Στο σημείο όπου εκβάλλει ο Αμαζόνιος, στην πόλη Μπελέμ της Βραζιλίας, η οποία φέτος φιλοξενεί τη μεγάλη ετήσια διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, ομάδες αυτοχθόνων διαδηλωτών εισέβαλαν στις εγκαταστάσεις των συναντήσεων νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα και συγκρούστηκαν με τις δυνάμεις ασφαλείας. Κατήγγειλαν τις καταστροφικές πρακτικές της μεγάλης αγροτοβιομηχανίας, των πολυεθνικών πετρελαίου και των παράνομων μεταλλωρύχων που συμβάλλουν στην αποψίλωση των περιοχών όπου ζουν οι κοινότητές τους. Eπειτα από ένταση και μικροσυμπλοκές, τελικά αποχώρησαν.

Το περιστατικό εντάσσεται στο ευρύτερο δράμα που εξελίσσεται στην COP30, την 30ή Διάσκεψη για το Κλίμα, γράφει η Washington Post. Εκεί όπου οι σύνθετες γεωπολιτικές και οικονομικές αντιθέσεις γύρω από την κλιματική πολιτική συναντούν την οργή και την πίεση των ακτιβιστών που ζητούν άμεση δράση.

Δέκα χρόνια μετά τη Συμφωνία του Παρισιού, ο βασικός στόχος της διεθνούς κοινότητας, ο περιορισμός της υπερθέρμανσης στους 1,5°C σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, μοιάζει πλέον άπιαστος. Σύμφωνα με πρόσφατα ρεπορτάζ, το όριο αυτό ενδέχεται να ξεπεραστεί ήδη μέσα στην τρέχουσα δεκαετία. Παρά τη στροφή πολλών χωρών προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα από ορυκτά καύσιμα προβλέπεται να ανέλθουν σε νέο ιστορικό υψηλό. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας υπολογίζει ότι, αν συνεχιστούν οι σημερινές πολιτικές, ο πλανήτης οδεύει προς αύξηση της θερμοκρασίας σχεδόν κατά 3°C μέχρι το 2100.

Για πολλούς επιστήμονες, η επερχόμενη καταστροφή είναι αδύνατο να αγνοηθεί. Ο Γιόχαν Ρόκστρεμ, διευθυντής του Ινστιτούτου Κλιματικών Ερευνών του Πότσνταμ, σημείωσε σε βιντεομήνυμα προς τους συνέδρους ότι «δεν είχε ποτέ άλλοτε τόσους λόγους να ανησυχεί για το μέλλον». Προειδοποίησε ότι ο κόσμος βρίσκεται κοντά σε «σημεία καμπής» που θα προκαλέσουν μη αναστρέψιμες αλλαγές στο οικοσύστημα και θα επηρεάσουν δισεκατομμύρια ανθρώπους. «Το μόνο νόμισμα που μετράει πλέον», τόνισε, «είναι η ταχύτητα και η κλίμακα της δράσης».

Για τον Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο, όλα αυτά έχουν μικρή σημασία. Εχει χαρακτηρίσει την κλιματική δράση «απάτη», γράφει η Washington Post, έχει ζητήσει την επέκταση των γεωτρήσεων στις αμερικανικές ακτές και έχει στραφεί ανοικτά κατά των πράσινων πολιτικών άλλων δυτικών χωρών. Στον ΟΗΕ τον περασμένο Σεπτέμβριο, προειδοποίησε ότι όσοι συνεχίζουν να επενδύουν στην πράσινη μετάβαση «θα οδηγήσουν τις χώρες τους στην αποτυχία», υποστηρίζοντας ότι μόνο τα «παραδοσιακά ενεργειακά μέσα» και τα «ισχυρά σύνορα» μπορούν να εξασφαλίσουν ισχύ.

Η κυβέρνησή του, πέρα από το ότι απέσυρε για δεύτερη φορά τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού, έχει μπλοκάρει ή αποδυναμώσει διεθνείς προσπάθειες για συνθήκη περιορισμού της ρύπανσης από τα πλαστικά, καθώς και τη συμφωνία για μείωση των εκπομπών στη ναυτιλία. Στο εσωτερικό, έχει επιχειρήσει να ανατρέψει τις πολιτικές της κυβέρνησης Μπάιντεν, η οποία είχε δεσμευθεί για σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και είχε προωθήσει τεράστιες επενδύσεις στις πράσινες τεχνολογίες.

