1081
|

Η Αβάνα της φθοράς

Avatar Γιάννης Σιδέρης 4 Απριλίου 2013, 01:25

Η Αβάνα της φθοράς

Avatar Γιάννης Σιδέρης 4 Απριλίου 2013, 01:25

Είναι εντυπωσιακό! Δυο άνθρωποι στον ίδιο τόπο, προσλαμβάνουν τόσο διαφορετικά την πραγματικότητα που ατενίζουν. Αναφέρομαι στα δύο πρόσφατα άρθρα του Νίκου Μπίστη για την Αβάνα (εδώ και εδώ) αλλά και στο πρώτο του, το 2010. Την ίδια εποχή, το ‘10, είχα γράψει και εγώ ένα, και το επαναφέρω, όχι φυσικά για να αντιδικήσω με τον Νίκο (άλλωστε, έχουμε τόσα άλλα «επί πολιτικού» για αντιδικία), αλλά γιατί καταδεικνύεται ότι η μόνη «αντικειμενική πραγματικότητα» είναι αυτή που διαθλούμε μέσα μας, με βάση το υποκειμενικό μας πρίσμα!

Οντας πλάνητας από ιδιοσυγκρασία και άποψη, είχα επισκεφθεί αρκετά μέρη του πλανήτη, όπως και του νυν υπαρκτού σοσιαλισμού: Κίνα, Βιετνάμ, Βόρεια Κορέα, Καμπότζη – μετά το σφαγείο του Πολ Ποτ αλλά με ανοιχτές ακόμη τις πληγές, Βιρμανία (ναι, και εκεί η στρατιωτική χούντα σοσιαλιστική δηλώνει). Μόνο το Σουδάν του Νουμέιρι, μου ξέφυγε! Ετσι, είχα μέτρο σύγκρισης πριν πάω στην Κούβα. Στοχευμένα καθυστερημένο το ταξίδι, πάντως πριν φύγει ο Φιντέλ, ώστε αφενός να βρεθώ στους μυθικούς τόπους της επανάστασης, αφετέρου να προσμετρήσω, με την απόσταση του χρόνου, τα επιτεύγματά της.
 
Το άρθρο είχε γραφτεί τότε με ερέθισμα την ανακοίνωση για απόλυση 500 χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων (σ.σ. Ο «Ριζοσπάστης» εδώ, το παρουσίαζε ως… μετάθεση στον ιδιωτικό τομέα, αφού σε αυτόν η επανάσταση δημιουργεί θέσεις εργασίας!). Εγραφα με νύξη ειρωνίας: Θα τρίζουν τα κόκκαλα του Τσε Γκεβάρα, του Καμίλο Σιενφουέγος, του Χουάν Αλμέιδα. Θα τρίζουν τα κόκκαλα των Barbudos της Σιέρα Μαέστρα, των λίγων τρελών που δεν έφταναν την εκατοντάδα, αλλά είχαν το πάθος, την κουτουράδα, την αψηφισιά, να ξεκινήσουν ξυπόλητοι την επική επανάσταση κατά του δικτάτορα Μπατίστα. Η επανάσταση κατά του μισητού δικτάτορα πέτυχε. Την 1η Ιανουαρίου του 1959 οι Barbudos (γενειοφόροι) έμπαιναν τροπαιοφόροι στην Αβάνα και άρχιζε παράλληλα η δικτατορία του Κάστρο, στο όνομα της επανάστασης και του λαού.

