Εξετάζοντας κανείς τα πράγματα από στρατιωτικής απόψεως, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ένα είναι το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι Ρώσοι στην Ουκρανία. Μπορεί τα επιχειρησιακά σχέδια του επιτελείου τους να άλλαξαν τρεις φορές μέχρι στιγμής, ωστόσο ένα βαρίδι –το ίδιο από την αρχή του πολέμου– παραμένει στη θέση του και μπλοκάρει τη ρωσική πολεμική μηχανή: η αποτυχία της Πολεμικής Αεροπορίας.

Λογικά, η αεροπορική δύναμη της Ρωσίας (4.000 μαχητικά αεροσκάφη) μπορούσε να προσφέρει στις χερσαίες δυνάμεις της την καταστροφή του ουκρανικού στρατού, συνεπώς την εύκολη και ασφαλή προέλαση βαθιά στην Ουκρανία, την κυρίευση των σημαντικών πόλεων και, φυσικά, του Κιέβου. Η εμπειρία κάθε άλλο παρά της λείπει: έχει παίξει καταλυτικό ρόλο στις συγκρούσεις στην Τσετσενία, στη Γεωργία, και πιο πρόσφατα στη Συρία. Στην Ουκρανία, όμως, κόλλησε.

Το φιάσκο της ρωσικής αεροπορίας είναι η πιο σημαντική αλλά συγχρόνως και η λιγότερο σχολιασμένη πλευρά του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, έγραψαν στο Atlantic ο Φίλιπς Πέισον Ο’Μπράιεν, καθηγητής Στρατηγικών Σπουδών στο σκωτσέζικο Πανεπιστήμιο Σεντ Αντριους, και ο Εντουαρντ Στρίνγκερ, αντιπτέραρχος ε.α. της βρετανικής RAF.

Το συμπέρασμα των δύο αναλυτών είναι διπλό: «Οι ουκρανικές δυνάμεις έδειξαν εκπληκτική δύναμη στον αεροπορικό πόλεμο, όπως και προσαρμοστικότητα καθώς εξελίσσονταν οι μάχες. Αμφότεροι οι αντιμαχόμενοι μπορούν να κερδίσουν την αεροπορική υπεροχή και έτσι να αλλάξουν άρδην την πορεία του πολέμου».

Γιατί όμως οι Ρώσοι απέτυχαν ως τώρα στις από αέρος επιθέσεις τους; Το δίδυμο των αρθρογράφων φρονεί ότι ο εκσυγχρονισμός που έγινε στη ρωσική αεροπορία ήταν για το θεαθήναι, επιδεικτικού σκοπού και όχι ουσίας: «Ξόδεψαν πολύ χρήμα για τη διαφθορά και κέρδισαν αναποτελεσματικότητα».

Το πολυδιαφημισμένο αεροσκάφος κρούσης SU-34 κατάπιε δισεκατομμύρια ρούβλια, όμως «η ρωσική αεροπορία συνεχίζει να υποφέρει από υλικοτεχνική υποστήριξη και από έλλειψη εκπαίδευσης». Για το ρωσικό αλαλούμ υπάρχει εξήγηση και μάλιστα πολιτική: «Η αυταρχική ρωσική κλεπτοκρατία δεν εμπιστεύεται τους χαμηλόβαθμούς αξιωματικούς, έτσι δεν μπορεί να επιτρέψει ευελιξία στη λήψη αποφάσεων», δηλαδή το μοντέλο «στο οποίο βασίζονται οι αεροπορικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ».

Στην αρχή του πολέμου τα ρωσικά αεροσκάφη δεν κατάφεραν να εκτελέσουν το βασικό τους μέλημα, που είναι ο έλεγχος των ουρανών. Επικεντρώθηκαν στην υποστήριξη των χερσαίων δυνάμεων, επειδή «η Ρωσία είναι προσκολλημένη στις επιτυχίες του Πυροβολικού και του Πεζικού της και αδυνατεί να κατανοήσει τη σημασία της αεροπορικής ισχύος». Τα ρωσικά αεροσκάφη, μεμονωμένα και αποκομμένα, εκτελούν μόνο απλές αποστολές, χωρίς γενικότερο συνδυαστικό πλάνο. Το ΝΑΤΟ πράττει το ακριβώς αντίθετο.

