Στο ένθετο Venerdì της Repubblica δημοσιεύτηκε εκτενές κείμενο για τις αρκούδες της Ρουμανίας. Το πνεύμα του είναι ότι αυτό το «ιερό ζώο των παραδόσεων», πλέον έχει καταστεί επικίνδυνο για τους Ρουμάνους των ορέων. Εκεί υπάρχει πρόβλημα υπερπληθυσμού αρκούδων (υπερπληθυσμού βάσει της ανθρώπινης λογικής, βέβαια), έχουν σημειωθεί επιθέσεις σε αγρότες και σε τσοπάνους, κάποιοι πεζοπόροι των δασών έχουν σκοτωθεί, συνεπώς πλέον εγείρεται αμείλικτο το ερώτημα «τι κάνουμε;» Σαφής απάντηση στη ρουμάνικη και ιταλική απορία δεν δόθηκε στο ρεπορτάζ, όμως όλη η ιστορία έχει το ενδιαφέρον της.

Ηταν τέλη Ιουνίου, ξεκίνησε η εξιστόρηση. Ο εισβολέας βγήκε από το δάσος προτού χαράξει και πλησίασε την είσοδο του ξενοδοχείου «Grand Hotel Balvanyos». Τη διέρρηξε σε 23 δευτερόλεπτα. Ο διαρρήκτης ζύγιζε κάπου 180 κιλά και σκοπό του είχε να κλέψει μέλι. Οι κάμερες ασφαλείας έπιασαν αυτήν τη νεαρή αρκούδα και τον ξενοδοχοϋπάλληλο που έτρεχε να κρυφτεί. Το ζώο όρμησε στο λόμπι του ξενοδοχείου και μετά κατευθύνθηκε στον μπουφέ όπου καταβρόχθισε όλες τις ατομικές μερίδες μέλι, μαζί με τις συσκευασίες τους. Αυτή ήταν μία από τις τρεις καταδρομικές επιδρομές αρκούδων σε αυτό το ξενοδοχείο των Καρπαθίων τον εφετινό Ιούνιο.

Η καφέ αρκούδα, από τους εθνικούς θησαυρούς της Ρουμανίας, εξακολουθεί να είναι συνυφασμένη με τους αρκουδιάρηδες και τους χορούς των αρκούδων, «τελετουργία παγανιστική, καθώς πιστεύεται ότι οι αρκούδες αποτρέπουν την κακοτυχία». Η Repubblica ανέφερε ότι «ο Νικολάε Τσαουσέκου, ο κομμουνιστής δικτάτορας, απολάμβανε να επιδεικνύει τη δύναμή του διατάζοντας να δελεάζονται οι αρκούδες με τροφή και μετά να εκτελούνται στην πυρά». Επίσης, ότι «επί σειρά ετών οι τουρίστες πήγαιναν στα Καρπάθια με την ελπίδα να δουν κάποια αρκούδα». Και έγραψε ότι οι καιροί άλλαξαν: «Αν μια φορά και έναν καιρό οι άνθρωποι πήγαιναν στη Ρουμανία για να δουν αρκούδες, σήμερα είναι οι αρκούδες που έρχονται για να δουν τους ανθρώπους»…

Από το 2016 επεβλήθη μορατόριουμ στο κυνήγι αυτών των ζώων, φτιάχτηκαν και έργα υποδομής που μείωσαν το φυσικό τους περιβάλλον, έτσι οι αρκούδες πλήθυναν: σήμερα στη Ρουμανία ζουν περί τις 13.000 καφέ αρκούδες, δηλαδή έχουν τον μεγαλύτερο πληθυσμό εκεί σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, μετά τη Ρωσία. «Ο πληθυσμός αυτός δεν θεωρείται βιώσιμος από τη ρουμανική κυβέρνηση». Τα ζώα, που ζυγίζουν έως και 400 κιλά και  έχουν μπόι ίσαμε μια πόρτα, περιφέρονται κατά μήκος των αυτοκινητοδρόμων και επιχειρούν να εισβάλουν σε χωριά για να κάνουν επιδρομές σε κάδους απορριμμάτων. Αποτέλεσμα: «Οι κατασκηνωτές εξαφανίστηκαν, οι βοσκοί λένε ότι τα κοπάδια τους καταστρέφονται, οι αγρότες φοβούνται να οργώσουν τα χωράφια τους».

Υπήρξαν και δηλώσεις ντόπιων. «Δεν είχαμε ποτέ πρόβλημα, αφού μεγαλώσαμε στο δάσος όπου μαζεύαμε βατόμουρα και μανιτάρια» λέει ο 58χρονος Λονάρντ Σαρβάντι, ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου. «Τώρα όμως δεν έχει απομείνει κανείς θαρραλέος για  να πάει εκεί…» Στα εννέα χρόνια από την επιβολή της απαγόρευσης κυνηγιού, 264 άτομα έχουν δεχθεί επίθεση από αρκούδες, περίπου 28 κάθε χρόνο. Παλαιότερα ο ετήσιος μέσος όρος ήταν 11. Ο αριθμός των θυμάτων αυξάνεται επίσης, αφού σύμφωνα με έκθεση του ντόπιου Ινστιτούτου Δασικής Ερευνας και Ανάπτυξης, 20 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από το 2016.

