Ο Εϊάλ Ναβέχ είναι ένας 47χρονος βετεράνος της Σαγέρετ Ματκάλ, της περίφημης μονάδας των ειδικών δυνάμεων του ισραηλινού στρατού.  Στα τέλη του περασμένου Ιανουαρίου, στο πλαίσιο των εφεδρικών καθηκόντων του, βρέθηκε σε μια βάση στο κεντρικό Ισραήλ για να αναλάβει την εκπαίδευση μιας νέας γενιάς μαχητών.

Ενα μεσημέρι, έχοντας μπροστά του εκατοντάδες νεοσύλλεκτους, κατάκοπους από τις πρωινές ασκήσεις, σκέφτηκε πως κάποια από αυτά τα αγόρια θα μπορούσαν να καταστούν κάποια μέρα ηγέτες της χώρας, όπως συνέβη με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, ο οποίος υπηρέτησε στην εν λόγω μονάδα πριν από περισσότερα από 50 χρόνια. 

Σε εκτενές ρεοπορτάζ της στον Economist η ανεξάρτητη αμερικανίδα (με έδρα το Τελ Αβίβ) δημοσιογράφος Γιαρντίνα Σβαρτς γράφει πως ο Εϊάλ Ναβέχ, όταν εκπαιδεύει νεοσύλλεκτους, πάντα μιλάει με περηφάνεια για την πατρίδα του. Εκείνο το πρωί, ωστόσο, ήταν ασυνήθιστα σκυθρωπός, διερωτώμενος τι είδους χώρα θα κατέληγαν να προασπίζονται οι νεοσύλλεκτοι που στέκονταν μπροστά του. Κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού, την ίδια, ημέρα, ο Ναβέχ έκατσε να φάει μαζί με πέντε επίσης εφέδρους φίλους του. Πάνω στο τραπέζι τους υπήρχαν εφημερίδες με τίτλους άκρως ανησυχητικούς, όσον αφορά τη δικαστική μεταρρύθμιση που είχε ήδη αρχίσει να προωθεί ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, με στόχο ουσιαστικά τον έλεγχο της δικαστικής εξουσίας από την εκτελεστική. 

«Αυτό δεν είναι μεταρρύθμιση», είπε τότε ο Ναβέχ στους φίλους του. «Αυτό είναι πραξικόπημα. Κάτι πρέπει να κάνουμε». Ο Ναβέχ, αλλά και άλλοι έφεδροι, σκέφτηκαν επίσης ότι η πολιτικοποίηση της Δικαιοσύνης στην πατρίδα τους θα μπορούσε να περιορίσει σημαντικά τη διεθνή εμπιστοσύνη σε αυτήν, εκθέτοντας έτσι ανθρώπους που υπηρέτησαν στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις στον κίνδυνο να διωχθούν από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. «Δεν θα μπορούσαμε να φύγουμε από τη χώρα χωρίς να ανησυχούμε για τη σύλληψή μας», είπε ο ίδιος, συνομιλώντας με την αμερικανίδα δημοσιογράφο.

Οπότε, κάπως έτσι, οι ισραηλινοί στρατιωτικοί αποφάσισαν να συστήσουν μια ομάδα στο WhatsApp με στόχο να βρουν από κοινού έναν τρόπο για να ματαιώσουν τα σχέδια της κυβέρνησης Νετανιάχου. Ονομάστηκαν «Αδέλφια στα Οπλα» και μετά από μόλις μία ημέρα η ομάδα είχε ήδη 800 μέλη.

Το βράδυ της 25ης Ιανουαρίου, ο Ναβέχ και άλλοι 50 έφεδροι, κυρίως από επίλεκτες μονάδες των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF), συγκεντρώθηκαν στην Χερζλίγια, μια παραθαλάσσια πόλη βόρεια του Τελ Αβίβ. Προέρχονταν από όλο το πολιτικό φάσμα και κανένας από αυτούς δεν είχε διαμαρτυρηθεί ποτέ κατά της κυβέρνησης στο παρελθόν. Εκεί κατάρτισαν μια στρατηγική με στόχο «να σώσουν την ισραηλινή δημοκρατία», διοργανώνοντας πορείες και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας και απαιτώντας συνομιλίες με την κυβέρνηση.

Από κοινού συνέθεσαν και ένα μήνυμα για τον ισραηλινό λαό, εξηγώντας πως ως έφεδροι καλούνται να υπηρετούν ένα δημοκρατικό κράτος, επισημαίνοντας ότι σύντροφοί τους είχαν θυσιάσει τις ζωές τους για το εθνικό συμφέρον και υπονοώντας πως δεν πρόκειται να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε ένα καθεστώς το οποίο οι ίδιοι κατέληξαν να χαρακτηρίζουν ως δικτατορικό.

