Η Σοφί ντε Μαρμπουά γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1785 στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ ως κόρη του γάλλου διπλωμάτη μαρκησίου Φρανσουά Μπαρμπέ ντε Μαρμπουά και της Αμερικανίδας Ελίζαμπεθ Μουρ, κόρης του κυβερνήτη της Πενσιλβάνια Ουίλιαμ Μουρ. Το 1804 η ίδια παντρεύτηκε τον στρατηγό Αν-Σαρλ Λεμπρέν, υπασπιστή του Ναπολέοντα Βοναπάρτη και διορισμένο ως Δούκα της Πιατσέντσα στη βόρεια Ιταλία.  Μαζί του η Σοφί απέκτησε την Ελιζά το 1804.

Η συμβίωσή τους υπήρξε προβληματική και σύντομα κατέληξαν να ζουν σε διάσταση χωρίς ποτέ να εκδοθεί διαζύγιο. Στο Παρίσι η ίδια διατηρούσε φιλολογικό σαλόνι στο οποίο σύχναζαν πολλοί διανοούμενοι της εποχής όπως ο Λαμαρτίνος και ο Ουγκό.

Στους κύκλους των φιλελλήνων μαθαίνει για τον ελληνικό Αγώνα της Ανεξαρτησίας, εγκαταλείπει τη Γαλλία για την Ιταλία, ενώ το 1829 εγκαθίσταται στο Ναύπλιο, πρώτη πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους. Το 1834 μετακόμισε στην Αθήνα επενδύοντας στην αγορά γης. Η ιστορία της, ύστερα από διαφορετικές αφηγήσεις, αναβιώνει στο νέο βιβλίο «Σοφία ντε Μαρβουά, δουκέσσα της Πλακεντίας» του ιστορικού Γιώργου Γιαννικόπουλου (εκδ. Εστία), όπου μπορεί κανείς να αντλήσει λεπτομέρειες για την κορυφαία φυσιογνωμία του φιλελληνισμού.

Ο πατέρας, φίλος του Τόμας Τζέφερσον

Ο Φρανσουά Μπαρμπέ γεννιέται το 1745 στο Μετς της Γαλλίας. Το 1779 ταξιδεύει στον Νέο Κόσμο σε διπλωματική αποστολή ως συνοδός του ιππότη ντε Λα Λουζέρν, πληρεξούσιου υπουργού της Γαλλίας στις επαναστατημένες αποικίες της Βρετανίας στην Αμερική. Οι δύο Γάλλοι γίνονται δεκτοί με ενθουσιασμό, ενώ ο Μπαρμπέ έχει ήδη φιλικές σχέσεις με τον Τζον Κουίνσι Ανταμς, γιο του Τζον Ανταμς (ο οποίος θα γινόταν ο δεύτερος Πρόεδρος των ΗΠΑ μετά τον Τζορτζ Ουάσινκγτον).

Προσπαθώντας να συγκεντρώσει όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες για τους αποίκους στρέφεται στον Τόμας Τζέφερσον, τότε κυβερνήτη της Βιρτζίνια. Αμέσως μετά τη δημιουργία του κράτους των Ηνωμένων Πολιτειών, με τη Συνθήκη των Παρισίων το 1783, ο ντε Λα Λουζέρν ονομάστηκε πρέσβης της Γαλλίας με έδρα τη Φιλαδέλφεια, την πρώτη πρωτεύουσα του κράτους, ενώ ο Μπαρμπέ ανέλαβε τον ρόλο του Γενικού Προξένου.

Η γνωριμία της με τον Ιωάννη Καποδίστρια

Η Σοφί ντε Μπαρμπουά άρχισε να ενδιαφέρεται για τον ελληνικό Αγώνα όταν, τον Μάιο ή τον Ιούνιο του 1826, γνωρίζεται σε κάποια κοινωνική συγκέντρωση με τον Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος εκείνη την εποχή βρισκόταν στο Παρίσι.

Η αυστηρότητα των τρόπων του κέρδισε τον θαυμασμό της, μαζί με τη βαθιά αφοσίωσή του στον Αγώνα των Ελλήνων. Οι ειλικρινείς και ανιδιοτελείς προσπάθειές του να πληροφορήσει τους γάλλους επίσημους και φίλους που συνάντησε εκεί, όπως ο δούκας της Ορλεάνης, σχετικά με το ελληνικό ζήτημα, ήταν υπεράνω πάσης υποψίας. Λίγο καιρό μετά την επιστροφή της από τη Ρώμη, τον Φεβρουάριο του 1827, έστειλε στην επαναστατική ελληνική κυβέρνηση 9000 γαλλικά φράγκα.

Πρώτη στάση: Κέρκυρα

Στα τέλη του 1829, η δούκισσα και η κόρη της, Ελιζά, ταξιδεύοντας προς την Ελλάδα σταμάτησαν στην Κέρκυρα. Σύμφωνα με τη συνήθεια της εποχής, ο γάλλος πρόξενος στο νησί, ιππότης ντε Κυσί, τις προσκάλεσε για να τις φιλοξενήσει. Οι δύο γυναίκες αμέσως προξένησαν μεγάλη εντύπωση στους Κερκυραίους, οι οποίοι βουβοί παρακολούθησαν το πλήθος των υπηρετών και των αποσκευών που τις ακολουθούσε, το μεγαλόσωμο ορεινό σκυλί των Πυρηναίων που είχαν για συντροφιά, καθώς και ένα πόνυ του οποίου το μέγεθος ήταν λίγο μεγαλύτερο από αυτό του σκύλου.

