Οι δημοτικές εκλογές της Νέας Υόρκης εξελίσσονται σε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πολιτικά γεγονότα των τελευταίων δεκαετιών στις ΗΠΑ. Ο Ζόραν Μαμντάνι, ένας νεαρός σοσιαλιστής χωρίς κυβερνητική εμπειρία, διεκδικεί τη δημαρχία της μεγαλύτερης αμερικανικής πόλης, προκαλώντας ενθουσιασμό, ανησυχία και προσδοκίες για ριζικές αλλαγές.

Οι ομάδες εθελοντών του ανθρώπου που μπορεί σύντομα να γίνει ο νέος δήμαρχος της Νέας Υόρκης, εργάζονται ακατάπαυστα για να ενημερώσουν τον κόσμο, σε όλη την πόλη. Η πρώην δημοτική σύμβουλος, Ελεν Ρόζενταλ, δίνει οδηγίες σε μερικούς από αυτούς τους εθελοντές στο Μανχάταν: να μην προκαλούν αντιπαραθέσεις, ειδικά σε αυτή τη γειτονιά με έντονη εβραϊκή παρουσία, όπου οι απόψεις του Μαμντάνι υπέρ των Παλαιστινίων μπορεί να ενοχλήσουν. «Δεν είναι δουλειά σας να αλλάξετε γνώμη σε κανέναν» λέει. «Είναι δουλειά σας να δείξετε ότι οι άνθρωποι του Ζόραν είναι αξιοπρεπείς».

Η ηρεμία αυτή δείχνει αυτοπεποίθηση, σημειώνει ο Economist. Οι δημοσκοπήσεις και τα στοιχήματα συμφωνούν: ο Μαμντάνι είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα εκλεγεί στις 4 Νοεμβρίου. Ο μοναδικός σοβαρός αντίπαλός του, ο πρώην κυβερνήτης Αντριου Κουόμο, έχει μείνει πολύ πίσω. Αν ο 34χρονος σοσιαλδημοκράτης όντως επικρατήσει, θα είναι μια από τις πιο ανατρεπτικές εκλογές στην ιστορία της πόλης: ένας κεντροαριστερός πολιτικός χωρίς διοικητική εμπειρία, με ακριβό κοινωνικό πρόγραμμα, θα αναλάβει έναν μηχανισμό 300.000 εργαζομένων και έναν προϋπολογισμό 116 δισ. δολαρίων.

Πώς έφτασε, αναρωτιέται ο Εconomist, ως εδώ η Νέα Υόρκη; Ο Μαμντάνι έχει χάρισμα και επικοινωνιακό ταλέντο που ξεπερνά την εικόνα του «πολιτικού του ΤikΤok». Με πειθαρχημένο μήνυμα – πάγωμα ενοικίων, επενδύσεις στη στέγαση, δωρεάν παιδική φροντίδα και λεωφορεία ανέδειξε τα καθημερινά προβλήματα ως κεντρικό άξονα της εκστρατείας του, αποφεύγοντας ιδεολογικές παγίδες και λεκτικές συγκρούσεις με τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος τον αποκαλεί «κομμουνιστή». «Η καμπάνια του αποθέωσε την ίδια την πόλη» λέει ο υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος Ελι Νόρθραπ. «Ηταν χαρούμενη, θετική».

Η επιτυχία του, ωστόσο, δεν οφείλεται μόνο στη γοητεία του. Ο αντίπαλός του, ο τωρινός δήμαρχος Ερικ Ανταμς, βρέθηκε αντιμέτωπος με κατηγορίες διαφθοράς και αποσύρθηκε από την κούρσα, αφήνοντας χώρο στον Μαμντάνι. Ο άλλος πρώην δήμαρχος, ο Κουόμο, από την πλευρά του, εξακολουθεί να κουβαλά τη σκιά της παραίτησής του το 2021, έπειτα από καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση.

Επιπλέον, οι Νεοϋορκέζοι εμφανίζονται βαθιά απογοητευμένοι. Μόνο το ένα τρίτο δηλώνει ικανοποιημένο από την ποιότητα ζωής στην πόλη, δραματική πτώση σε σχέση με οκτώ χρόνια πριν. Οι επιχειρήσεις, δυσαρεστημένες με τις δημόσιες υπηρεσίες και την ασφάλεια, μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους αλλού.

Ο Μαμντάνι, ωστόσο, ήδη φέρεται σαν να κυβερνά. Τις τελευταίες εβδομάδες, έχει στραφεί προς την παραδοσιακή πολιτική τάξη και τον επιχειρηματικό κόσμο, επιχειρώντας να κατευνάσει τις πολλές και εύλογες ανησυχίες. Σε εκδήλωση στο Αστόρια, την περιφέρειά του στο Κουίνς, εμφανίστηκε μαζί με την κυβερνήτη της Νέας Υόρκης Κάθι Χότσουλ. Εκείνη ανακοίνωσε επένδυση 5 εκατ. δολαρίων σε ένα τοπικό κέντρο νεολαίας και 200 νέα διαμερίσματα χαμηλού κόστους.

Ηταν μια σαφής επίδειξη αλληλοβοήθειας, σημειώνει ο Economist: η Χότσουλ χρειάζεται τη στήριξη των προοδευτικών ψηφοφόρων του Μαμντάνι στις εκλογές του 2026, ενώ εκείνος χρειάζεται τη βοήθειά της για να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμά του για δωρεάν παιδική μέριμνα, που εκτιμάται ότι θα κοστίσει 6 δισ. δολάρια ετησίως.

