Η ποιότητα ζωής μεταναστών, μεταναστριών και προσφύγων αποτελεί κρίσιμο δείκτη κοινωνικής δικαιοσύνης και πολιτειακής ωριμότητας. Πέρα από τους δείκτες ένταξης και τα νομοθετικά κείμενα, η καθημερινή εμπειρία των ατόμων που μετακινούνται υποχρεωτικά ή μη, αποτυπώνει με σαφήνεια τις αξίες που διέπουν ένα κοινωνικό σύνολο:

– Ποιοι και ποιες θεωρούνται ως πλήρη υποκείμενα δικαιωμάτων, ποιοι και ποιες παραμένουν «αόρατοι ή αόρατες» και υπό ποιες συνθήκες η ζωή θεωρείται «αξιοβίωτη» (Butler 2004).

Η πρόσβαση στην υγεία, στην εκπαίδευση, στην εργασία και στη στέγαση δεν είναι προνόμιο· είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και κριτήριο ισότητας. Στο πλαίσιο αυτό, η παρουσία των ίδιων των μεταναστευτικών και προσφυγικών κοινοτήτων στον δημόσιο λόγο δεν είναι απλώς θέμα αντιπροσώπευσης, είναι όρος ουσιαστικής συμμετοχής στη δημοκρατική διαδικασία.

Οπως υπογραμμίζει η Bloemraad (2006), η ένταξη αποκτά περιεχόμενο μόνο όταν συνοδεύεται από θεσμική αναγνώριση και δυνατότητα πολιτικής συμμετοχής. Παράλληλα, η διατομεακή θεώρηση της Crenshaw (1989) μας βοηθά να κατανοήσουμε πώς το φύλο, η εθνικότητα, η κοινωνική τάξη και το νομικό καθεστώς διασταυρώνονται και διαμορφώνουν διαφορετικές εμπειρίες αποκλεισμού αλλά και αντίστασης.

Η ένταξη, συνεπώς, αποτελεί μια συλλογική πρόκληση επαναπροσδιορισμού του ανήκειν.

Η φωνή των ίδιων των μεταναστών μεταναστριών και προσφύγων όχι μόνο ως μαρτυρία, αλλά ως πολιτικός λόγος έχει τη δύναμη να αναδιατάξει προτεραιότητες και να αναδείξει νέες μορφές κοινωνικής συμβίωσης. (Castles & Miller, 2009).

Η πολιτική βούληση, άλλωστε, δεν εκφράζεται μόνο με νόμους· διαμορφώνεται και από το ποιοι καλούνται να μιλήσουν, να ακουστούν και να συμβάλουν στον δημόσιο διάλογο. Στην τρέχουσα δημόσια σφαίρα, η μετανάστευση συχνά παρουσιάζεται ως ομοιογενές φαινόμενο. Όμως, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη. Μετανάστριες, μετανάστες και πρόσφυγες συνθέτουν ένα μωσαϊκό εμπειριών, προελεύσεων και νομικών καθεστώτων.

Η απουσία μεταναστευτικών κοινοτήτων από τον δημόσιο διάλογο δεν είναι ουδέτερη στάση είναι δείγμα θεσμικής αδράνειας ή σκόπιμης περιθωριοποίησης (Fraser, 2000) και η συμμετοχή των κοινοτήτων δεν είναι απλώς δικαίωμα, είναι απαραίτητη συνθήκη για τη διαμόρφωση κοινωνικής πολιτικής που ανταποκρίνεται στις ανάγκες μιας πλουραλιστικής κοινωνίας (Bloemraad, 2006).

Η παρουσία μεταναστριών, μεταναστών και προσφύγων στον δημόσιο διάλογο δεν είναι προαιρετική: είναι προϋπόθεση για κάθε σοβαρή συζήτηση περί κοινωνικής συνοχής και δημοκρατίας (Isin & Nielsen, 2008).

Βήμα διαλόγου και προβληματισμού

Σε αυτό το σύνθετο περιβάλλον η εκδήλωση «Η Ζωή μας Εδώ Μετανάστευση και Ποιότητα Ζωής: Εμπειρίες, Προκλήσεις και Ένταξη», που θα πραγματοποιηθεί στις 27 Ιουνίου 2025 στο ξενοδοχείο Royal Olympic στην Αθήνα, επιχειρεί να αναδείξει την πλευρά των κοινοτήτων αναφορικά με τις συνθήκες ζωής καθώς και να αποδομήσει τις γενικεύσεις και να αναδείξει τη σημασία της διατομεακής κατανόησης και συγκεκριμένα:

-Πώς το φύλο, η εθνικότητα, η κοινωνική τάξη και το καθεστώς παραμονής διαμορφώνουν την καθημερινή ζωή και την προοπτική ένταξης (Crenshaw, 1989).

Η ημερίδα διοργανώνεται από την εταιρεία Mindview με την επιστημονική υποστήριξη του Εργαστηρίου Κοινωνιολογικής Θεωρίας και Εμπειρικής Έρευνας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Τμήματος Πολιτικών Δημόσιας Υγείας της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων.

Στο πλαίσιο της ημερίδας, δίνεται προτεραιότητα σε άτομα των κοινοτήτων καθώς γνωρίζουν από πρώτο χέρι τι σημαίνει επισφάλεια, αλλά και κοινότητα, αλληλεγγύη, αντοχή και ανθεκτικότητα. Ο στόχος είναι η εκδήλωση αυτή να δημιουργήσει χώρους συνάντησης, ακρόασης και διαλόγου όπου τα άτομα που συχνά σιωπούν ή αποσιωπώνται, να μπορούν να αρθρώσουν το λόγο τους, να διεκδικήσουν θέση και να συνδιαμορφώσουν το συλλογικό παρόν.

---

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News