Στην αρχή, για να προσελκύσει θεατές στα σινεμά, το Χόλιγουντ επινόησε το concept του κινηματογραφικού αστέρα. Τώρα, όμως οι σταρ είναι είδος υπό εξαφάνιση, σύμφωνα με μια νέα δημοσκόπηση της εταιρείας ερευνών αγοράς NRG. Στα ευρήματά της αναφέρθηκε την περασμένη εβδομάδα ο Μάθιου Μπελόνι, ο σημαίνων δημοσιογράφος και πρώην δικηγόρος στον τομέα της ψυχαγωγίας, ο οποίος παρουσιάζει τον παλμό της βιομηχανίας του θεάματος στο newsletter του «What I’m Hearing».

Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ένα ζοφερό μέλλον στο οποίο μόνο οι μεγαλύτεροι σε ηλικία σταρ διαθέτουν το ειδικό βάρος που μπορεί να μας κάνει να σηκωθούμε από τον καναπέ για να πάμε σινεμά, γράφει στην Telegraph ο κριτικός κινηματογράφου Τιμ Ρόμπι.

Οι ερωτηθέντες κλήθηκαν να ονομάσουν έως και πέντε σταρ η συμμετοχή των οποίων σε μια ταινία θα τους έβαζε στον πειρασμό να τη δουν, όχι σε πλατφόρμα streaming, αλλά στις κινηματογραφικές αίθουσες. Οι απαντήσεις έδωσαν πολλά από τα ονόματα που θα περίμενε κανείς: ο Τομ Κρουζ ήταν στην κορυφή της λίστας, με τους Ντουέιν Τζόνσον, Τομ Χανκς, Μπραντ Πιτ και Ντένζελ Ουάσινγκτον να ακολουθούν. Η Τζούλια Ρόμπερτς ήταν η γυναίκα σταρ με την υψηλότερη θέση, στο Νο 6, με τις Σάντρα Μπούλοκ και Αντζελίνα Τζολί στα νούμερα 12 και 18 αντίστοιχα.

Σύμφωνα με τον Μπελόνι, πολλά στελέχη στούντιο που σχεδιάζουν νέα projects μελετούν αυτή τη λίστα με έκπληξη. Διότι, ενώ αποκαλύπτει τη συνεχιζόμενη γοητεία πολλών σταρ που υπάρχουν από τη δεκαετία του 1990 –ή και νωρίτερα ακόμα, όπως στην περίπτωση του Χάρισον Φορντ– το «φρέσκο αίμα» βρίσκεται εξαιρετικά χαμηλά. Στο top 20 μόνο ένας ηθοποιός είναι κάτω των 40 ετών – και αυτός στο τέλος της λίστας: ο 39χρονος Κρις Χέμσγουορθ.

Τα νέα είναι απογοητευτικά για τους μάνατζερ των Τζένιφερ Λόρενς, Τιμοτέ Σαλαμέ, Ζεντάγια, Μάικλ Μπ. Τζόρνταν και Τομ Χόλαντ, που υπέθεταν ότι θα τους έβλεπαν σε αυτή τη λίστα. Αυτοί οι νεότεροι ηθοποιοί μπορεί να έχουν αφοσιωμένους ακολούθους στα social media, αλλά η πραγματική τους δύναμη δεν είναι αρκετά μεγάλη ώστε να σύρει τους θεατές στα καθίσματα των κινηματογράφων, σε αντίθεση, για παράδειγμα, με τους τρεις μεγαλύτερους σε ηλικία σταρ της «Συμμορίας των 8» που περιλαμβάνονται στις δημοσκοπήσεις (Τζορτζ Κλούνεϊ, Μπραντ Πιτ, Τζούλια Ρόμπερτς).

Ενώ οι νεότεροι ηθοποιοί έχουν συνδεθεί με τα δικά τους επιτυχημένα franchises –π.χ. «Αγώνες Πείνας», «Dune», «Κριντ: Η Γέννηση Ενός Θρύλου» και «Spider-Man»– το υπονοούμενο είναι ξεκάθαρο: ήταν η επιλογή αυτών καθαυτών των franchises που προσέλκυσε τους θεατές στις αίθουσες, και όχι τα ονόματα των ηθοποιών.