Λοιπόν, πήγα και είδα: Είδα έναν λαό που καμιά σχέση δεν είχε με τις ενθουσιώδεις περιγραφές των, διατεταγμένης ύλης, κομματικών εφημερίδων ή με τον περιγραφικό οίστρο που φιλοτεχνούσαν τα ταξιδιωτικά ρεπορτάζ των περιοδικών ποικίλης ύλης και οι καταχωρήσεις των ταξιδιωτικών πρακτορείων. Δεν υπήρχε χαρά και χαμογελαστοί άνθρωποι στους δρόμους της Αβάνας. Δεν υπήρχαν αυτοσχέδιοι χοροί ή αυτοσχέδια πάρτι καταμεσής του δρόμου, δεν υπήρχε ένας λαός που έτσι, στο ξαφνικά, άρχιζε τον χορό και τη διασκέδαση επειδή τον συνέπαιρνε η χαρά της ζωής, μέσα στο ανέφελο τοπίο του οικο-δομημένου κομμουνισμού. Οπου υπήρχαν τέτοιες εικόνες ήταν από καλλιτέχνες του δρόμου που έδιναν παραστάσεις για να εγκολπωθούν το δολάριο του διψασμένου για φολκλόρ τουρίστα.

Ναι, δεν υπήρχαν χαμογελαστά πρόσωπα! Υπήρχαν πρόσωπα μόνο πεινασμένα, φοβισμένα και κακοντυμένα. Υπήρχε το άγρυπνο μάτι του κομματικού σπιούνου, καθισμένου, κάθε νύχτα, φανερά, σε μια καρέκλα στο πεζοδρόμιο κάθε δεύτερου οικοδομικού τετραγώνου, για να καταγράψει ποιος πάει, πού πάει και με ποιον μιλάει. Και μόνο η παρουσία του απέτρεπε τις κοινωνικές επισκέψεις. Υπήρχε το άγρυπνο μάτι του κομματικού σπιούνου να δει και να καταδώσει όποιον ντόπιο είχε… κινητό τηλέφωνο, προκειμένου αυτός να σταλεί στη φυλακή και να αποκαθαρθεί από τέτοια σατανικά καπιταλιστικά εργαλεία και όργανα αντιδραστικών συνωμοσιών. Επιτέλους, ο ρεαλιστής Ραούλ, αδελφός του Φιντέλ (…δημοκρατική η διαδοχή!) αποποινικοποίησε τη χρήση τους, όπως και τη χρήση των δορυφορικών κεραιών – επί καθεδρίας Φιντέλ αν σε έπιαναν να έχεις δορυφορική κεραία, σάπιζες είκοσι χρόνια στα κάτεργα… Και πάλι καλά. Γιατί αν σε έπιαναν σε μια ψαρόβαρκα να προσπαθείς απεγνωσμένα να διαφύγεις για το Μαϊάμι, σε τουφέκιζαν στο άψε-σβήσε, κολλώντας σου τη ρετσινιά του εχθρού της επανάστασης και του λαού, καθώς και του πράκτορα της ΣΙΑ!

Στην Κούβα, και ειδικά στην Αβάνα, δεν υπήρχαν όμορφα κτήρια. Τα παλιά αποικιακά, τα μόνα που άξιζε να αφήσεις το μάτι σου να ταξιδέψει στις περίτεχνες γωνιές τους, κατέρρεαν μέσα στη φθορά του χρόνου, τη μιζέρια και την εγκατάλειψη. Οι επί σοσιαλισμού εργατικές πολυκατοικίες ήταν αφημένες μέσα στη βρωμιά και την ασχήμια, στο ξεφλούδισμα των τοίχων και το σβήσιμο των χρωμάτων. Φυσικά, υπήρχαν και κάπως καλοβαλμένες γειτονιές. Ήταν εκείνες όπου κατοικούσαν τα κομματικά – κρατικά στελέχη… Δεν υπήρχαν επίσης οι… «μικροαστικές» πολυτέλειες του σαπουνιού και του φαγητού. Οι μανάδες ζητιάνευαν σαπούνι από τους τουρίστες για να πλύνουν τα παιδιά τους και καραμέλες να τους δώσουν. Και, φυσικά, δεν υπήρχε ο… μικροαστισμός της ηθικής: Η πορνεία, πανταχού παρούσα, ήταν πεινασμένη για δολάρια. Εκδηλωνόταν φανερά, απαιτητικά, σε κάθε σου βήμα, χωρίς να κρατάει καν τα προσχήματα. Σου προσφερόταν απλόχερα, απροκάλυπτα, σε όποιους αριθμούς και διασταυρώσεις τράβαγε η ψυχή σου.