Η Washington Post σημειώνει ότι ήταν αναμενόμενο να μην εμφανιστεί ο Τραμπ στη σύνοδο της Βραζιλίας, όμως ο Λευκός Οίκος δεν απέστειλε καν υψηλόβαθμη αντιπροσωπεία, σε αντίθεση με άλλους μεγάλους υπεύθυνους για την παγκόσμια ρύπανση, όπως η Κίνα και η Ινδία. Στη συνάντηση ηγετών πριν από την COP30, ο βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ φάνηκε απογοητευμένος: «Δέκα χρόνια πριν, ο κόσμος είχε ενωθεί στο Παρίσι γύρω από την επιστημονική αλήθεια. Σήμερα, δυστυχώς, αυτή η συναίνεση έχει χαθεί» είπε.

Ο πρόεδρος της Κολομβίας, Γκουστάβο Πέτρο, ήταν ακόμη πιο αιχμηρός: «Ο κ. Τραμπ δεν έρχεται. Συμπεριφέρεται σαν να αρνείται την επιστήμη, οδηγώντας την κοινωνία του στα τυφλά προς την άβυσσο, και μαζί της όλη την ανθρωπότητα» είπε. Τόνισε ότι, χωρίς αμερικανική απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, η παγκόσμια προσπάθεια θα παραμείνει ατελής.

Η απουσία του Τραμπ, ωστόσο, δεν σημαίνει απουσία της επιρροής του. Δημοσιογράφοι ανέφεραν ότι αρκετοί αντιπρόσωποι φορούσαν πράσινα καπέλα με το σύνθημα «Make Science Great Again». Παρών στην Μπελέμ ήταν και ο κυβερνήτης της Καλιφόρνιας, Γκάβιν Νιούσομ, ένας από τους πιο έντονους επικριτές του Τραμπ, ο οποίος δήλωσε ότι ο πρόεδρος «προσπαθεί να γυρίσει τον κόσμο στον 19ο αιώνα». Τόνισε επίσης ότι η Κίνα έχει ήδη κερδίσει τεράστιο έδαφος στην πράσινη οικονομία, ακριβώς επειδή αξιοποίησε την παγκόσμια μετάβαση.

Πράγματι, εξηγεί η Washington Post, έρευνα του Πανεπιστημίου Johns Hopkins δείχνει ότι οι κινεζικές εταιρείες έχουν επενδύσει από το 2011 πάνω από 227 δισ. δολάρια σε πράσινη βιομηχανία παγκοσμίως, κυρίως στον Παγκόσμιο Νότο, ποσό που υπερβαίνει, αναλογικά, το Σχέδιο Μάρσαλ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το συμπέρασμα για πολλούς είναι σαφές: ο κόσμος δεν περιμένει πια τις ΗΠΑ. Καθώς η επίτευξη ομοφωνίας στον ΟΗΕ γίνεται ολοένα δυσκολότερη, χώρες όπως η Βραζιλία αναζητούν «συμμαχίες των προθύμων» για επιμέρους σχέδια και δεσμεύσεις δράσης.

Ο βραζιλιάνος πρόεδρος Λούλα, ανοίγοντας τη σύνοδο, δήλωσε: «Η κλιματική αλλαγή δεν είναι πλέον απειλή του μέλλοντος, αλλά τραγωδία του παρόντος. Κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά με λάθος ταχύτητα».

Η Χριστιάνα Φιγκέρες, διπλωμάτης και αρχιτέκτονας της Συμφωνίας του Παρισιού, σχολίασε ότι είναι «καλό» που ο Τραμπ δεν παρευρίσκεται για να αποδομήσει τη διαδικασία. Υπογράμμισε ότι οι επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια έχουν πλέον διπλασιαστεί σε σχέση με εκείνες στα ορυκτά καύσιμα και ότι οι χώρες του Παγκόσμιου Νότου προχωρούν με αυξανόμενη φιλοδοξία.

«Η απανθρακοποίηση της παγκόσμιας οικονομίας είναι πλέον μη αναστρέψιμη» είπε. «Η δυναμική είναι τόσο ισχυρή, που τίποτα δεν μπορεί να τη σταματήσει· ούτε καν οι Ηνωμένες Πολιτείες».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News