Αυτή η ανησυχητική αλήθεια γίνεται ακόμη πιο ξεκάθαρη αν κοιτάξει κανείς τα στατιστικά στοιχεία για τους ηθοποιούς με τις υψηλότερες εισπράξεις όλων των εποχών. Η Σκάρλετ Γιόχανσον ήταν στην κορυφή της συγκεκριμένης λίστας τον Ιανουάριο, παρά το γεγονός ότι δεν βρέθηκε καν στην πρώτη 20άδα της προαναφερθείσας έρευνας. Εχει εμφανιστεί ως «Μαύρη Χήρα» σε εννέα ταινίες της Marvel μέχρι σήμερα, στέλνοντας το σύνολο των εισιτηρίων τους στη στρατόσφαιρα, αλλά προφανώς οι θεατές δεν κάνουν ουρές στα ταμεία επειδή θέλουν να δουν τη Γιόχανσον, γράφει στην Telegraph ο Ρόμπι.

Οσοι πηγαίνουν στο σινεμά έχουν δεθεί, εδώ και γενιές, με τους αγαπημένους τους ηθοποιούς, όπως υποδηλώνει η μακροζωία του Κλιντ Ιστγουντ και της Τζέιν Φόντα. Αλλά το να διατηρείται το ενδιαφέρον του κοινού μόνο για προ πολλού καταξιωμένους σταρ είναι μια νέα εξέλιξη, που απειλεί σοβαρά το μέλλον του κλάδου.

Το 1961 η 29χρονη Ελίζαμπεθ Τέιλορ ήταν η μεγαλύτερη ανακάλυψη της χρονιάς και η αξία της δεν είχε να κάνει με franchise υπερηρώων. Το κοινό πήγαινε να δει μια ταινία της Λιζ Τέιλορ για να δει τη Λιζ Τέιλορ. Το ίδιο ίσχυε για τον Μάρλον Μπράντο, που έκανε αίσθηση στα 20 του, ακόμα και για τον Τζον Τραβόλτα, που ήταν μόλις 23 ετών όταν έγινε διάσημος χάρη στο μιούζικαλ «Πυρετός το Σαββατόβραδο» (1977). Και είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι  ένα χρόνο αργότερα το «Grease» θα γινόταν τόσο μεγάλη επιτυχία χωρίς τον Τραβόλτα.

Μια γενιά πριν από όλους αυτούς, τα μεγαλύτερα αστέρια στο κινηματογραφικό στερέωμα ήταν ο Μίκι Ρούνεϊ, σχεδόν έφηβος ακόμη, και η Σίρλεϊ Τεμπλ, της οποίας η τετραετής βασιλεία στο νούμερο ένα του αμερικανικού box-office ξεκίνησε τη χρονιά που έγινε επτά ετών.

Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι ταινίες όφειλαν την επιτυχία τους στους σταρ. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει: η Μάργκοτ Ρόμπι στην «Barbie» και ο Τιμοτέ Σαλαμέ  στο «Wonka» –δύο από τις πιο πολυαναμενόμενες ταινίες της φετινής χρονιάς– είναι σαφώς υποταγμένοι στα brands που πουλάνε, επισημαίνει ο κριτικός κινηματογράφου της Telegraph.

Τα πράγματα, ωστόσο, ήταν διαφορετικά για τον 23χρονο Εντι Μέρφι όταν βγήκε ο «Μπάτσος του Μπέβερλι Χιλς» (1984) ή για τον Λεονάρντο ντι Κάπριο, που είχε την ίδια ηλικία όταν έπαιξε στον «Τιτανικό» (1997). Οι επιτυχίες που χτίστηκαν γύρω τους, ξανά και ξανά στη συνέχεια, εξαρτήθηκαν πολύ συγκεκριμένα από το ταλέντο τους. Το ίδιο ισχύει σίγουρα και για τον Ντένζελ Ουάσινγκτον.

Η «Επικίνδυνη Αποστολή», ωστόσο, σε κάποια εναλλακτική πραγματικότητα θα μπορούσε να είχε επιλέξει έναν άλλο πρωταγωνιστή, αφού το προϋπάρχον concept ήταν ένα δόλωμα από μόνο του. Ομολογουμένως, όμως, το «Top Gun: Maverick» χωρίς τον Τομ Κρουζ δεν υπάρχει περίπτωση να είχε βγάλει 1,49 δισ. δολάρια παγκοσμίως.