Σήμερα, περισσότερο από δύο μήνες μετά από εκείνη την ημέρα, τα Αδέλφια στα Οπλα αποτελούν τον πυρήνα ενός λαϊκού κινήματος διαμαρτυρίας που συγκλονίζει τη χώρα, με τα μέλη της ομάδας να είναι πλέον 30.000. Σύμφωνα με τον Ναβέχ οι περισσότεροι από αυτούς έχουν δεσμευτεί να απέχουν από τα εφεδρικά τους καθήκοντα, εκτός και εάν η κυβέρνηση αποσύρει τη μεταρρυθμιστική πρότασή της. Εάν αρχίσουν όντως να απέχουν μαζικά από τα καθήκοντά τους οι έφεδροι, το πλήγμα για τον ισραηλινό στρατό θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ βαρύ, καθώς, όπως ανέφερε ένας εκπρόσωπος των ενόπλων δυνάμεων, υπάρχουν «δεκάδες χιλιάδες» μάχιμοι έφεδροι, οι οποίοι είναι περισσότεροι από αυτούς που βρίσκονται σε ενεργό υπηρεσία. Ο ισραηλινός στρατός «δεν μπορεί να κερδίσει έναν πόλεμο» χωρίς αυτούς, υπογράμμισε.

Την 25η Μαρτίου, ο υπουργός Αμυνας του Ισραήλ Γιόαβ Γκάλαντ, ανησυχώντας ότι η αποχή των εφέδρων από τα καθήκοντά τους θα μπορούσε να αποδυναμώσει μοιραία τη χώρα, κάλεσε την κυβέρνηση να κάνει πίσω, με αποτέλεσμα την επομένη να αποπεμφθεί από τη θέση του. Ομως το απόγευμα σχεδόν 600.000 Ισραηλινοί – περίπου το 6% του πληθυσμού – βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν ενώ οι ηγέτες των συνδικάτων απηύθυναν κάλεσμα για γενική απεργία την 27η Μαρτίου.

Φυσικά η εναντίωση μελών του στρατιωτικού κατεστημένου στην κυβέρνηση αποτέλεσε σοκ σε μια χώρα όπου ο στρατός διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και ταυτότητας. Τουλάχιστον δώδεκα πρώην αρχηγοί της αστυνομίας συμμετείχαν ενεργά στις διαμαρτυρίες ενώ πρώην αρχηγοί των ενόπλων δυνάμεων, της Σιν Μπετ (της υπηρεσίας ασφαλείας) και της Μοσάντ (της υπηρεσίας πληροφοριών) έχουν προειδοποιήσει ότι το Ισραήλ κινδυνεύει να καταστεί ντε φάκτο δικτατορία. «Βλέπουμε αυτήν την κατάσταση ως τον δεύτερο πόλεμο μας για ανεξαρτησία», ανέφερε χαρακτηριστικά στην αμερικανίδα δημοσιογράφο ο Νταν Χαλούτζ, πρώην επικεφαλής των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, μετά το τέλος μιας εκδήλωσης διαμαρτυρίας στο Τελ Αβίβ της οποίας ηγούταν ο ίδιος.

Τους τελευταίους δύο μήνες ο Ναβέχ, όποτε δεν βρίσκεται στους δρόμους, σχεδιάζει την επόμενη κίνηση της ομάδας του. Σχεδόν δεν βλέπει πια τη σύζυγό του και τα έξι παιδιά τους, καθώς επιστρέφει στο σπίτι του μόνο για να κοιμηθεί. Ωστόσο η οικογένειά του τον στηρίζει απόλυτα, καθώς δεν παρέλειψε να την ενημερώσει πως «αυτή είναι η πιο σημαντική αποστολή που έχω λάβει ποτέ μέρος».

Η Γιαρντίνα Σβαρτς σημειώνει στο κείμενό της πως οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας των Αδελφών στα Οπλα δεν είναι συμβατικές. Εστησαν, για παράδειγμα, κέντρα στρατολόγησης σε γειτονιές υπερορθόδοξων εβραίων (οι οποίοι δεν υπηρετούν στο στρατό) αλλά και σημεία ελέγχου που χωρίζουν συμβολικά το «Δημοκρατικό Ισραήλ» από «Διδακτορικό Ισραήλ».

Η πρώτη τους εκδήλωση διαμαρτυρίας πραγματοποιήθηκε τις πρώτες ημέρες του Φεβρουαρίου  χαρακτηρίστηκε από τα Αδέλφια στα Οπλα ως «ταξίδι». Κατά τη διάρκεια τριών ημερών, οι διαδηλωτές πραγματοποίησαν πορεία από το Λατρούν – όπου διεξήχθη μια από τις πιο σκληρές μάχες του πολέμου για την ανεξαρτησία του Ισραήλ και πραγματοποιούνται ακόμη πολλές τελετές των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων – μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο της Ιερουσαλήμ. Ο Ναβέχ δεν περίμενε ότι θα τους συνόδευαν πολλοί άνθρωποι κατά την πορεία τους, λόγω των άσχημων καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν τότε. Ωστόσο, ενώ την πρώτη ημέρα ήταν μόλις 800, η πορεία ολοκληρώθηκε τελικά με τη συμμετοχή 10.000 ατόμων, τα οποία, ανεμίζοντας ισραηλινές σημαίες και τραγουδώντας πατριωτικά εβραϊκά τραγούδια, διέκοπταν, κατά την πορεία τους, την κυκλοφορία στους δρόμους.

