Ο αμερικανός πρόεδρος παραμένει εξαιρετικά αντιδημοφιλής στη Βρετανία. Ωστόσο, η ιδεολογία που εκφράζει, ο λεγόμενος «τραμπισμός», φαίνεται να αποκτά όλο και μεγαλύτερη δυναμική στη χώρα.

Στις 13 Σεπτεμβρίου, περίπου 150.000 άνθρωποι συμμετείχαν σε μια μεγάλη συγκέντρωση στο Λονδίνο με επικεφαλής τον ακροδεξιό ακτιβιστή Τόμι Ρόμπινσον. Αν και το πλήθος περιλάμβανε γνωστούς τραμπούκους, που συγκρούστηκαν με την αστυνομία (με συνέπεια να τραυματιστούν 26 αστυνομικοί), η πλειονότητα ήταν απλοί πολίτες. Τα συνθήματα είχαν συχνά μισαλλόδοξο χαρακτήρα, ωστόσο οι συμμετέχοντες δεν περιορίστηκαν σε μια στενά ακροδεξιά ρητορική· εκφράστηκαν παράπονα για τη μετανάστευση, για τους περιορισμούς στην ελευθερία του λόγου, ακόμα και για την πολιτική «μηδενικών εκπομπών» της κυβέρνησης.

Η συγκέντρωση, γράφει ο Economist, είχε εμφανώς διατλαντικό χαρακτήρα. Στα μπλουζάκια πολλών υπήρχε η μορφή του Τσάρλι Κερκ, του αμερικανού ακροδεξιού influencer που δολοφονήθηκε πρόσφατα. Καπέλα με τα συνθήματα MAGA (Make America Great Again), MEGA (Make England Great Again) και MBGA (Make Britain Great Again) κυκλοφορούσαν παντού. Ευαγγελικοί ιεροκήρυκες καλούσαν τον κόσμο να προσευχηθεί, ενώ από τις γιγαντοοθόνες εμφανίστηκε ο Ελον Μασκ, προειδοποιώντας ότι «είτε διαλέξετε τη βία είτε όχι, η βία έρχεται. Πολεμήστε ή πεθάνετε».

Ολα αυτά συνέπεσαν με την προετοιμασία της Βρετανίας να υποδεχθεί τον Ντόναλντ Τραμπ σε επίσημη επίσκεψη. Η επίσημη τελετή υποδοχής του θα γίνει την Τετάρτη 17/9 στο κάστρο του Ουίνδσορ, όπου και θα φιλοξενηθεί από τον βασιλιά Κάρολο. Ο Κιρ Στάρμερ θα τον συναντήσει στην εξοχική κατοικία Τσέκερς. Ο βρετανός πρωθυπουργός θα προσπαθήσει να τον πείσει για τα οφέλη του διμερούς εμπορίου, ιδίως σε τομείς όπως η πυρηνική ενέργεια και η Τεχνητή Νοημοσύνη. Η κυβέρνηση ελπίζει ότι η γοητεία της μοναρχίας θα αμβλύνει τις πολιτικές εντάσεις με την Ουάσινγκτον.

Ο αμερικανός πρόεδρος, σημειώνει ο Economist, παραμένει εξαιρετικά αντιδημοφιλής στους Βρετανούς: μόλις 16% έχουν θετική άποψη γι’ αυτόν, ποσοστό χαμηλότερο ακόμη και από εκείνο του ισραηλινού πρωθυπουργού Νετανιάχου. Παρ’ όλα αυτά, οι ιδέες που τον ανέδειξαν φαίνεται να κερδίζουν έδαφος και στη Βρετανία.

Ερευνες του British Election Study συγκέντρωσαν απαντήσεις σε 34 ερωτήματα που συνδέονται με τον χώρο του MAGA· από τη μετανάστευση έως τα δικαιώματα των τρανς αθλητριών και την «ελευθερία λόγου» ακόμη και για ρατσιστές. Μεμονωμένα, κάποια από αυτά θυμίζουν κλασικό συντηρητισμό, όμως στο σύνολό τους αποτελούν δείκτη τραμπικών τάσεων, εξηγεί ο Economist. Το ποσοστό των Βρετανών που συμμερίζεται τέτοιες απόψεις μειώθηκε από 40% το 2014 στο 25% το 2020· από τότε, όμως, ανέβηκε ξανά στο 36% το 2025.