Ενα θέμα είναι ότι οι καριέρες των σταρ τροφοδοτήθηκαν με ταινίες μεσαίου προϋπολογισμού – όπως για παράδειγμα το «Χρώμα του Χρήματος» του Κρουζ ή το «Pretty Woman» της Τζούλια Ρόμπερτς. Η ύπαρξη ολόκληρου αυτού του στρώματος ταινιών, ειδικά των rom-com, απειλείται τώρα, τουλάχιστον από την άποψη της βιωσιμότητας της προβολής τους σε κινηματογραφικές αίθουσες.

Αυτές οι ιδέες μεταφέρονται στις υπηρεσίες ροής, όπου οι σταρ είναι αναμφισβήτητα δευτερεύουσας σημασίας. Το Netflix δεν έχει καμία πρόσθεση να ενισχύσει την προβολή ενός σταρ σε σημείο που να μπορεί να «ανοίξει» μια ταινία. Και αυτό συμβαίνει επειδή οι ταινίες του Netflix δεν ανοίγουν, εμφανίζονται απλώς στην τηλεόρασή σας στο σπίτι.

Εν τω μεταξύ, τα στούντιο που έχουν απομείνει ξοδεύουν όλους τους πόρους τους για να διατηρήσουν την πρόοδο των υπερπαραγωγών τους. Οι σταρ είναι απλώς τα πρόσωπα για την αφίσα, δεσμευμένοι με την υποχρέωση πολλών ταινιών όπου βασικά κάνουν το ίδιο πράγμα κάθε φορά. Αντίθετα, σε μια καλά διαχειριζόμενη καριέρα, οι εμβληματικοί σταρ του παρελθόντος είχαν την ευκαιρία να μας εκπλήξουν, να αλλάξουν την εικόνα τους ή να παίξουν ενάντια στην τυποποίηση, όπως έκανε ο Τζέιμς Στιούαρτ στις τέσσερις ταινίες που γύρισε με τον Αλφρεντ Χίτσκοκ.

Το να είσαι δεμένος με χειροπέδες σε ατελείωτες αναθέσεις franchise είναι εξαιρετικά περιοριστικό για οποιονδήποτε έχει ερμηνευτικό εύρος, και δεν κάνει μόνο τους ηθοποιούς να υποφέρουν· είναι κατάρα για την ίδια την αφήγηση. (Ειλικρινά, τώρα, περιμένατε ότι ο Κρις Πρατ θα επανεφεύρει τον εαυτό του στους «Φύλακες του Γαλαξία 3»;)

Για τα στούντιο είναι πολύ πιο ασφαλές να γίνει σταρ το ίδιο το franchise. Ο Ρόμπερτ Πάτινσον, για παράδειγμα, μπορεί να ακυρωθεί ξαφνικά για κάποιον λόγο, ο Μπάτμαν όμως δεν υπάρχει περίπτωση να ακυρωθεί ποτέ. Οι σταρ μπορεί, φυσικά, να αντικατασταθούν εύκολα –το έχουμε δει να συμβαίνει πρόσφατα με τον Κέβιν Σπέισι, τον Τζόνι Ντεπ, τον Αρμι Χάμερ– και η δουλειά απλώς να προχωρά.

Ο Ντεπ μπορεί, βέβαια, να είναι ένατος στην έρευνα αγοράς της NRG, υποδηλώνοντας την επιθυμία των θεατών να αντιστρέψουν την ακύρωσή του, μέχρι στιγμής, όμως, η άποψή τους δεν έχει ενθαρρύνει τα αφεντικά των στούντιο να τον θεωρήσουν και πάλι αξιόπιστο. Γιατί να ξοδέψουν μια περιουσία για να δημιουργήσουν το brand ενός ηθοποιού όταν το όνομά του μπορεί να αμαυρωθεί ξαφνικά από ένα και μόνο tweet;

Τα μόνα brands που έχουν πραγματικά νόημα είναι τα παιχνίδια της Mattel, οι σταυροφόροι με τις κάπες ή οποιοσδήποτε χαρακτήρας μεγαλύτερος από τον ηθοποιό που τον υποδύεται. Οι ευκαιρίες για δυνατές καριέρες βασισμένες σε χαρακτήρες που άλλαζαν συνεχώς, όπως του Τζακ Νίκολσον ή της Μέριλ Στριπ, λιγοστεύουν μέρα με τη μέρα. Και κανείς ποτέ, ούτε καν κάποιος που δεν δίνει δεκάρα για τον κινηματογράφο, γράφει στην Telegraph ο Τιμ Ρόμπι, δεν είπε «είθε το στυλ τους ως σταρ να αναπαυθεί εν ειρήνη και αντ’ αυτού να ζήσουν τα franchises».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News