«Hello», μου λέει χαμογελαστά ο ηλικιωμένος κύριος που κάθεται δίπλα στο ταμείο του μαγαζιού με τους «παραθεριστικούς νεωτερισμούς»: από πετσέτες παραλίας, σαγιονάρες, μαγιό έως αναμνηστικά μαγνητάκια. Χρόνια είναι σε αυτό το πόστο. Στο πολυσύχναστο νησί των Κυκλάδων.

«Ελληνίδα. Σπανίζουν;», απαντώ.

«Κάθε χρόνο όλο και χειρότερα», μου απαντά η σύζυγός του, που είναι στο ταμείο. «Ζευγάρι ή οικογένεια, πώς να έρθει; Το εισιτήριο κάνει 48 ευρώ για τον καθένα. Και να ήταν μόνο αυτό; Μετά τι θα κάνει; Πού θα μείνει, πού θα πάει, πού θα φάει;»

Κουνάω συγκαταβατικά το κεφάλι μου.

Τα λόγια της αποτυπώνουν την εικόνα έξω. Εστιατόρια με τιμές εκτοξευμένες και μη ικανοποιητική κίνηση. Θέλεις το εργασιακό κόστος, ο επίμονος πληθωρισμός στις προμήθειες –«3,90 ευρώ αγοράζουμε το κιλό τη ντομάτα στη χονδρική»–, θέλεις τα λειτουργικά έξοδα και οι αυξήσεις στα αγαθά κοινής ωφέλειας; Θέλεις η ευκαιριακή προσέγγιση της αυξημένης κίνησης; Οι τζίροι στα εστιατόρια είναι 30% με 40% κάτω στην καρδιά του καλοκαιριού. Υπάρχουν και οι εξαιρέσεις, αλλά είναι μετρημένες. Και επιβεβαιώνουν ότι το value for money πάντα επιβραβεύεται. Σε όποια κατηγορία. Την ίδια ώρα, τα σουπερμάρκετ έχουν ατελείωτες ουρές. Τρία νέα σουπερμάρκετ αλυσίδων άνοιξαν φέτος στο πολυσύχναστο νησί. Η απόσβεση του κόστους θα έρθει πολύ γρήγορα.

«Αυτά και σουβλάκια», επιβεβαιώνει η κυρία στο ταμείο. «Πού αλλού να πας; Η ομπρέλα έχει πάει 40 ευρώ στις παραλίες. Κάποτε υπήρχαν και δυο-τρεις, πηγαίναμε και περπατούσαμε δίπλα στη θάλασσα. Είχαν και αλμυρίκια για σκιά. Τώρα τα κόψανε και τα αλμυρίκια για να κάνουν πολυτελές beach bar. Μας έφαγε η “πολυτέλεια”. Εχουν χτίσει και αυτό το θηρίο εκεί που ήταν τα βάτα, τα αλμυρίκια, οι αμμοθίνες», λέει δείχνοντας την επένδυση που κτίζει ξενοδοχειακό συγκρότημα με σουίτες και ιδιωτικές πισίνες στην απέναντι μεριά του κόλπου. Δίπλα από το πολυτελές beach bar. «Αν εμείς πηγαίναμε στην Πολεοδομία και ζητούσαμε άδεια να χτίσουμε ένα σπίτι ψηλά στο βουνό, νομίζετε θα μας άφηναν; Οχι. Αυτό όμως το άφησαν να γίνει, μπροστά σε όλους».

Την άκουγα χωρίς να μιλάω. Σκεφτόμουν ότι αυτή η γυναίκα, αυτό το ζευγάρι, με το κατάστημα «παραθεριστικών νεωτερισμών» στο λιμάνι του πολυσύχναστου νησιού των Κυκλάδων, όλα αυτά τα χρόνια βιοπορίζεται χάρη στον τουρισμό. Χάρη στον κόσμο που κατακλύζει κάθε χρόνο το νησί. Χάρη στον κόσμο που το επιλέγει, ανάμεσα στα τόσα άλλα μέρη, για να κάνει τις διακοπές του. Ομως τώρα μιλάει με απογοήτευση και αγανάκτηση.

Το μποτιλιάρισμα στον δρόμο είναι πλέον καθημερινότητα. Ωρες για μια απόσταση μερικών χιλιομέτρων. Φέτος έχει ξεπεράσει τα όρια του οικισμού.