Εννοείται ότι οι πολιτικοί και οι περιβαλλοντολόγοι διαφωνούν για το πώς πρέπει να μειωθεί ο κίνδυνος που προέρχεται από τις αρκούδες. Κάποιοι που ζουν σε αγροτικές περιοχές ζητούν τον τερματισμό της απαγόρευσης του κυνηγιού. Οι περιβαλλοντολόγοι υποστηρίζουν ότι το πρόβλημα είναι ανθρωπογενές. Ο αγρότης Αντρες Νίζτορ δεν περπατάει πλέον μόνος του στα χωράφια του. Το πρωί της 23ης Αυγούστου 2024 επέβαινε σε ένα κάρο με άλογα μαζί με την κόρη του και πήγαινε να κόψει σανό. Ετοιμάζονταν να διασχίσουν ένα ρυάκι όταν το άλογο πάγωσε. Νομίζοντας ότι το άλογο φοβήθηκε το νερό, κατέβηκε από το άλογό του. Τότε η κόρη του ούρλιαξε. Γύρισε και βρέθηκε πρόσωπο με πρόσωπο με τα ανοιχτά σαγόνια μιας αρκούδας. «Τα δόντια είχαν μήκος 3-4 εκατοστά» λέει. Η αρκούδα τού έκοψε το μισό πρόσωπο. Σώθηκε από το τσοπανόσκυλο του, το οποίο όρμησε στο ζώο και το τρόμαξε.

Μετά τον θάνατο ενός Ιταλού, εφέτος το καλοκαίρι, τηλεοπτικά συνεργεία έσπευσαν στον τόπο της επίθεσης. Αλλά δεν υπήρξε καμία κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης για την επίθεση στον Νίζτορ, ούτε για άλλα παρόμοια περιστατικά. Ο λόγος είναι, λένε οι ντόπιοι, ότι τα περισσότερα θύματα είναι αγρότες και βοσκοί. «Πρέπει να κάνουμε ό,τι κάνουν όλες οι άλλες χώρες» είπε ο Λεβέντε Πορσόλτ, πρώην σύμβουλος του υπουργού Περιβάλλοντος, ο οποίος έχει θεσπίσει μια σειρά από έκτακτα μέτρα. «Πρέπει να είμαστε σε θέση να τις θανατώσουμε». Οι περιβαλλοντολόγοι διαφωνούν, επιμένοντας ότι οι άνθρωποι έχουν εισβάλει στο βιότοπο των αρκούδων. «Δεν υπάρχει καμία λύση» δήλωσε ο Κρίστιαν-Ρέμους Παπ, συντονιστής άγριας ζωής για το ρουμανικό γραφείο του WWF. Αναφέρει το παράδειγμα του χωριού Μπάιλκ Τουσνάντ, περίπου 1.700 κατοίκων, κατά μήκος του ποταμού Ολτ. Εκεί η πυκνότητα των πληθυσμού των αρκούδων είναι από τις υψηλότερες στη χώρα.

Μια σειρά μέτρων έχει μειώσει τις κλήσεις έκτακτης ανάγκης από 149, το 2021, σε 30, το 2022, και σε 6, το 2023. Εχουν δημιουργηθεί «ομάδες έκτακτης ανάγκης για αρκούδες», εξοπλισμένες με μέσα τηλεπικοινωνίας και με κάμερες. Τα ζώα έχουν εξοπλιστεί με κολάρα GPS και μια εφαρμογή προειδοποιεί τους κατοίκους για τον επερχόμενο κίνδυνο. Αυτές οι λύσεις, όμως, δεν πείθουν τύπους όπως ο Πορσόλτ «Δεν έχουμε λύσει τίποτα» λέει. «Οι άνθρωποι κατάντησαν φυλακισμένοι μέσα στα ίδια τους τα σπίτια».

Το 2021 η κατάσταση ξέφυγε και η κυβέρνηση έλαβε το εξής μέτρο: ενέκρινε προσωρινό νόμο που προβλέπει ένα είδος συλλογικής θανάτωσης. Βάσει αυτού, το θύμα επίθεσης πρέπει να καλεί τον αριθμό έκτακτης ανάγκης και κατόπιν θα επιλαμβάνεται ομάδα ειδικών, ένας αστυνομικός, ένας κτηνίατρος οπλισμένος με ηρεμηστικά βόλια, ένας κυνηγός οπλισμένος με πραγματικό τουφέκι και ένας τοπικός αξιωματούχος υπεύθυνος. Ολοι αυτοί συνήθως καταφθάνουν όταν η αρκούδα έχει φύγει. Πέρσι και ύστερα από τον θάνατο ενός νεαρού πεζοπόρου, το κονοβούιο της Ρουμανίας ψήφισε να επιτραπεί το κυνήγι 481 αρκούδων ετησίως, ποσό υπερδιπλάσιο από την προηγούμενη ποσόστωση. Για όσους συμφωνούν με τον Προσόλτ αυτό είναι σταγόνα στον ωκεανό, δεδομένου ότι σε άλλες χώρες, έως και 10% του πληθυσμού των αρκούδων θανατώνεται κάθε χρόνο . Αυτό το ποσοστό, αν εφαρμοστεί στη Ρουμανία, θα αφορά 1.300 αρκούδες ετησίως. «Ενώ οι αξιωματούχοι και οι περιβαλλοντολόγοι συζητούν, ο αριθμός των θυμάτων αυξάνεται».

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News