Η σοκαριστική νίκη του ακροδεξιού υποψηφίου Καλίν Γκεοργκέσκου στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της Ρουμανίας ακυρώθηκε εν μέσω κατηγοριών για ρωσικές παρεμβάσεις, ύποπτους λογαριασμούς στο TikTok και μυστικές πληρωμές σε διαδικτυακούς influencers – με τη Μόσχα να αρνείται οποιαδήποτε παρέμβαση.

Η υποψηφιότητα του Γκεοργκέσκου στις νέες εκλογές που προκηρύχθηκαν απαγορεύτηκε και ο ίδιος τέθηκε υπό κράτηση, αντιμετωπίζοντας ποινική έρευνα για απόπειρα ανατροπής της συνταγματικής τάξης. Ο ίδιος αρνείται τις κατηγορίες και καταγγέλλει τις Aρχές ότι «επινόησαν αποδεικτικά στοιχεία για να δικαιολογήσουν την κλοπή των εκλογών».

Ο ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος AUR της Ρουμανίας, Γκεόργκε Σιμιόν, εμφανίζεται ως ο επικρατέστερος υποψήφιος στον πρώτο γύρο της επαναληπτικής εκλογικής αναμέτρησης της ερχόμενης Κυριακής. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις τον ακολουθούν ο Κριν Αντονέσκου του Εθνικού Φιλελεύθερου Κόμματος και ο ανεξάρτητος υποψήφιος Νικουσόρ Νταν.

Στο επίκεντρο αυτής της άνευ προηγουμένου πολιτικής κρίσης βρίσκονται influencers του TikTok, οι οποίοι κατηγορούνται από τις ρουμανικές αρχές ότι συμμετείχαν σε καμπάνιες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που ενίσχυσαν τεχνητά τη διαδικτυακή παρουσία του Γκεοργκέσκου – και το BBC μίλησε με αρκετούς εξ αυτών.

Ο φιλορώσος ανεξάρτητος υποψήφιος ήταν σχετικά άγνωστο πρόσωπο πριν από τις εκλογές, με τις δημοσκοπήσεις να του δίνουν ποσοστό μεταξύ 3% και 5%. Δήλωσε μηδενικό προϋπολογισμό για την προεκλογική του εκστρατεία, δεν διέθετε προεκλογικά γραφεία και δεν συμμετείχε σε παραδοσιακές προεκλογικές εκδηλώσεις.

Αντ’ αυτού επικεντρώθηκε σε σειρά παραγωγής βίντεο στο TikTok – κάποια από τα οποία τον έδειχναν να ιππεύει άλογα με παραδοσιακή ρουμανική ενδυμασία και να εξασκείται στο τζούντο. Τα βίντεο έγιναν viral πριν τις εκλογές, τα δημοσκοπικά ποσοστά του εκτοξεύθηκαν και τελικά κέρδισε το 23% των ψήφων.

Μια ανεξάρτητη δεξαμενή σκέψης, η Expert Forum, δημοσίευσε μια έκθεση που αναφέρει ότι η δημοσκοπική έκρηξη του Γκεοργκέσκου στο TikTok «δημιουργήθηκε ξαφνικά και τεχνητά, με τρόπο ο οποίος συνάδει με την εκρηκτική άνοδό του στις κάλπες». Σύμφωνα με τις ρουμανικές Αρχές, ο αλγόριθμος του TikTok αξιοποιήθηκε στην ψηφοφορία του Νοεμβρίου σε τρία στάδια.

Στο πρώτο στάδιο, περισσότεροι από 100 influencers δημοσίευσαν περιεχόμενο επί πληρωμή, προωθώντας έμμεσα τον υποψήφιο. Ακολούθησαν χιλιάδες πλαστοί λογαριασμοί των οποίων τα σχόλια ενίσχυσαν τον Γκεοργκέσκου στην πλατφόρμα, ενώ στο τρίτο στάδιο, ένας «βασιλιάς του TikTok» (υποτίθεται ότι) πλήρωσε χιλιάδες ευρώ για να προωθήσει την εκστρατεία του Γκεοργκέσκου.

Οι Αρχές ανακάλυψαν ότι μία από αυτές τις καμπάνιες ήταν «πανομοιότυπη» με μια επιχείρηση «που διεξήγαγε η Ρωσία στην Ουκρανία». Παράλληλα, αποχαρακτηρισμένα έγγραφα καταδεικνύουν «κυβερνοεπιθέσεις, διαρροές και δολιοφθορά» της Ρωσίας κατά της Ρουμανίας. Ωστόσο τα στοιχεία αυτά είναι περιστασιακά και δεν αποδεικνύουν ξεκάθαρη ρωσική επιχείρηση παρέμβασης στις εκλογές – γεγονός που απογοητεύει πολλούς Ρουμάνους.

Λίγο πριν από τις εκλογές, μια καμπάνια που χρησιμοποιούσε το hashtag «σταθερότητα και ακεραιότητα» κατέκλυσε το ρουμανικό TikTok. Οι influencers ανέβαζαν βίντεο που περιέγραφαν τι αναζητούσαν από έναν μελλοντικό πρόεδρο: «σταθερότητα», «πρόοδο», «έναν πατριώτη». Δεν κατονόμαζαν συγκεκριμένο υποψήφιο.