«Ετσι είναι κάθε μέρα. Εχουν φέρει χιλιάδες ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα. Τα παρκάρουν παντού. Δεν θα έπρεπε να έχουν οργανωμένους χώρους γι’ αυτά;», αναρωτιέται.

Αυτοκίνητα παντού. Παρκαρισμένα, μποτιλιαρισμένα. Χιλιάδες αυτοκίνητα περιφέρονται σε 120 χιλιόμετρα περίμετρο. Λιμάνι, αεροδρόμιο, παραλία, σουπερμάρκετ. Ενα νησί κομμένο στα δύο.

«Εχουμε σκεφτεί να μεταφέρουμε τους πελάτες μας με ταχύπλοο στο λιμάνι. Είναι δύσκολο όμως, γιατί όταν έχει αέρα δεν μπορεί να βγει το σκάφος από τον κόλπο», εξομολογείται η υπεύθυνη πολυτελούς ξενοδοχείου, το οποίο βρίσκεται μόλις τέσσερα χιλιόμετρα μακριά. «Συχνά παρεξηγούνται όταν τους συστήνουμε να φύγουν μιάμιση ώρα νωρίτερα για να προλάβουν το καράβι. Νομίζουν ότι θέλουμε να τους διώξουμε», συνεχίζει.

«Εκανα μισή ώρα για μια απόσταση 200 μέτρα και τελικά έκανα αναστροφή και επέστρεψα. Ηταν αδύνατον», περιγράφει με τη σειρά του επαγγελματίας, ο οποίος επιβεβαιώνει ότι φέτος το κυκλοφοριακό πρόβλημα του νησιού έχει ξεφύγει από κάθε όριο. Οπως και τα σκουπίδια. Ο τόπος αγκομαχά. Σκουπίδια, διακοπές ρεύματος, ελλείψεις νερού. Κάδοι σε υπερχείλιση, απορρίμματα που το μελτέμι τα ανεμίζει στους γύρω θάμνους. Τα απορριμματοφόρα, και αυτά μέσα στο μποτιλιάρισμα για την αποκομιδή. Ανάμεσα σε φορτηγά, πούλμαν, τράνσφερ βαν, ταξί, ενοικιαζόμενα, ΙΧ, γουρούνες, μηχανές, παπάκια και πατίνια. Α, και κάποιους πεζούς, οι οποίοι το πήραν απόφαση ότι θα φθάσουν πιο γρήγορα περπατώντας.

Ο ίδιος βλέπει το εστιατόριό του, ένα από τα πιο καθιερωμένα στο νησί, να έχει υποτονική κίνηση, παρότι διανύει ήδη το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου. Ο Ιούνιος και ο Ιούλιος δεν ήταν καλοί επίσης.

«Και σε μας έχει πέσει η κατανάλωση», λέει η κοπέλα που σερβίρει στο γραφικό λιμανάκι. «Με τις τιμές που έχουν φθάσει οι παραλίες, ξοδεύουν όλα τα χρήματα εκεί. Κάθονται μέχρι αργά, πίνουν εκεί ένα κοκτέιλ και μετά απλά κάνουν βόλτα».

«Φέτος υπήρξαν μέρες που δεν βγήκαμε από το σπίτι. Ούτε για να πάμε για μπάνιο. Μείναμε μέσα με αναμμένο το κλιματιστικό», περιγράφει παραθεριστής αναφερόμενος στον καύσωνα του Ιουλίου. Ακόμα και οι ανεμοδαρμένες Κυκλάδες «κάηκαν», με θερμοκρασίες ασυνήθιστες και ούτε ίχνος αέρα.

Είναι 10 Αυγούστου και ένας σερβιτόρος παραιτείται. Γιατί; Συνέβη κάτι; «Ο Ντίνος φεύγει για Αμερική. Του πρότειναν να αναλάβει ένα ελληνικό εστιατόριο στην Ατλάντα», μου εξηγεί ο προϊστάμενός του. «Στενοχωριέμαι που τους αφήνω μέσα στη σεζόν», λέει ο νέος που πήρε την απόφαση να αναζητήσει την επαγγελματική εξέλιξη στην εστίαση τόσο μακριά. «Δεν γινόταν αλλιώς. Μου είπαν «ή έρχεσαι τώρα ή θα βρούμε άλλον». Μου είχαν κάνει πρόταση και στο παρελθόν και το ανέβαλα. Τώρα ήρθε η ώρα να πάω».