Η δυσπιστία προς την πολιτική εξουσία έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα. Το 1986, το 40% των Βρετανών έλεγε ότι εμπιστεύεται την κυβέρνηση «τις περισσότερες φορές», ενώ μόνο το 12% απαντούσε «σχεδόν ποτέ». Σήμερα τα ποσοστά έχουν αντιστραφεί: μόλις 12% εμπιστεύονται την κυβέρνηση, ενώ 46% δηλώνουν ότι «σχεδόν ποτέ» δεν την εμπιστεύονται.

Οι ανησυχίες για λογοκρισία στα κοινωνικά δίκτυα και για την αστυνόμευση «μη εγκληματικών περιστατικών μίσους» ήταν κεντρικό θέμα στη διαδήλωση, την οποία οι διοργανωτές χαρακτήρισαν «φεστιβάλ ελευθερίας λόγου». Σύμφωνα με το BES, το 70% των Βρετανών πιστεύει ότι «ο κόσμος προσβάλλεται υπερβολικά εύκολα από τα λόγια των άλλων».

Η ιδέα των μαζικών απελάσεων, κλασική τραμπική πολιτική, έχει μεγάλη απήχηση: 45% των πολιτών τη στηρίζουν. Το κόμμα Reform UK υπόσχεται την απέλαση 600.000 μεταναστών σε πέντε χρόνια και εμφανίζεται με σοβαρές πιθανότητες νίκης αν γίνονταν σήμερα εκλογές.

Αλλα φαινόμενα που παραπέμπουν στον τραμπισμό είναι η άνοδος του αντιεμβολιαστικού κινήματος, που συνέβαλε στη μεγαλύτερη επιδημία ιλαράς από το 2012, και η αμφισβήτηση της δαπάνης για την κλιματική αλλαγή: από το 2019 έχει διπλασιαστεί ο αριθμός όσων πιστεύουν ότι η χώρα «ξοδεύει υπερβολικά» σε αυτόν τον τομέα.

Η επιτυχία της πορείας του Σεπτεμβρίου οφείλεται εν μέρει στην ασαφή ατζέντα της, σύμφωνα με τον Economist. Το σύνθημα «Unite the Kingdom» (Ενώστε το Βασίλειο) έδωσε τη δυνατότητα σε πολύ διαφορετικούς ανθρώπους να ταυτιστούν κάτω από μια κοινή, γενικά και αόριστα αντισυστημική ομπρέλα, μια τακτική που χαρακτηρίζει και το κίνημα του Τραμπ.

Παρά τη δυναμική, η Βρετανία παραμένει λιγότερο πολωμένη από τις ΗΠΑ. Ο Νάιτζελ Φάρατζ, ηγέτης του Reform UK, απουσίαζε από τη διαδήλωση και έχει αποφύγει κάθε στενή σύνδεση με τον Ρόμπινσον. Στρατηγικά, ελπίζει ότι οι οπαδοί της Ακροδεξιάς θα τον στηρίξουν στις κάλπες, χωρίς παράλληλα να αποξενώσει τους πιο μετριοπαθείς ψηφοφόρους.

Πίσω από το ετερόκλητο πλήθος –χριστιανούς εθνικιστές, υποστηρικτές του Brexit, νέους διαδηλωτές– υπήρχε ένα κοινό νήμα: η βαθιά αγωνία για την παρακμή της χώρας. Οι συζητήσεις αφορούσαν τις ακυρωμένες γραμμές λεωφορείων, τις πανάκριβες κατοικίες, τα γηροκομεία που καταρρέουν και την εγκληματικότητα που αποδίδεται σε μετανάστες. Αν και κανείς δεν φώναζε το όνομα του Φάρατζ, ήταν ο μόνος πολιτικός που αρκετοί δήλωσαν ότι θα ψήφιζαν. Για τους περισσότερους, το Εργατικό Κόμμα δεν είναι επιλογή· το πιο διαδεδομένο σύνθημα της ημέρας ήταν «ο Κιρ Στάρμερ είναι άχρηστος».

Τον Μάιο, έπειτα από περιοδεία στη Βρετανία, ο Τσάρλι Κερκ είχε γράψει: «Η επανάσταση του Τραμπ έρχεται στο Ηνωμένο Βασίλειο». Οταν το προεδρικό αεροπλάνο προσγειωθεί, ο Ντόναλντ Τραμπ θα βρεθεί σε μια χώρα που μπορεί να μην τον συμπαθεί προσωπικά, αλλά δείχνει όλο και πιο πρόθυμη να υιοθετήσει την πολιτική του.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News