Πριν από λίγες ημέρες, όταν μια ενέδρα της Χαμάς σκότωσε πέντε ισραηλινούς στρατιώτες και τραυμάτισε άλλους 14 στη Γάζα, η ισραηλινή κοινή γνώμη σοκαρίστηκε, γράφουν οι Financial Times, όχι μόνο από τον αριθμό των θυμάτων αλλά και από το σημείο όπου έγινε η επίθεση. Η πόλη Μπέιτ Χανούν, στο βόρειο τμήμα του παλαιστινιακού θύλακα, ήταν από τα πρώτα σημεία εισβολής του ισραηλινού στρατού. Πλέον, υποτίθεται ότι βρίσκεται εντός μιας ζώνης ασφαλείας την οποία ελέγχει το Ισραήλ, αλλά έχει γίνει στόχος τεσσάρων διαδοχικών στρατιωτικών επιχειρήσεων. Το γεγονός ότι μαχητές της Χαμάς κατάφεραν να χτυπήσουν εκεί, προκάλεσε ένα άβολο ερώτημα για πολλούς Ισραηλινούς: τι ακριβώς πετυχαίνει ο στρατός τους στη Γάζα;

Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου και οι υποστηρικτές του επιμένουν από την πρώτη ημέρα των επιχειρήσεων ότι μόνο με στρατιωτικά μέσα θα απελευθερωθούν οι περίπου πενήντα εναπομείναντες όμηροι και θα εξαλειφθεί η Χαμάς. Ομως, σχεδόν δύο χρόνια μετά, κανένας από τους δύο αυτούς στόχους δεν έχει επιτευχθεί.

Η Γάζα έχει σχεδόν ισοπεδωθεί και, σύμφωνα με τοπικές αρχές, σχεδόν 60.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί. Οι αντιδράσεις από συμμάχους, περιλαμβανομένων των ΗΠΑ, αυξάνονται, κυρίως λόγω του τεράστιου ανθρώπινου κόστους και της βαθιάς ανθρωπιστικής κρίσης. Στο εσωτερικό του Ισραήλ, οι επικριτές της κυβέρνησης μιλούν πλέον για έναν πόλεμο χωρίς σαφή σκοπό, όπου θυσιάζονται στρατιώτες, πολίτες και όμηροι για να διασφαλίσει ο Νετανιάχου την πολιτική του επιβίωση. Πιστεύουν ότι η επιμονή του στην κλιμάκωση εξυπηρετεί περισσότερο τη συνοχή της ακροδεξιάς κυβέρνησής του, παρά την ασφάλεια της χώρας.

«Είναι ένας πόλεμος φθοράς χωρίς πραγματική στρατηγική, σαν να βαδίζεις μέσα σε βάλτο», λέει στους Financial Times ο Μάικλ Μίλσταϊν, πρώην αξιωματικός πληροφοριών του ισραηλινού στρατού. Τους τελευταίους μήνες, οι απώλειες του Ισραήλ έχουν αυξηθεί: από τον Ιούνιο και μετά έχουν σκοτωθεί 35 στρατιώτες, έναντι έντεκα κατά τους τρεις μήνες μετά την κατάρρευση της εκεχειρίας τον Μάρτιο. «Η Χαμάς όχι μόνο υπάρχει, αλλά είναι ακόμη ενεργή. Ελέγχει σημαντικά τμήματα της Γάζας, δεν έχει αντικατασταθεί από άλλη αρχή και κανένας όμηρος δεν έχει επιστρέψει ζωντανός από τον Μάρτιο», πρόσθεσε ο Μίλσταϊν.

Ορισμένοι εκ των έσω επικριτές, όπως ο πρώην πρωθυπουργός Εχούντ Ολμερτ, κατηγορούν το Ισραήλ για εγκλήματα πολέμου. Αλλοι, ανάμεσά τους άραβες, παλαιστίνιοι και διεθνείς παρατηρητές, φοβούνται ότι ο τελικός στόχος είναι να γίνει η Γάζα μη κατοικήσιμη ώστε οι κάτοικοί της να αναγκαστούν να την εγκαταλείψουν οριστικά.

Οι δημοσκοπήσεις, σημειώνουν οι FT, δείχνουν ότι η πλειονότητα των Ισραηλινών επιθυμεί συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων, εκ των οποίων περίπου 20 πιστεύεται ότι είναι ακόμη ζωντανοί, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει τον τερματισμό του πολέμου, του μακροβιότερου στην ιστορία της χώρας. Οι διαπραγματεύσεις στο Κατάρ για νέα εκεχειρία 60 ημερών συνεχίζονται, αλλά οι ελπίδες για γρήγορη λύση διαψεύδονται διαρκώς. Οι διαφωνίες εστιάζουν στην αποχώρηση των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) και στις εγγυήσεις για οριστικό τερματισμό των συγκρούσεων,  κάτι που ο Νετανιάχου αρνείται να προσφέρει.

Εν μέσω αυτών, ο ισραηλινός στρατός ξεκίνησε νέα χερσαία επιχείρηση στην πόλη Ντέιρ αλ-Μπάλαχ, στο κέντρο της Γάζας, μία από τις λίγες περιοχές που δεν είχε ακόμη εισβάλει. Οι ισραηλινές δυνάμεις πλέον επιχειρούν στο 75% της Γάζας, περιλαμβανομένων περιοχών γύρω από τη Γάζα Σίτι και την Καν Γιουνίς. Η Ράφα, στο νότο, έχει σχεδόν εξαφανιστεί από το πρόσωπο της γης. «Η Ράφα δεν υπάρχει πια, έχει γίνει ερείπια», λέει ισραηλινός έφεδρος. «Η Χαμάς έχτιζε τη Γάζα επί 17 χρόνια· τώρα την ξαναχτίζουμε εμείς με τον δικό μας τρόπο».

Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι έχει εξουδετερώσει 20 από τις 24 τακτικές ταξιαρχίες της Χαμάς και έχει σκοτώσει περισσότερους από 20.000 μαχητές, συμπεριλαμβανομένων σχεδόν όλων των ηγετών της, όπως οι Γιαχία Σινουάρ και Μοχάμεντ Ντεΐφ. Ωστόσο, σύμφωνα με ισραηλινές και αμερικανικές εκτιμήσεις, η Χαμάς συνεχίζει να στρατολογεί νέους μαχητές και να διατηρεί τον έλεγχο σε περιοχές που δεν έχει καταλάβει το Ισραήλ. Υπόγεια δίκτυα και απομεινάρια των δυνάμεών της εξακολουθούν να εξαπολύουν επιθέσεις και να κινούνται μέσα στα χαλάσματα.

Οι ισραηλινοί στρατιώτες δηλώνουν ότι σπάνια αντιμετωπίζουν μαχητές της Χαμάς σε ανοιχτή μάχη, συνεχίζουν οι Financial Times. Αντίθετα, στόχος τους είναι η καταστροφή των υποδομών, ιδιαίτερα του δικτύου σηράγγων, και η διατήρηση του ελέγχου στα εδάφη που έχουν καταλάβει. Οι αεροπορικές επιδρομές του Ισραήλ, που αποσκοπούν, σύμφωνα με τις ίδιες τις ισραηλινές αρχές, στην εξόντωση μαχητών της Χαμάς, προκαλούν σχεδόν καθημερινά τεράστιες απώλειες μεταξύ των αμάχων, όπως αναφέρουν παλαιστινιακές υγειονομικές πηγές.

Η τακτική του στρατού, κατά έναν ανώτερο ισραηλινό αξιωματούχο, είναι η κλιμάκωση της πίεσης ώστε η Χαμάς να αναγκαστεί να αποδεχτεί τους όρους του Νετανιάχου. «Βρισκόμαστε σε κρίσιμο σταυροδρόμι», δήλωσε ο αρχηγός του στρατού, Εγιάλ Ζαμίρ. «Αν υπάρξει συμφωνία, θα σταματήσουμε και θα αναδιπλωθούμε. Αν όχι, η εντολή μου είναι κλιμάκωση και διεύρυνση της επιχείρησης».

Ωστόσο, υπάρχουν εμφανείς διαφωνίες μεταξύ της στρατιωτικής ηγεσίας και της κυβέρνησης για την επόμενη ημέρα της σύγκρουσης. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, γράφουν οι FT, η ηγεσία του στρατού υποστηρίζει μια συμφωνία για την επιστροφή τουλάχιστον των μισών ομήρων. Η εναλλακτική, λένε, θα ήταν η πλήρης ανακατάληψη της Γάζας, κάτι που ενέχει τεράστιους κινδύνους, ιδίως για τους εναπομείναντες ομήρους, και θα καθιστούσε το Ισραήλ υπεύθυνο για τη διοίκηση ολόκληρου του θύλακα.

Οι υποστηρικτές της συνέχισης του πολέμου αντιτείνουν ότι μόνο με ολοκληρωτική στρατιωτική νίκη μπορεί να διασφαλιστεί η εξάλειψη της Χαμάς. Ο Νετανιάχου δηλώνει ότι δεν θα τερματίσει τον πόλεμο αν δεν επιστραφούν όλοι οι όμηροι, δεν αφοπλιστεί η Χαμάς και δεν εξαλειφθεί η απειλή από τη Γάζα. «Αν δεν καταθέσουν τα όπλα, πρέπει να πάμε σε κάθε σημείο της Γάζας και να εξοντώσουμε τους εναπομείναντες», όπως το θέτει ο Γιάκοβ Αμιντρόρ, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας. «Αυτός είναι ο πόλεμος: ή θα νικήσεις, ή όλη η Γάζα θα μοιάζει με τη Ράφα».

Ορισμένα μέλη της κυβέρνησης πηγαίνουν ακόμη παραπέρα. Ο υπουργός Αμυνας, Ισραελ Κατζ, και ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών, Μπεσαλέλ Σμότριτς, έχουν ζητήσει τη δημιουργία μιας «ανθρωπιστικής πόλης» στη Ράφα, όπου θα μεταφερθούν υποχρεωτικά εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι, χωρίς δικαίωμα επιστροφής. Οι στρατηγοί φέρονται να αντιδρούν σθεναρά, θεωρώντας το σχέδιο μη ρεαλιστικό και αντίθετο στο Διεθνές Δίκαιο. Η πρόταση, σημειώνουν οι FT, έχει καταδικαστεί διεθνώς ως απόπειρα εθνοκάθαρσης.

Χωρίς μια διαπραγματευτική λύση στον ορίζοντα, ο λαός της Γάζας θα συνεχίσει να πληρώνει ένα αδιανόητο τίμημα, καταλήγουν οι Financial Times. Η πλειονότητα των κατοίκων έχει ήδη εκτοπιστεί πολλές φορές και αντιμετωπίζει το φάσμα του λιμού. Ομως, όπως προειδοποιεί ο Μίλσταϊν, η Γάζα έχει μετατραπεί πλέον σε «πρωτεύουσα των φαντασιώσεων» του Ισραήλ: ένα μέρος όπου η ισραηλινή ηγεσία προβάλει αυταπάτες για νίκες που δεν έρχονται ποτέ. «Αυτός είναι ο πόλεμος» λέει. «Πολλές τακτικές επιτυχίες, αλλά καμία στρατηγική νίκη».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News