Σε ενοικιαζόμενα δωμάτια σε ένα απομακρυσμένο χωριό του ανατολικού Ιράν, η Μπαμίν Μπαχμάνι και ο σύζυγός της κρατούν σφιχτά τους δύο μικρούς γιους τους, με τις τσάντες τους έτοιμες, και περιμένουν να τους χτυπήσει την πόρτα ο τρόμος: ιρανοί αστυνομικοί.

Κάθε μέρα δεκάδες χιλιάδες Αφγανοί σαν αυτούς συλλαμβάνονται και απελαύνονται πίσω, στο χειρότερο μέρος του πλανήτη για μια γυναίκα, ανέφεραν οι Times σε εκτενές ρεπορτάζ τους από το Ιράν.

Περισσότεροι από 1,1 εκατομμύριο Αφγανοί έχουν απελαθεί από το Ιράν φέτος, οι μισοί από αυτούς τις τελευταίες πέντε εβδομάδες, κάτι που καθιστά αυτή τη μαζική απέλαση μια από τις μεγαλύτερες στη σύγχρονη Ιστορία. Οι ιρανικές Αρχές λένε ότι δεν θα σταματήσουν μέχρι να απελάσουν όλους τους παράνομους Αφγανούς, περίπου τέσσερα εκατομμύρια.

Η 29χρονη Μπαχμάνι έχει πολλούς λόγους να ανησυχεί. Μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν το 2021, η πρώην δασκάλα και απόφοιτος του Πανεπιστημίου της Καμπούλ συνέχισε να διδάσκει κορίτσια στα κρυφά για έναν χρόνο και ήταν μία από τις λίγες γυναίκες που τόλμησαν να συμμετάσχουν σε διαδηλώσεις κατά της νέας κυβέρνησης.

Η Μπαχμάνι συνελήφθη τον Μάιο του 2022 ενώ ήταν έξι μηνών έγκυος και αφέθηκε ελεύθερη μόνο όταν παρουσίασε έντονη αιμορραγία. Ο σύζυγός της συνελήφθη και βασανίστηκε για πέντε ημέρες. Μόλις αφέθηκε ελεύθερος έφυγε, περνώντας παράνομα στο Ιράν, ενώ η Μπαχμάνι κατέφυγε στα πεθερικά της, σε ένα χωριό. Τελικά, τον Δεκέμβριο του 2023 κατάφερε να εξασφαλίσει βίζα για εκείνη και το μωρό τους για να τον συναντήσουν. «Νόμιζα ότι ήμασταν ασφαλείς μακριά από τους Ταλιμπάν», είπε στους Times.

Τον Μάρτιο, ωστόσο, το Ιράν δήλωσε ότι απελαύνει όλους τους Αφγανούς χωρίς χαρτιά, παρ’ όλο που πολλοί ζουν εκεί εδώ και δεκαετίες. Οι απελάσεις έχουν ενταθεί μετά τον 12ήμερο πόλεμο με το Ισραήλ.

Οι ιρανικές Αρχές ισχυρίστηκαν ότι οι Αφγανοί είχαν κατασκοπεύσει υπέρ του εχθρού. Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν βίντεο ενός φερόμενου ως αφγανού κατασκόπου του Ισραήλ να ομολογεί ότι πληρώθηκε 2.000 δολάρια για την παροχή πληροφοριών σε έναν άλλο Αφγανό με έδρα τη Γερμανία.

«Πάντα προσπαθούσαμε να είμαστε καλοί οικοδεσπότες, αλλά η εθνική ασφάλεια είναι προτεραιότητα και, φυσικά, οι παράνομοι υπήκοοι πρέπει να επιστρέψουν», δήλωσε η Φατεμέ Μοχαζεράνι, εκπρόσωπος της ιρανικής κυβέρνησης.

