Η εγρήγορση είναι κανόνας για τα υπουργεία Εξωτερικών όλων των κρατών, ιδίως των μεγάλων δυνάμεων. Επειδή τα θέματα παγκόσμιας ανησυχίας ποτέ δεν βρέθηκαν σε ύφεση, ακόμη και μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Η κλιματική αλλαγή, το Μεσανατολικό (με τις προεκτάσεις του), η διεθνής τρομοκρατία, οι διεθνείς εμπορικές σχέσεις και πλήθος άλλα είναι ικανά για να κρατούν σε μόνιμη ετοιμότητα τα επιτελεία.

Η παγκόσμια τάξη στη βάση των διεθνών σχέσεων είναι σαν τον πύργο του παιχνιδιού ο οποίος φτιάχτηκε από τουβλάκια. Στέκεται ακόμη όρθιος, ωστόσο είναι ετοιμόρροπος. Αυτή είναι η οπτική γωνία του καθηγητή Ντάνιελ Ντρέζνερ όπως αναπτύσσεται σε άρθρο του στο Foreign Affairs.

Η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ είναι ο πρώτος παράγοντας για την ισορροπία ή την αποσταθεροποίηση του πύργου των διεθνών σχέσεων στον πλανήτη. Και το ερώτημα δεν είναι πώς θα διαμορφωθεί η αμερικανική εξωτερική πολιτική μετά τη διακυβέρνηση Τραμπ, παρατηρεί ο Ντρέζνερ. Θέτοντας ζήτημα γραμμής, συνέχειας και αποτελεσματικότητας, δηλώνει ότι το ερώτημα είναι αν υπάρχει αμερικανική στρατηγική η οποία είναι δυνατόν να διαρκέσει περισσότερο από έναν κύκλο διακυβέρνησης.

Μέχρις εδώ, οι ΗΠΑ, παρά τα σφάλματα στην εξωτερική πολιτική τους (στα σχετικά παραδείγματα του Ντρέζνερ περιλαμβάνεται και ο πόλεμος στο Ιράκ), γνώριζαν πώς να επωφελούνται στο διεθνές πεδίο, εκμεταλλευόμενες την «ευτυχή» γεωγραφική τους θέση, το σύστημα των συμμαχιών τους, την ισχυρή οικονομική θέση τους και τη νομισματική κυριαρχία (στα συναλλαγματικά αποθέματα). Η κίνηση του εκκρεμούς μεταξύ των «απομονωτιστών» και των «παρεμβατικών», γράφει, πάντα διατηρούσε μία ισορροπία, επέτρεπε την αποκατάσταση των εκατέρωθεν υπερβολών.

Ομως, όπως διατείνεται και ο τίτλος του άρθρου, «αυτή τη φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά». Διότι «σήμερα δεν υπάρχει πλέον ισορροπία, τα δομικά υποστυλώματα της αμερικανικής δύναμης αρχίζουν να υποχωρούν». Ο αρθρογράφος απαριθμεί ως εξής τα προβλήματα στην παγκόσμια σκακιέρα, από πλευράς αμερικανικών συμφερόντων φυσικά.

• H οικονομική πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ απειλείται, κυρίως από την Κίνα.
• Η αμερικανική κοινή γνώμη αδιαφορεί για την κατάσταση στον κόσμο.
• Εχει καταρρεύσει η λαϊκή εμπιστοσύνη στις αυθεντίες και στην πείρα τους.
• Οι θεσμικοί έλεγχοι της προεδρικής «προβολής» στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής έχουν αποδυναμωθεί.

Τα πράγματα εξελίχθηκαν αρνητικά για τις ΗΠΑ επειδή πολλοί πίστευαν ότι ανάμεσα σε μια άσχετη κοινή γνώμη και σε ένα αδιάφορο Κογκρέσο ο πρόεδρος ήταν «ο μόνος ενήλικος στην αίθουσα». Αυτό που έμεινε έξω από το πεδίο της προβλεπτικότητας των Αμερικανών, τονίζει ο Ντρέζνερ, ήταν η εκλογή ενός προέδρου ο οποίος καταδεικνύει «νηπιώδη πνευματική και συναισθηματική συγκρότηση». Ετσι επετράπη στον ανώριμο Τραμπ «να καταστρέψει ό,τι οι προκάτοχοί του είχαν χτίσει επί δεκαετίες».

Τι πρέπει να κάνει ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ και το επόμενο Κογκρέσο; Για τη διασφάλιση των αμερικανικών συμφερόντων πρέπει να τοποθετήσουν στον πύργο της εξωτερικής πολιτικής και συνακόλουθα της παγκόσμιας τάξης κάποια από τα κομμάτια του που γκρεμίστηκαν. Αρκεί να προλάβουν, κλείνει υπαινικτικά το σημείωμά του ο Ντάνιελ Ντρέζνερ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News