Οσο και αν μοιάζει «αντισυστημικό», το παζάρι αυτό θα είναι απαραίτητο αν ο Μαμντάνι εκλεγεί. Ορισμένες από τις προτάσεις του, όπως τα δωρεάν λεωφορεία ή τα δημοτικά παντοπωλεία, έχουν περιορισμένο κόστος. Ομως τα μεγάλα έργα, παιδικοί σταθμοί και στέγαση, απαιτούν πολιτειακή στήριξη. Ηδη η πόλη αντιμετωπίζει έλλειμμα 6 έως 8 δισ. δολαρίων στον προϋπολογισμό, σύμφωνα με το Citizens Budget Commission.

Και το μεσοπρόθεσμο μέλλον δεν είναι πιο ευοίωνο. Οι περικοπές στο Medicaid και σε άλλα ομοσπονδιακά προγράμματα, ύψους περίπου 10 δισ. δολαρίων ετησίως, θα περιορίσουν τα περιθώρια της Πολιτείας, επηρεάζοντας νοσοκομεία και κοινωνικές υπηρεσίες. Πάνω απ’ όλα, υπάρχει ο παράγοντας Τραμπ. Αν ο Μαμντάνι εκλεγεί δήμαρχος, είναι πιθανό ο πρόεδρος να συγκρουστεί ανοικτά με τη Νέα Υόρκη, όπως έκανε με το Σικάγο και το Λος Αντζελες.

Η πόλη, σύμφωνα με τον Economist, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ομοσπονδιακή χρηματοδότηση. Λαμβάνει 7,4 δισ. δολάρια ή 6,4% του προϋπολογισμού της, κυρίως για στέγαση και εκπαίδευση. Αν ο Λευκός Οίκος αποφασίσει να περιορίσει αυτά τα κονδύλια, ο Μαμντάνι θα βρεθεί σε ασφυκτική πίεση, οικονομική και πολιτική. «Πρέπει να προστατεύσει τη χρηματοδότηση της πόλης από τις διαθέσεις του Τραμπ» λέει η Νικόλ Τζελίνας του Manhattan Institute. «Αν, όμως, περάσει τον καιρό του καταγγέλλοντας τον πρόεδρο, ο κόσμος θα κουραστεί γρήγορα».

Για να υλοποιήσει έστω μέρος των υποσχέσεών του, ο Μαμντάνι χρειάζεται μια ικανή ομάδα στο Δημαρχείο. Ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης διαθέτει ισχυρές εξουσίες μέσω διορισμών, αλλά δεν μπορεί να τροποποιήσει τους φόρους εισοδήματος χωρίς τη συναίνεση της Πολιτείας και πρέπει να διαχειριστεί μια ζούγκλα συμφερόντων· από συνδικάτα και εργολάβους, έως ακτιβιστές. Το πλεονέκτημά του είναι ότι δεν έχει δεσμεύσεις προς κανέναν.

Πρόσφατα, έχει αρχίσει να δείχνει διάθεση ρεαλισμού. Αναφέρει συχνά τον Μάικλ Μπλούμπεργκ, τον πρώην δήμαρχο-επιχειρηματία, και μιλά για μια «ομάδα» με τους καλύτερους και ικανότερους, ανεξαρτήτως πολιτικής προέλευσης. Δηλώνει πως αντιλαμβάνεται ότι χωρίς ιδιωτικές επενδύσεις δεν θα επιτύχει τους στόχους του για στέγαση. Ακόμη και η επικεφαλής της αστυνομίας της πόλης, Τζέσικα Τις, αντιπαθής στους προοδευτικούς, ίσως παραμείνει στη θέση της.

Ωστόσο, τίποτα από όλα αυτά δεν θα σταματήσει τον Τραμπ. Οπως το θέτει ο Economist, αν ο Μαμντάνι εκλεγεί, ο Λευκός Οίκος πιθανότατα θα τον χρησιμοποιήσει ως «σκιάχτρο» για να τρομάξει τους μετριοπαθείς ψηφοφόρους στις ενδιάμεσες εκλογές του 2026, ώστε να πλήξει τους Δημοκρατικούς υποψηφίους στα προάστια της Νέας Υόρκης.

Αλλά και ο Τραμπ κινδυνεύει: αν προχωρήσει σε επιθετικά μέτρα, όπως έχει ήδη κάνει παγώνοντας το έργο της σιδηροδρομικής σήραγγας 16 δισ. δολαρίων μεταξύ Νέας Υόρκης και Νιου Τζέρσεϊ, ή αν στείλει ομοσπονδιακές δυνάμεις στην πόλη, θα διακινδυνεύσει πολιτικό κόστος και εθνική αναταραχή. Η οικονομία των ΗΠΑ δεν αντέχει αναταράξεις στη μεγαλύτερη μητρόπολή της. Οι 33.000 αστυνομικοί της πόλης και οι Δημοκρατικοί εισαγγελείς δύσκολα θα ανεχθούν εξωτερικές παρεμβάσεις.

Ο Μαμντάνι, επίσης, έχει αποδείξει ότι ξέρει να χειρίζεται τα ΜΜΕ με μαεστρία. «Ο Τραμπ δεν είναι προετοιμασμένος να αντιμετωπίσει κάποιον σαν τον Ζόραν Μαμντάνι», όπως το θέτει στον Economist ο καθηγητής του NYU, Μίτσελ Μος.

Αν τελικά ο Μαμντάνι εκλεγεί, οι Νεοϋορκέζοι θα φέρουν στο προσκήνιο έναν θαρραλέο, αλλά ελάχιστα δοκιμασμένο πολιτικό. Οι συνέπειες για την πόλη μπορεί να είναι απρόβλεπτες. Μα πάνω από όλα, καταλήγει ο Economist, θα ανοίξουν τη σκηνή για ένα πολιτικό δράμα που ίσως περάσει στα χρονικά ως ένα από τα πιο συναρπαστικά της σύγχρονης Αμερικής.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News