Για τον Ντίνο, έναν νέο, έμπειρο και ικανό επαγγελματία στο σέρβις και στην εστίαση, η χώρα του δεν είχε άλλες προοπτικές να του δώσει. Εποχική απασχόληση με ένταση εργασίας το καλοκαίρι στις Κυκλάδες και ταμείο ανεργίας τον χειμώνα στην ηπειρωτική επαρχία. Πόσα χρόνια μπορείς να αρκεστείς σε αυτό; Τι πρόγραμμα ζωής μπορείς να κάνεις; Σε πόσα καλοκαίρια μπορείς να βασιστείς; Ακόμα και αν εργάζεσαι σε μια από τις πιο δημοφιλείς επιχειρήσεις στο «καλύτερο νησί της χρονιάς»; Skill drain, σε συνέχεια του brain drain.

Λίγο πιο εκεί, στη μικρή οργανωμένη παραλία, ο προϊστάμενός του διαχειρίζεται έναν ξένο πελάτη ο οποίος διαμαρτύρεται γιατί δεν είναι και οι τρεις ομπρέλες που έκλεισε στην μπροστινή σειρά. Παρότι είχε ξεκαθαριστεί στην τηλεφωνική επικοινωνία. «Ο άντρας μου είναι διάσημος στη Γαλλία και έχει ένα εκατομμύριο followers», παρεμβαίνει η σύζυγος, περιμένοντας ότι το στοιχείο αυτό θα είναι καταλυτικό για την πιο προνομιακή «ταξιθεσία». Η ψηφιακή ζωή δεν υπερίσχυσε της αναλογικής.

Αν και η ψηφιακή ζωή του καλοκαιριού είναι ίσως πιο δραστήρια.

«Οι περισσότερες κρατήσεις φέτος έγιναν μέσω Instagram. Είχαμε 800.000 θεάσεις στο TikTok, χωρίς να έχουμε καν λογαριασμό. Ολα είναι από posts πελατών», λέει υπεύθυνος εστιατορίου.

Αυτά τα posts… Είναι αυτά που κρατάνε ακόμα τις παρέες ενεργές. Ετσι βλέπεις τι κάνουν οι φίλοι σου, οι οποίοι μπορεί να βρίσκονται στο ίδιο νησί με σένα. Ομως είναι αδύνατον να συναντηθείτε. Εκτός αν διαθέτετε μία ώρα από τη ζωή σας για να την ξοδέψετε στην κίνηση. Οι παρέες είναι πλέον χωροθετημένες σε ακτίνα ασφαλείας. Οπως και όλες οι υπόλοιπες επιλογές. Μπάνιο, φαγητό, έξοδος. Ολα καθορίζονται βάσει απαρέγκλιτου χρονοδιαγράμματος και ακρίβειας, με οδηγό την κόκκινη διαδρομή στο Google maps. Το «παράθυρο» είναι τέσσερις με έξι το απόγευμα. Ο,τι προλάβεις.

«Επιχειρήσαμε να επισκεφθούμε τον ορεινό οικισμό του νησιού. Σκεφθήκαμε ότι εκεί θα είναι πιο ήσυχα για βράδυ». Για μια εναλλαγή στις εικόνες. «Για 15 λεπτά δεν μπορούσαμε να κινηθούμε. Δεν χωρούσαν να περάσουν τα δύο ρεύματα εξαιτίας των παρκαρισμένων αυτοκινήτων και στις δύο πλευρές». Ενας Γάλλος απηύδησε και φωνάζοντας «Ça ne va pas» έκανε τον τροχονόμο προκειμένου να γίνουν οι απαραίτητες μανούβρες από τους υπόλοιπους σαστισμένους (ξένους) οδηγούς. Για να διευκολύνει και εαυτόν.

Θυμάσαι ένα καλοκαίρι που οι παρέες ήταν κοντά και οι σκέψεις μακριά. Το αναπολείς και το αποζητάς, ακόμα.

Βρίσκεσαι στο καλύτερο μέρος του κόσμου.

Είσαι σε λάθος εποχή ή σε λάθος μέρος;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News