Κάποιες μέρες την περασμένη εβδομάδα περισσότεροι από 40.000 άνθρωποι εγκαταλείφθηκαν στα σύνορα μέσα σε λίγες ώρες. Εκτυλίχθηκαν χαοτικές σκηνές, καθώς οι άνθρωποι περίμεναν τη μεταφορά τους και την επεξεργασία τους σε θερμοκρασίες που έφταναν τους 50 βαθμούς Κελσίου.

«Το Ισραήλ έχει περισσότερο έλεος από το Ιράν!» φώναξε ένας άνδρας στην Ισλάμ Κάλα, μια συνοριακή πόλη του Αφγανιστάν, την Παρασκευή.

Η Φαουζία Κούφι, πρώην βουλευτής του Αφγανιστάν που βρίσκεται τώρα στην εξορία, δήλωσε: «Ακουσα για μια μεγάλη ομάδα Αφγανών που πλήρωσαν για να νοικιάσουν ένα μεγάλο αυτοκίνητο στα σύνορα και στη συνέχεια ο οδηγός απλώς σταμάτησε στη μέση της ερήμου και τους εγκατέλειψε», ανέφερε στους Times.

Ενώ κάποιοι, όπως ο Μπαχμάνι, διέφυγαν από τους Ταλιμπάν τα τελευταία χρόνια, άλλοι ζουν στο Ιράν από τη σοβιετική κατοχή, τη δεκαετία του ’80, ή από το πρώτο καθεστώς των Ταλιμπάν τη δεκαετία του ’90, μόνο και μόνο για να δουν τη ζωή τους να ξεριζώνεται μέσα σε λίγα λεπτά, χάνοντας καταστήματα, σπίτια και όλα όσα είχαν.

Οι οργανισμοί αρωγής αγωνίζονται να βοηθήσουν χιλιάδες οικογένειες που χρειάζονται στέγη, φαγητό και ρούχα.

Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ), περισσότεροι από 546.000 Αφγανοί χωρίς έγγραφα επέστρεψαν στο Αφγανιστάν μεταξύ 1ης Ιουνίου και 9ης Ιουλίου. «Η άνευ προηγουμένου αύξηση των επαναπατρισμών εμποδίζει την ικανότητα του ΔΟΜ και των εταίρων του να παρέχουν βοήθεια», δήλωσε ο Χόρχε Γκαλίντο, εκπρόσωπος του ΔΟΜ. «Φτάνουμε μόνο στο 10% όσων έχουν ανάγκη».

Οχι μόνο τα στρατόπεδα επαναπατρισμού είναι υπερπλήρη, αλλά πολλοί που διέφυγαν από τους Ταλιμπάν αντιμετωπίζουν τον πρόσθετο κίνδυνο αντιποίνων, συμπεριλαμβανομένων ακτιβιστριών και εκείνων που εργάζονταν για τις υπηρεσίες ασφαλείας της προηγούμενης κυβέρνησης. Για τα κορίτσια ηλικίας 11 ετών και άνω, αυτό σημαίνει το τέλος της σχολικής τους φοίτησης.

Την περασμένη εβδομάδα, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα σύλληψης για τον Χαϊμπατουλάχ Αχουντζάντα, τον ανώτατο ηγέτη των Ταλιμπάν, και τον ανώτερο δικαστή του, Αμπντούλ Χακίμ Χακάνι, για «δίωξη κοριτσιών και γυναικών».

Φοβούμενος για το τι μπορεί να συμβεί αν επιστρέψουν, ο σύζυγος της Μπαχνάμι προσπάθησε μάταια να ανανεώσει τις βίζες τους. Αντ’ αυτού, την περασμένη εβδομάδα η ιρανική αστυνομία κατέσχεσε το τηλέφωνο και το διαβατήριό του. «Δεν τολμάμε να βγούμε έξω», είπε η Μπαχνάμι, η οποία γέννησε το δεύτερο παιδί της τον Μάιο. «Οι καλοί γείτονες μάς φέρνουν φαγητό. Δεν έχουμε πού να πάμε στο Αφγανιστάν. Οι Ταλιμπάν θα μας συλλάβουν», είπε έντρομη στους Times.