«Και δεν τους επιτρέπεται να παρεκκλίνουν κατ’ ελάχιστον, έχουν εντολές που πρέπει να εκτελέσουν ό,τι και αν συμβεί. Και ας μην έχουν τα κατάλληλα πυρομαχικά». Οι δύο αναλυτές παρατήρησαν ότι «σπανίως οι Ρώσοι εντοπίζουν ουκρανικούς στόχους και στέλνουν εγκαίρως τα αεροπλάνα τους, έτσι δεν κάνουν τη διαφορά».   

Ολ’ αυτά όμως είναι τα προβλήματα που παράγει από μόνη της η ρωσική πλευρά. Αντιμετωπίζει όμως και αυτά που δημιουργεί η ουκρανική πλευρά, βοηθούμενη από τις ΗΠΑ και τις ΝΑΤΟϊκές χώρες. «Σε αντίθεση με τον εχθρό τους, οι Ουκρανοί έχουν αναπτύξει συνεκτική αντίληψη των αεροπορικών επιχειρήσεων, η οποία τους επέτρεψε να μπλοκάρουν τη ρωσική κυριαρχία στους αιθέρες». Φυσικά, ο λόγος αφορά την αντιαεροπορική άμυνα.

Οι Ουκρανοί χρησιμοποίησαν διαφόρους τύπους πυραύλων και ρουκετών, απλούς φορητούς εκτοξευτές, αλλά θα χρησιμοποιήσουν και το σύστημα S-300 που τους χάρισε η Σλοβακία. «Η απειλή του S-300 αναγκάζει τα στερούμενα ανεφοδιασμού και διοικητικής υποστήριξης ρωσικά αεροσκάφη, να πετούν χαμηλά, αλλά εκεί τα πετυχαίνουν οι πύραυλοι εδάφους-αέρος. Η Ουκρανία δεν μπορεί να στοχεύσει κάθε ρωσικό αεροσκάφος, αλλά έχει χρησιμοποιήσει έξυπνα ό,τι διαθέτει για να εμπεδώσει την ανησυχία στους ρώσους πιλότους».

Οι δύο αρθρογράφοι έκαναν και ειδική μνεία στα τουρκικά drones «Bayraktar»: «Με αυτά οι Ουκρανοί χτύπησαν στόχους υψηλής αξίας» έγραψαν, όπως και ότι έπληξαν και ρωσικούς πυραύλους εδάφους-αέρος. Επίσης υπογράμμισαν το κακό αντιπυραυλικό σύστημα των ρωσικών πλοίων, που δεν μπόρεσε να αναχαιτίσει τους αντιπλοϊκούς πυραύλους «Neptune» στην περίπτωση του καταδρομικού «Μοσκβά», το οποίο τελικά βυθίστηκε.

«Η εμπνευσμένη χρήση των αεροπορικών δυνάμεων από πλευράς Ουκρανών αποκαλύπτει ότι οι Ουκρανοί μπορεί να έχουν κατανοήσει την έννοια των αεροπορικών επιχειρήσεων καλύτερα και από πολλές χώρες του ΝΑΤΟ, καθώς αυτές θεωρούν δεδομένη την κυριαρχία τους στον αέρα».

Η Δύση έχει πολλά να μάθει από αυτές τις επιτυχίες της Ουκρανίας. Και οι επόμενες εβδομάδες θα φανερώσουν αν οι Ρώσοι έμαθαν τίποτε από τα δικά τους λάθη, ώστε να εκμεταλλευτούν καλύτερα την τεράστια αριθμητική υπεροχή τους σε πολεμικά αεροσκάφη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News