσιζε να επιβληθεί στο ανυπότακτο νησί, έχοντας προηγουμένως δώσει το ελεύθερο στους Ρώσους στην Ουκρανία; Θα μπορούσε πραγματικά ο Τραμπ να αντέξει ένα τέτοιο πλήγμα και να τη βγάλει καθαρή και αυτή τη φορά;», διερωτάται ευλόγως ο ιταλός σχολιαστής.

Το δεύτερο που υπογραμμίζει στην ανάλυσή του, επικαλούμενος τον διάσημο αμερικανό ιστορικό Τίμοθι Σνάιντερ, είναι ότι «στις αποτελεσματικές διαπραγματεύσεις οι παραχωρήσεις δεν γίνονται εκ των προτέρων». Ομως στην προκειμένη δεν υπάρχει καμία διαπραγμάτευση. Αυτό που επιδιώκεται μέσω του σχεδίου Τραμπ είναι αποκλειστικά ο κατευνασμός του θύτη.

Βλέποντας, όμως, τον Λευκό Οίκο πρόθυμο να ικανοποιήσει σχεδόν όλα τα αιτήματα της Ρωσίας, πολλά κράτη στην Ευρώπη αλλά και στην Ασία θα μπορούσαν να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι πρέπει σύντομα να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα (τουλάχιστον τακτικά), ώστε να μην κινδυνεύουν να βρεθούν στη θέση της Ουκρανίας, αλλά και επειδή μια πυρηνική δύναμη μπορεί, όπως δείχνει η Ρωσία, να ενεργεί κατά το δοκούν και, κυρίως, ατιμώρητα.

Αμεση συνέπεια της αναξιοπιστίας του Τραμπ ως συμμάχου είναι καταρχάς ο επανεξοπλισμός της Γερμανίας και της Ιαπωνίας, ενόψει των απειλών της Ρωσίας και της Κίνας αντίστοιχα. Σε ανάλυσή του στην επιθεώρηση Le Grand Continent, ο γάλλος ειδικός σε γεωπολιτικούς κινδύνους Στεφάν Οντράν γράφει πως με τον Τραμπ να εμπνέει κάθε άλλο παρά εμπιστοσύνη και με θεσμούς που σχεδιάστηκαν με γνώμονα την ιδέα μιας διαρκούς ειρήνης, η Ευρώπη μοιάζει όντως να είναι φοβισμένη και αβοήθητη απέναντι στη Ρωσία.

«Για να ξεπεράσεις τον φόβο, πρέπει να μάθεις πώς να τον διαχειρίζεσαι», γράφει ο Οντράν. «Μόλις αναγνωριστεί ο αντίκτυπος αυτού του φόβου –στους πληθυσμούς μας, καθώς και μεταξύ των ηγετών μας– πρέπει να τον αντιμετωπίσουμε και να εξασφαλίσουμε ότι ο στρατηγικός διάλογος με τη Ρωσία θα επιστρέψει στο πλαίσιο του ορθολογικού υπολογισμού και της αποτροπής, όχι μέσω της ενστάλαξης του τρόμου και από την πλευρά μας, αλλά επιδεικνύοντας αποφασιστικότητα και όντας αξιόπιστοι».

Με λίγα λόγια, αυτό που υποστηρίζει ο γάλλος ειδικός είναι ότι το τείχος κατά των drones που οραματίζεται η ΕΕ δεν είναι αρκετό, «επειδή βασίζεται στη σιωπηρή και ψευδή αντίληψη ότι η Ρωσία δεν μπορεί να πληγεί και ότι, επομένως, πρέπει να κτίζουμε ασπίδες, μην μπορώντας να βγάλουμε τα σπαθιά μας». Τα «σπαθιά» που αναφέρει ο Στεφάν Οντράν είναι, προφανώς, ο πολλαπλασιασμός των πυρηνικών όπλων.

«Οσο περισσότερες ατομικές βόμβες υπάρχουν, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος κάποιος να τις χρησιμοποιήσει: είναι αυτό, όντως, το αποτέλεσμα του περίφημου “συναλλακτικού” δόγματος του Τραμπ;», διερωτάται ο Γκοφρέντο Μπουτσίνι.

Το τρίτο που σημειώνει ο ιταλός σχολιαστής είναι πως μια Ευρώπη απούσα από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα μπορούσε να υποστεί την παράπλευρη επίδραση ενός πολύ υπαρκτού κινδύνου για εκείνες τις ευρωπαϊκές χώρες που τρόπον τινά «επιβαρύνονται» με εδάφη που ο Πούτιν μπορεί να θέλει να «προστατεύσει», όπως η Μολδαβία (με την Υπερδνειστερία) και η Λιθουανία (με τον θύλακα του Καλίνινγκραντ).

Σε αυτές τις συνθήκες βέβαιη πρέπει να θεωρείται και η κλιμάκωση του υβριδικού πολέμου που η Μόσχα διεξάγει εδώ και χρόνια κατά της Ευρώπης, προκαλώντας την ολοένα πιο συχνά, αλλά με τρόπους που είναι απίθανο να αναγκάσουν το ΝΑΤΟ να αντιδράσει – παραβιάζοντας, για παράδειγμα, τους εναέριους χώρους κρατών-μελών της συμμαχίας με μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

«Αυτή είναι η εικόνα. Ολα απολύτως ρεαλιστικά και όλα προς όφελος του Πούτιν», σχολιάζει ο Μπουτσίνι. Ολοκληρώνοντας την ανάλυσή του, επισημαίνει έναν ακόμη κίνδυνο, ο οποίος όμως αφορά σχεδόν αποκλειστικά τον Ντόναλντ Τραμπ:

«Είναι πιθανό κάποια στιγμή οι Αμερικανοί να αναρωτηθούν γιατί είναι τόσο συγκαταβατικοί με έναν ιστορικό αντίπαλο των Ηνωμένων Πολιτειών και να αρχίσουν να ψάχνουν σε φακέλους πολύ πιο κρίσιμους από εκείνους της υπόθεσης Επσταϊν, σε φακέλους που εμβαθύνουν στο παρελθόν ενός επιφανούς κτηματομεσίτη που βρέθηκε σε δεινή οικονομική κατάσταση και στις “επιχειρήσεις γοητείας” με τις οποίες οι ρώσοι φίλοι του επιδίωξαν να τον προσεγγίσουν».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...