Δεν είναι όμως μόνο το Ιράν που απελαύνει μαζικά Αφγανούς. Το Πακιστάν, όπου ζουν περίπου τέσσερα εκατομμύρια Αφγανοί, έχει επίσης απαιτήσει την αποχώρηση όλων των παράνομων Αφγανών, κατηγορώντας τους για την αύξηση της εγκληματικότητας και των ένοπλων επιθέσεων.

Περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι απελάθηκαν πέρυσι και άλλοι 323.581 φέτος, σύμφωνα με τον ΔΟΜ, οι περισσότεροι από την 1η Απριλίου, όταν η κυβέρνηση ξεκίνησε ένα δεύτερο κύμα συλλήψεων.

Οπως και με το Ιράν, κάποιοι ζουν εκεί από τη σοβιετική εισβολή του 1979 και μεγάλος αριθμός γεννήθηκε εκεί.

Το θαύμα της μουσικής

Περίπου 700.000 αναζήτησαν καταφύγιο στο Πακιστάν μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν. Ανάμεσά τους μια ομάδα έφηβων κοριτσιών από το Αφγανιστάν, των οποίων η ζωή άλλαξε μαθαίνοντας να παίζουν κιθάρα.

Τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα, λέει στους Times η 18χρονη Γιασεμίν Χοντάντι, γνωστή με το παρατσούκλι Τζέλιμπιν. «Κρυβόμασταν στην Καμπούλ, κρυβόμαστε και στο Ισλαμαμπάντ. Για τρεις μήνες ήμασταν σε ένα υπόγειο», είπε.

Μοιράζεται δύο δωμάτια με τους γονείς της, τις τρεις αδελφές και τους τέσσερις αδελφούς της, ο μικρότερος από τους οποίους είναι δύο ετών. «Μας ρωτούν συνέχεια γιατί δεν μπορούμε να παίξουμε έξω όπως τα άλλα παιδιά». Με την αστυνομία να πληρώνει τους πληροφοριοδότες, πρόσθεσε, «ανησυχούμε πάντα μη μας καταγγείλουν οι γείτονες».

Η Τζέλιμπιν είναι μέλος μιας ομάδας που ονομάζεται Miraculous Love Kids (τα παιδιά της θαυματουργής αγάπης) την οποία ίδρυσε ο Λάνι Κορντόλα, ένας αμερικανός μουσικός, το 2012, αφού διάβασε για δύο αδελφές που πουλούσαν τσίχλες και σκοτώθηκαν σε βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας έξω από μια βάση του ΝΑΤΟ και για την οκτάχρονη αδελφή τους που επέζησε.

Ο μουσικός πήγε να βρει το παιδί που είχε επιζήσει, τη Μουρσάλ. Οταν τον είδε να παίζει κιθάρα, τον ρώτησε αν μπορούσε να της μάθει.

Ο Κορντόλα, ο οποίος είχε παίξει με τους Beach Boys μεταξύ άλλων, χρησιμοποίησε το δίκτυο επαφών του για να αποκτήσει κιθάρες και να δημιουργήσει ένα σχολείο σε μερικά σκονισμένα δωμάτια πάνω από ένα σουπερμάρκετ στην Καμπούλ.

Τα κορίτσια έπαιρναν ένα επίδομα αν παρακολουθούσαν τα μαθήματα και πήγαιναν στο σχολείο. Το 2017 ηχογράφησαν το τραγούδι του σπουδαίου Μπράιαν Γουίλσον «Love and Mercy», με τον ίδιο να συμμετέχει από απόσταση από την Καλιφόρνια.

Η Τζέλιμπιν μπήκε στην ομάδα όταν ήταν 10 ετών, αφού ο Κορντόλα την είδε σε ένα πάρκο να πουλάει τσίχλες και να καθαρίζει παπούτσια.