Στις υποτιθέμενες όμορφες γωνιές (που η ομορφιά τους, ωστόσο, δεν φτάνει αυτές του Αιγαίου και της θάλασσάς του), όπως π.χ. στο Βαραδέρο – που συγκεντρώνεται όλη η διεθνής «all inclusive» τουριστική πελατεία – οι παραλίες δεν ήταν ελεύθερες για τους ντόπιους – ναι, στην ίδια τους τη χώρα! Προφανώς για να μη διαταράξουν την ευτυχή μακαριότητα των ανέμελων τουριστών ή για να μην έρθουν σε επαφή και διάβρωση από τις καπιταλιστικές ανέσεις. Οποιος, παρά την απαγόρευση, συλλαμβανόταν να κολυμπάει σε αυτές… απλώς φυλακιζόταν! (σ.σ. Παρεμπιπτόντως… προς γνώσιν του Αλέξη: Ολο το Βαραδέρο έχει παραχωρηθεί σε ισπανικές  τουριστικές εταιρίες. Η κυβέρνηση έδωσε τη γη, οι εταιρίες έβαλαν τα λεφτά και έχτισαν τα ξενοδοχεία-τέρατα, που πληγώνουν την αρχιτεκτονική παράδοση του νησιού. Τα κέρδη διανέμονται ανάλογα. Το ίδιο συμβαίνει και στο κομμουνιστικό Βιετνάμ, όπου όταν η Χίλτον θέλει να χτίσει ένα ξενοδοχείο, οι αγρότες μέσα σε ένα δίμηνο περίπου, υποχρεούνται να εγκαταλείψουν τη γη τους, χωρίς να τους έχει παραχωρηθεί άλλη!).     

Γι' αυτό ήταν πικρά ειρωνικό το κείμενο τότε. Για τα ανωτέρω θα έτριζαν τα κόκκαλα των Barbudos και όχι επειδή ο Ραούλ Κάστρο ανακοίνωσε την απόλυση 500.000 υπαλλήλων από τον δημόσιο τομέα! (Είχε δικαιολογήσει τότε την απόφασή του στην κουβανική Εθνοσυνέλευση, λέγοντας: «Πρέπει να διαγράψουμε για πάντα την αντίληψη ότι η Κούβα είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο όπου μπορεί κάποιος να ζει χωρίς να εργάζεται»!).

Σαφώς στη θλιβερή κατάσταση που βρέθηκε η Κούβα συνετέλεσε και το αμερικανικό εμπάργκο (αλλά ποιος μπορεί να ισχυρισθεί ότι ήταν η κύρια αιτία; Και αν στην Κούβα ήταν το εμπάργκο και όχι τα δομικά προβλήματα του υπαρκτού σοσιαλισμού, τι έφταιξε στις ανατολικές χώρες που τα καθεστώτα κατέρρευσαν εν μια νυκτί χωρίς να ανοίξει μύτη;).
  
Εδώ έγκειται και η ηλιθιότητα της ψυχροπολεμικής Αμερικής με το εμπάργκο. Θα μπορούσε να το είχε αποφύγει ή να το αναιρέσει νωρίς. Δεν θα είχαν δυστυχήσει επί τόσες δεκαετίες, τόσες γενιές ανθρώπων. Επέβαλε το εμπάργκο και όμως ακόμη δεν νίκησε το καθεστώς του Κάστρο. Οι αέρηδες του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού το νίκησαν, έτσι όπως σαρώνουν την υφήλιο!

Υ.Γ.: Κάποιοι πούροι Αριστεροί θα εκλάβουν αυτό το κείμενο ως ένα ακόμη αντικομμουνιστικό άρθρο. Δεν μπορώ να κάνω κάτι γι' αυτό…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News