Τις επόμενες εβδομάδες, δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές συμμετείχαν σε τακτικές διαδηλώσεις ενάντια στην κυβέρνηση Νετανιάχου. Η οποία, ωστόσο, δεν πτοήθηκε από τη λαϊκή αγανάκτηση και προώθησε αρκετά νομοσχέδια για τη δικαστική μεταρρύθμιση που επιδιώκει. Αυτό, όμως, ώθησε τα Αδέλφια στα Οπλα να σκληρύνουν τη στάση τους, φτάνοντας στο σημείο να διαδηλώνουν έξω από τα σπίτια δεκάδων βουλευτών και να συγκεντρώνονται έξω από συνεδριακούς χώρους όπου μιλούσαν μέλη του κυβερνώντος συνασπισμού, αναγκάζοντας, έτσι, ορισμένα από αυτά, περιλαμβανομένου και του ίδιου του πρωθυπουργού, να ακυρώσουν τη συμμετοχή τους σε άλλα συνέδρια.

Την 9η Μαρτίου, ο Ναβέχ και άλλοι ηγέτες των Αδελφών στα Οπλα έβαλαν στο στόχαστρο το Kohelet Forum, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ιερουσαλήμ που θεωρείται ο εγκέφαλος της απόπειρας της κυβέρνησης να αποδυναμώσει σημαντικά το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ. Τοποθέτησαν σάκους με άμμο και συρματοπλέγματα έξω από τις πόρτες των γραφείων του ιδρύματος και κρέμασαν πινακίδες με την επιγραφή «Το Kohelet είναι κλειστό». Και όταν ο διευθυντής του αποπειράθηκε να εισέλθει στο κτίριο, οι διαμαρτυρόμενοι τον περικύκλωσαν, αποκαλώντας τον «προδότη».

Την 15η Μαρτίου ο Ναβέχ παρακολούθησε τον Ισαάκ Χέρτζογκ, τον πρόεδρο του Ισραήλ, να ανακοινώνει ότι είχε διατυπώσει μια συμβιβαστική πρόταση με στόχο την αποφυγή ενός εμφύλιου πολέμου. Ο Χέρτζογκ είχε συνομιλίες με εκπροσώπους διαφορετικών ομάδων, μεταξύ των οποίων περιλαμβανόταν και ο Ναβέχ. Αλλά ο Μπενιαμίν Νετανιάχου απέρριψε την προεδρική πρόταση μέσα σε μία ώρα. «Είμαστε ήδη σε εμφύλιο πόλεμο» είπε ο Ναβέχ λίγες ημέρες αργότερα στην αμερικανίδα δημοσιογράφο.

Ομως στη συνέχεια τα Αδέλφια στα Οπλα επέλεξαν να κλιμακώσουν περαιτέρω την εξέγερσή τους. Οι απειλές περί αποχής από τα στρατιωτικά τους καθήκοντα δεν είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα, οπότε η ομάδα απηύθυνε έκκληση σε όλους τους εφέδρους να δεσμευτούν ενυπογράφως για αυτό. Σχεδόν 30.000 έφεδροι έχουν ήδη υπογράψει ενώ εκατοντάδες έχουν ήδη παραλείψει να εκτελέσουν τα καθήκοντά τους, αψηφώντας πρόστιμα και ποινές, μεταξύ των οποίων προβλέπεται και η φυλάκιση.

Το πρωί της 23ης Μαρτίου, που είχε οριστεί από τους διαδηλωτές ως «Ημέρα Εθνικής Παράλυσης», η αστυνομία συνέλαβε κάποιους από τους ηγέτες των Αδελφών στα Οπλα. Στο Τελ Αβίβ το απόγευμα της ίδιας ημέρας, οι διαδηλωτές ήρθαν αντιμέτωποι με αύρες και έφιππους αστυνομικούς. Αργότερα τη ο Νετανιάχου ανακοίνωσε ότι οι νέοι νόμοι επρόκειτο να επικυρωθούν την επόμενη εβδομάδα.

Ωστόσο το βράδυ της 27ης Μαρτίου ανακοίνωσε την αναβολή των σχετικών διαδικασιών. Κατά τη διάρκεια τηλεοπτικού διαγγέλματος εξήγησε πως έλαβε αυτήν την απόφαση επιθυμώντας να αποτρέψει τη δημιουργία ενός «ρήγματος στο έθνος». Πρόσθεσε επίσης ότι στόχος του στη παρούσα φάση είναι να καταλήξει σε «ευρεία συναίνεση».

Αλλά ο Ναβέχ δεν πείστηκε. «Αυτό που είπε στην πραγματικότητα ο Νετανιάχου είναι ότι “σήμερα αποφάσισα να εγκαθιδρύσω μια δικτατορία”», είπε, συνομιλώντας με την Γιαρντίνα Σβαρτς, το επόμενο πρωί. «Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις. Θα κερδίσουμε αυτόν τον πόλεμο», τη διαβεβαίωσε στη συνέχεια.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News