Είχε γλιτώσει οριακά από μια βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας, έπεσε σε υπόνομο και έφερε τραύματα στο κεφάλι. «Δεν έλεγε πολλά στην αρχή, αλλά παρακολουθούσε τα πάντα και γρήγορα έγινε σταρ», είπε.

«Η μουσική μάς έδωσε ελπίδα», είπε στους Times η Τζέλιμπιν, η οποία ξυπνάει στις 5 το πρωί για να εξασκηθεί και τώρα μιλάει άπταιστα αγγλικά. «Αλλαξε πραγματικά τη ζωή μας».

Μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν, ο Κορντόλα κατάφερε να βγάλει 12 κορίτσια από το Αφγανιστάν και να ξανανοίξει το σχολείο σε μια αίθουσα στο Ισλαμαμπάντ.

Γύρισαν περισσότερα βίντεο, συμπεριλαμβανομένης μιας νέας έκδοσης του «Love and Mercy» με την Τζέλιμπιν στην κιθάρα, και άρχισαν να ηχογραφούν το δικό τους υλικό για τους πρόσφυγες. Η αδερφή της Τζέλιμπιν, Ούζρα, η οποία είναι επτά ετών, συμμετείχε και αυτή.

Αλλά τον Οκτώβριο του 2023 το Πακιστάν ανακοίνωσε ότι θα έστελνε πίσω Αφγανούς. Τέσσερα από τα κορίτσια έφυγαν. Το ένα παντρεύτηκε αναγκαστικά με έναν Ταλιμπάν, ο οποίος τη χτυπά.

Ο Κόρντολα εξασφάλισε αμερικανικές βίζες για τέσσερα άλλα κορίτσια, αλλά στη συνέχεια ο Ντόναλντ Τραμπ εξέδωσε εκτελεστικό διάταγμα που σταματούσε όλες τις εισδοχές προσφύγων.

Τον Απρίλιο το Πακιστάν άρχισε να απελαύνει ξανά Αφγανούς. Εκτοτε τα τέσσερα κορίτσια που παίζουν κιθάρα, η Τζέλιμπιν, η Ούζρα και δύο άλλες αδελφές, η Ζάκια, 16 ετών, και η Σούκρια, 14 ετών, και οι οικογένειές τους –συνολικά 18 άτομα– κρύβονται.

«Αν επιστρέψουμε στο Αφγανιστάν η ζωή μας θα είναι απαίσια», είπε η Τζέλιμπιν. «Αν δείξουμε τα πρόσωπά μας, αμέσως θα πεθάνουμε».

Τώρα εναποθέτουν τις ελπίδες τους στο Ηνωμένο Βασίλειο, αφού ζήτησαν τη βοήθεια του Πίτερ Γκάμπριελ, ο οποίος αναδημοσίευσε στη σελίδα του στο Facebook τη διασκευή του τραγουδιού του «Red Rain».

Εν τω μεταξύ οι απελάσεις συνεχίζονται. Μέχρι στιγμής φέτος περισσότεροι από 1,4 εκατομμύρια άνθρωποι «έχουν επιστρέψει ή έχουν αναγκαστεί να επιστρέψουν στο Αφγανιστάν» από το Ιράν και το Πακιστάν, σύμφωνα με την Υπηρεσία Προσφύγων του ΟΗΕ.

«Είμαι πολύ ανήσυχος», δήλωσε ο Ρίτσαρντ Μπένετ, ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Αφγανιστάν. «Το να αναγκάζεις Αφγανούς να επιστρέψουν σε μια χώρα που βιώνει ανθρωπιστική κρίση, η οποία συστηματικά διώκει γυναίκες και κορίτσια και όπου υπάρχει πολύ πραγματικός κίνδυνος βίας και αντιποίνων… είναι απαράδεκτο. «Οι άλλες κυβερνήσεις δεν πρέπει να ρίχνουν αλλού το βλέμμα, έχουν την ευθύνη να τους προστατεύουν».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News