Αυτό όμως που προκάλεσε ακόμη και γέλια ήταν η εκκεντρικότητα της εμφάνισής τους με τα παράξενα ρούχα τους και τα περίεργα χτενίσματα των μαλλιών τους που είχαν σχήμα κωνικό κι έμοιαζαν με σκουφί πιερότου. Ωστόσο, γρήγορα η άποψη των κατοίκων άλλαξε όταν κυκλοφόρησε η φήμη ότι σκοπός του ταξιδιού τους ήταν να προσφέρουν βοήθεια στην επαναστατημένη Ελλάδα.

Το πρώτο σπίτι στην οδό Πειραιώς

Στις αρχές του 1834 ξεκίνησε πιθανότατα και η κατασκευή του πρώτου σπιτιού της στην Αθήνα. Για τον σκοπό αυτό επέλεξε ένα οικόπεδο που είχε αγοράσει επί της σημερινής οδού Πειραιώς. Το σημείο βρισκόταν ανάμεσα στον Κεραμεικό και τη σημερινή πλατεία Ομονοίας, τοποθεσίες στις οποίες σύμφωνα με τα πολεοδομικά σχέδια της εποχής προβλεπόταν η ανέγερση των βασιλικών ανακτόρων.

Η πρώτη ιδιωτική άμαξα

Ενα γεγονός που φαίνεται ότι σκανδάλισε αρκετά την αθηναϊκή κοινωνία εκείνη την εποχή ήταν η απόκτηση από τη Δούκισσα της πρώτης ιδιωτικής άμαξας, καθώς μέχρι τότε οι κυρίες της καλής κοσμικής κοινωνίας μετακινούνταν με γαϊδουράκια: «αι κυρίαι διά την εισέτι εντελή έλλειψιν αμαξών εν Ελλάδι, πολλάκις επορεύοντο […] και επί πώλου όνου οχούμεναι».

Πιο πλούσια μετά τον Οθωνα

Το 1840 η Δούκισσα αποφάσισε να δωρίσει το αντίτιμο των δύο τρίτων του στρέμματος ενός οικοπέδου που βρισκόταν κοντά στους στύλους του Ολυμπίου Διός ώστε να ανεγερθεί νοσοκομείο. Αποφάσισε επίσης να συνδράμει την προσπάθεια του δημοσιογράφου και αγωνιστή της επανάστασης Κωνσταντίνου Λεβίδη να αποτυπώσει τη σειρά των φύλλων των «Ελληνικών χρονικών» του Μάγερ. Και φυσικά συνέχισε να κάνει επενδύσεις κυρίως σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις και οικόπεδα. Υπολογίζεται ότι το 1840 το εισόδημα από την περιουσία της στην Ελλάδα ανερχόταν σε 20.000 γαλλικά φράγκα τον χρόνο. Ηταν έτσι η δεύτερη πιο πλούσια κάτοικος των Αθηνών μετά τον Οθωνα.

Μαζί με τους Σαρακατσάνους της Πεντέλης

Από τη στιγμή που εγκαταστάθηκε στην Αθήνα υπήρχε η σκέψη να προχωρήσει στην αγορά μιας μεγάλης εξοχικής έκτασης, η οποία θα απείχε μόνο λίγες ώρες από την Αθήνα. Εχοντας μεγαλώσει σε κτήμα, στο Νουαγιέ, όπου έμαθε να εκτιμά την φύση και τους περιπάτους, αποφάσισε πως έπρεπε να αποκτήσει μια αντίστοιχη έκταση στην αττική ύπαιθρο.

Ο τόπος που τελικά την κέρδισε ήταν η Πεντέλη, στην περιοχή που, ως γνωστόν, βρίσκεται κοντά στο μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Είχε και μια τόλμη αυτή η απόφαση, καθώς οι μοναδικοί άλλοι κάτοικοι εκεί ήταν οι οικογένειες των Σαρακατσάνων βοσκών, οι οποίοι ζούσαν διασκορπισμένοι με τα κοπάδια τους.

Ο υποναύαρχος και το μπαρμπούνι

Σε μία από τις επισκέψεις του στη Δούκισσα ο υποναύαρχος Γεώργιος Σαχίνης γευματίζει μαζί της και ερωτάται εάν θα επιθυμούσε να φάει το κεφάλι ή την ουρά από το μπαρμπούνι που επρόκειτο να σερβιριστεί. Εκείνος απαντάει με φυσικότητα: «Τι λες δούκισσά μου; Το θέλω όλο. Θα κακοφανεί του μπαρμπουνιού, αν ένας ναύαρχος το περιφρονήσει». Και όντως η Δούκισσα γελώντας του σερβίρει ολόκληρο το ψάρι.

Η αγωγή στον Σπυρίδωνα Τρικούπη

Ενα από τα «κουσούρια» που της καταμαρτυρούσαν ήταν η συνήθεια όταν κάποιος έπαυε να έχει την εύνοιά της, να του ζητά να επιστρέψει τα δώρα που του είχε κάνει. Και οι μαρτυρίες υποδεικνύουν ότι αυτό πρέπει να συνέβη αρκετές φορές, με τις δύο πιο τρανταχτές περιπτώσεις να είναι εκείνες του Σπυρίδωνα Τρικούπη και του Αναστάσιου Μαυρομιχάλη.

Ο πρώτος, αν και ανήκε στον φιλικό της κύκλο, έπεσε σε δυσμένεια πιθανότατα επειδή είχε υποστηρίξει στις εκλογές τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, επικεφαλής του αγγλικού κόμματος, ενώ εκείνη στήριζε διαχρονικά το γαλλικό. Η Δούκισσα, λοιπόν, η οποία είχε χορηγήσει την επικαρπία ενός ελαιώνα στη σύζυγο του Τρικούπη, του έκανε αγωγή ζητώντας να ανακαλέσει την δωρεά και να της επιστραφούν τα εισοδήματα που είχαν ήδη αποκομίσει.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News