«Ξέρετε τι με γεμίζει περισσότερο με θαυμασμό;» φέρεται να ρώτησε κάποτε ο Ναπολέων τον Μαρκήσιο ντε Φοντάν. «Η αδυναμία της βίας να εδραιώσει οτιδήποτε. Υπάρχουν μόνο δύο δυνάμεις στον κόσμο: το σπαθί και το μυαλό – και στο τέλος, το σπαθί πάντα κατακτάται από το μυαλό».

Είναι άγνωστο αν ο Ναπολέων είπε ποτέ πραγματικά αυτά τα λόγια, τα οποία αναφέρονται στο δοκίμιο του Αλμπέρ Καμύ «Οι αμυγδαλιές», αλλά τα σπαθιά ήταν αναμφίβολα ένα ισχυρό σύμβολο για τον γάλλο ηγεμόνα, όπως επισημαίνει δημοσίευμα του περιοδικού Smithsonian.

Για τον Ναπολέοντα, τότε πρώτο πρόξενο της Γαλλίας, το 1802 ήταν μια κρίσιμη χρονιά. Τον Μάρτιο σύναψε προσωρινή ειρήνη με τη Βρετανία και την Ισπανία με τη Συνθήκη της Αμιέν. Στην πατρίδα του εδραίωσε την εξουσία του με ένα εθνικό δημοψήφισμα που τον καθιέρωσε ως «πρώτο πρόξενο εφ’ όρου ζωής», με ποσοστό σοβιετικού τύπου, άνω του 90%.

Με αυτή την τεράστια εντολή, ο Ναπολέων θέσπισε ένα νέο Σύνταγμα, που του επέτρεπε να διορίσει τον διάδοχό του και να προετοιμάσει τις διαδικασίες στέψης του ως αυτοκράτορα δύο χρόνια αργότερα. Εκείνη τη χρονιά ο μετέπειτα μονάρχης παρήγγειλε ένα περίτεχνο σπαθί από τον Νικολά-Νοέλ Μπουρέ, τον αρχιοπλουργό των Βερσαλιών.

Το ξίφος κρεμόταν στη στολή του μέχρι το 1815, όταν και το παρέδωσε στον σύμμαχό του Εμανουέλ ντε Γκρουσί, πριν τη μοιραία μάχη του Βατερλό. Με το σπαθί σε άλλα χέρια, ο Ναπολέων πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του εξόριστος στο απομακρυσμένο νησί της Αγίας Ελένης.

Το ξίφος παρέμεινε στην οικογένεια Γκρουσί για γενιές, ως μια επίχρυση υπενθύμιση της φευγαλέας δύναμης της Πρώτης Γαλλικής Αυτοκρατορίας. Στις 22 Μαΐου το σπαθί θα πωληθεί σε μια πολυαναμενόμενη δημοπρασία στο ξενοδοχείο Ντρουό του Παρισιού, όπου αναμένεται να αποφέρει από 800.000 έως 1 εκατομμύριο δολάρια (708.000 – 890.000 ευρώ).

«Το ξίφος είναι ένα σημαντικό σύμβολο στη συλλογική φαντασία και ο Ναπολέων έδινε τεράστια σημασία στα σύμβολα» λέει στο Reuters ο πρόεδρος του οίκου δημοπρασιών, Αλεξάντρ Γκικουέγιο. Από τη λαβή μέχρι τη λεπίδα, το σπαθί είναι διακοσμημένο με πλούσιους συμβολισμούς. Διαθέτει στυλιζαρισμένα ζώα, ένα μοτίβο φύλλου φοίνικα και ένα μεγάλο φάσμα αρχαίων και κλασικών αναφορών – ρωμαϊκών και ελληνικών.

Η χειρολαβή του είναι διακοσμημένη με ένα χρυσό κεφάλι σκύλου ντυμένο με αιγυπτιακό περίβλημα και με μια αλυσίδα στο στόμα του. Σε άλλα σημεία του ξίφους βλέπει κανείς το κεφάλι της Μέδουσας, του λιονταριού της Νεμέας που ηττήθηκε από τον Ηρακλή, και του θεού του πολέμου, Αρη.

Το σπαθί είναι σε καλή κατάσταση, αν και η λεπίδα του είναι ελαφρώς αμβλυμμένη και οι αρχικές πλάκες από φίλντισι έχουν επανακολληθεί, σύμφωνα με τον οίκο δημοπρασιών. Εκατέρωθεν της λεπίδας αναγράφονται οι λέξεις «Ν. Βοναπάρτης» και «Pmier Consul» (Πρώτος Πρόξενος).

Η δωρεά του ξίφους στον Γκρουσί θεωρείται ως ύψιστη πράξη ευχαριστίας του μονάρχη προς τον τελευταίο άνδρα που είχε διορίσει στη φημισμένη θέση του στρατάρχη της αυτοκρατορίας. Υπάρχει μόνο μία ακόμη εκδοχή αυτού του σπάνιου σπαθιού, επίσης από παραγγελία του Ναπολέοντα, που φυλάσσεται στις συλλογές του Κρατικού Μουσείου Ερμιτάζ, στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας.

Τα τελευταία χρόνια, τα αναμνηστικά με επίκεντρο τον Ναπολέοντα πωλούνται σε υψηλές τιμές σε δημοπρασίες. Το 2023, ένα από τα εμβληματικά δίκοπα καπέλα του αυτοκράτορα πουλήθηκε για 1,86 εκατ. ευρώ, ενώ πέρυσι, ένα ζευγάρι από τα περίτεχνα διακοσμημένα πιστόλια του απέφερε 1,59 εκατ. ευρώ. Ενα άλλο ξίφος, το οποίο ο Ναπολέων μετέφερε στη Μάχη του Μαρένγκο το 1800, πουλήθηκε στην τιμή-ρεκόρ των 5,66 εκατ. ευρώ το 2007.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News