Εγκρίθηκε χωρίς συζήτηση και με ευρεία συναίνεση, από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ στις Βρυξέλλες, το κείμενο του νέου χρηματοδοτικού εργαλείου SAFE, με μόνο ένα κράτος-μέλος να απέχει, την Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπαν.

Την προηγούμενη εβδομάδα τα κράτη-μέλη της ΕΕ (σε επίπεδο μονίμων αντιπροσώπων / Coreper) είχαν καταλήξει σε κατ’ αρχήν συμφωνία για το SAFE. Η Πολωνική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ χαιρέτισε τη συμφωνία αυτή, ως «μεγάλη επιτυχία», σημειώνοντας ότι ο συμβιβασμός επετεύχθη έπειτα από «δύσκολες διαπραγματεύσεις» που κράτησαν δύο μήνες.

Με βάση την εγκριθείσα νομοθετική πράξη του SAFE, ανοίγει ο δρόμος για τη συμμετοχή και τρίτων χωρών, όπως η Τουρκία, σε κοινές επενδύσεις στην ευρωπαϊκή άμυνα.

Συγκεκριμένα, το εργαλείο ύψους 150 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της αμυντικής παραγωγής σε όλη την ΕΕ, προκρίνει την ευρωπαϊκή παραγωγή αμυντικού υλικού σε ποσοστό 65% για χώρες της ΕΕ και στο 35% για χώρες εκτός ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των υποψηφίων προς ένταξη.

Οσον αφορά όμως τη συμμετοχή τρίτων χωρών στο SAFE προβλέπονται συγκεκριμένες δικλείδες ασφαλείας.

Ετσι στο τελικό κείμενο υπάρχει ρητή αναφορά ότι χώρα που απειλεί τα συμφέροντα της ΕΕ ή/και κράτος-μέλος της ΕΕ, δεν μπορεί να συμπεριληφθεί, ενώ η Κομισιόν – η οποία και έχει την ευθύνη της σύναψης των διμερών συμφωνιών με τρίτες χώρες- δεσμεύτηκε να χρησιμοποιεί ως νομική βάση το άρθρο 212 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ, βάσει του οποίου «οι συμφωνίες οικονομικού, χρηματοδοτικού και τεχνικού περιεχομένου της Ενωσης με τους υποψήφιους εταίρους αποφασίζονται με ομοφωνία».

Το χρηματοδοτικό εργαλείο SAFE θα παρέχει χαμηλότοκα πολυετή δάνεια, ύψους έως και 150 δισ. ευρώ, τα οποία θα εγγυάται ο προϋπολογισμός της ΕΕ. Τα δάνεια αυτά θα προορίζονται για την κοινή χρηματοδότηση αγορών και εξοπλιστικών έργων σε τομείς όπου η ευρωπαϊκή προσφορά παραμένει ανεπαρκής, όπως η παραγωγή πυραύλων, πυρομαχικών, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και αντιαεροπορικών αμυντικών συστημάτων, κ.α..

Στα δάνεια αυτά θα μπορούν να συμμετάσχουν χώρες εκτός ΕΕ, όπως η Νορβηγία και η Ουκρανία, που έχουν υπογράψει μια εταιρική σχέση άμυνας και ασφάλειας, καθώς και η Βρετανία, η οποία υπέγραψε με την ΕΕ παρόμοια συμφωνία εταιρικής σχέσης στις 19 Μαΐου στο Λονδίνο, καθώς και υποψήφιες προς ένταξη χώρες.

Οπως προαναφέρθηκε, προβλέπεται το κόστος των εξαρτημάτων που παράγεται από την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (εγκατεστημένη στην ΕΕ, σε χώρα του ΕΟΧ/ΕΖΕΣ ή στην Ουκρανία) να μην είναι μικρότερο από το 65% του συνολικού κόστους του τελικού στρατιωτικού εξοπλισμού. Το υπόλοιπο ποσοστό, έως και 35% μπορεί να προέρχεται από χώρες εκτός ΕΕ, χωρών του ΕΟΧ/ΕΖΕΣ ή της Ουκρανίας.

Διπλωματικές πηγές που επικαλείται το ΑΠΕ-ΜΠΕ, σημειώνουν ότι για τη συμμετοχή της Τουρκίας, όπως και για όλες τις άλλες υποψήφιες προς ένταξη χώρες, θα πρέπει να συνομολογηθεί μια διαφορετικού τύπου συμφωνία από το Συμβούλιο με ομοφωνία.

Το SAFE αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος για τον επανεξοπλισμό της ευρωπαϊκής ηπείρου, του περίφημου ReArm Europe, που παρουσίασε στα τέλη Μαρτίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το οποίο στοχεύει στην κινητοποίηση έως και 800 δισ. ευρώ.

Τη συμφωνία για το SAFE χαιρέτισε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν:

«Εξαιρετικοί καιροί απαιτούν εξαιρετικά μέτρα. Χαιρετίζω τη σημερινή συμφωνία για το SAFE, το εργαλείο μας για τη χρηματοδότηση της αμυντικής βιομηχανικής ετοιμότητας, ως ένα κρίσιμο βήμα προς τα εμπρός. Η Ευρώπη πρέπει τώρα να αναλάβει μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για τη δική της ασφάλεια και άμυνα. Με το SAFE, δεν επενδύουμε μόνο σε προηγμένες ικανότητες για την Ένωσή μας, για την Ουκρανία και για ολόκληρη την ήπειρο· ενισχύουμε επίσης τη βάση της ευρωπαϊκής αμυντικής τεχνολογίας και βιομηχανίας», σημείωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News