Είχαν πληρωθεί για να ανεβάζουν βίντεο με αυτά τα μηνύματα μέσω μιας πλατφόρμας μάρκετινγκ που ονομάζεται FameUp, η οποία επιτρέπει σε διάφορες φίρμες να προσλαμβάνουν influencers σε ευρεία κλίμακα για την προώθηση προϊόντων. Αλλά οι influencers ισχυρίζονται ότι δεν γνώριζαν ποιος χρηματοδότησε την πρωτοβουλία.

Η Κριστίνα Χορέζ, μια influencer από το Ιάσιο, λέει στο BBC πως όταν ανέλαβε τη «δουλειά» ένιωσε ότι «δεν υπήρχε τίποτα ύποπτο σε αυτό», Υπέθετε ότι ένας από τους 14 προεδρικούς υποψηφίους πιθανότατα είχε χρηματοδοτήσει τη συγκεκριμένη καμπάνια, την οποία η ίδια θεώρησε «έξυπνη προσέγγιση», που δεν συνιστούσε πολιτική προπαγάνδα, απλώς «ενθάρρυνε τους πολίτες να πάνε να ψηφίσουν».

Ορισμένοι influencers δεν επισήμαναν τις αναρτήσεις τους ως περιεχόμενο επί πληρωμή, γεγονός που παραβιάζει τους κανόνες του TikTok, σύμφωνα με τους οποίους απαγορεύεται η πληρωμένη πολιτική διαφήμιση. Παρότι τα βίντεο δεν ανέφεραν το όνομα του Γκεοργκέσκου, οι influencers παρατήρησαν κύματα σχολίων υπέρ του να εμφανίζονται κάτω από τα βίντεο.

Ο Ρομέο Ρούσου, ένας μικρο-influencer από την πόλη Κωστάντζα, με 25.000 ακολούθους, λέει στο BBC ότι μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα από την ανάρτηση του βίντεό του άρχισε να λαμβάνει δεκάδες σχόλια – «περίπου 300, όλα υπέρ του Γκεοργκέσκου, γεγονός που με άφησε άφωνο».

Τα σχόλια ήρθαν στο προσκήνιο όταν το TikTok ανέφερε πως είχε αφαιρέσει ένα δίκτυο με πάνω από 27.000 πλαστούς λογαριασμούς που «χρησιμοποιούσαν πλασματικά πρόσωπα για να δημοσιεύσουν σχόλια σχετικά με τις ρουμανικές εκλογές». Δεν είναι ακόμη σαφές ποιος δημιούργησε αυτούς τους λογαριασμούς bot.

Οι ειδικοί αναφέρουν ότι ο κατακλυσμός άσχετων βίντεο με σχόλια υπέρ του Γκεοργκέσκου ήταν μια τακτική παραβίασης του αλγορίθμου του TikTok, ώστε το όνομά του να γίνει δημοφιλές – πρακτική που με τη σειρά της θα προωθούσε το περιεχόμενο του υποψηφίου σε περισσότερες ροές χρηστών.

Εκπρόσωπος του TikTok δήλωσε στο BBC ότι κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας η πλατφόρμα «μπλόκαρε εκατομμύρια πλαστές αλληλεπιδράσεις, αφαίρεσε εκατοντάδες χιλιάδες πλαστούς λογαριασμούς, απέτρεψε την πλαστοπροσωπία πολιτικών υποψηφίων και διέκοψε τρία συγκαλυμμένα δίκτυα επιρροής με περιορισμένη εμβέλεια».

Η Ρουμανική Φορολογική Αρχή αποκάλυψε ότι η καμπάνια με το hashtag «σταθερότητα και ακεραιότητα» είχε χρηματοδοτηθεί από το κεντροδεξιό Εθνικό Φιλελεύθερο Κόμμα (PNL), το οποίο υποστήριζε τον δικό του υποψήφιο στις εκλογές. Απαντώντας στις κατηγορίες, το PNL δήλωσε στον ρουμανικό Τύπο ότι κάποιος καταχράστηκε την καμπάνια τους για να υποστηρίξει τον Γκεοργκέσκου.

Ακολούθως, τον περασμένο Μάρτιο, ο influencer του TikTok, Μπογκντάν Πεστσίρ, συνελήφθη για «διαφθορά ψηφοφόρων μέσω ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας». Ο Πεστσίρ είναι γνωστός στη Ρουμανία ως «βασιλιάς του TikTok» και είναι διάσημος για την επιβράβευση των influencers με δώρα του TikTok – διαδικτυακά κουπόνια χρηματικής αξίας.

Σύμφωνα με τη ρουμανική εισαγγελία, ο influencer πλήρωσε πάνω από 800.000 ευρώ σε περισσότερους από 250 influencers «για να τους πείσει να υποστηρίξουν “συγκεκριμένο υποψήφιο” στις προεδρικές εκλογές» μέσω δώρων στο TikTok. Οι δικηγόροι του φέρονται να δήλωσαν ότι «καμία από τις δωρεές που έκανε ο Πεστσίρ στο TikTok δεν ήταν για εκλογικούς σκοπούς».

Πολλά στοιχεία παραμένουν ακόμα άγνωστα σχετικά με την ακύρωση των εκλογών. Οι έρευνες βρίσκονται σε εξέλιξη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στα ανώτατα δικαστήρια της Ρουμανίας. Καθώς οι Ρουμάνοι ανησυχούν για τη φερόμενη ξένη παρέμβαση, πολλοί είναι εξοργισμένοι που δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα δημόσια διαθέσιμα στοιχεία που να αποδεικνύουν αδιαμφισβήτητα ρωσικές παρεμβάσεις στις προεδρικές εκλογές.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News