Για τη γερμανική πολιτική σκηνή, αν όχι την ευρωπαϊκή, είναι ένα τέλος μιας ολόκληρης εποχής. Η Ανγκελα Μέρκελ επιθεώρησε το μεσημέρι της Πέμπτης την αίθουσα του συνεδρίου των Χριστιανοδημοκρατών στο Αμβούργο, ξέροντας ότι αυτή ήταν η τελευταία της φορά με την ιδιότητα της αρχηγού του κόμματος.

Η επόμενη μέρα για το CDU, για μια από τις ισχυρότερες πολιτικές παρατάξεις στην Ευρώπη, θα είναι διαφορετική, ένα αίνιγμα. Ο νέος αρχηγός θα αλλάξει την ατζέντα στη Γερμανία, όσο και αν η Μέρκελ, η γυναίκα που ηγεμόνευσε το κόμμα από το 2000 θα παραμείνει, λέει, καγκελάριος ως το 2021.

Ακόμα όμως και αυτή η συγκατοίκηση είναι ένα αίνιγμα. Πώς θα μπορούσε η Μέρκελ να αντέξει στην καγκελαρία έχοντας στην ηγεσία του κόμματός της τον Φρίντριχ Μερτς, έναν πολιτικό που υπήρξε ορκισμένος εχθρός της εδώ και πάνω από 10 χρόνια και πρόσφατα ομολόγησε δημοσίως (εδώ) ότι συνωμοτούσε για να την ανατρέψει με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε;

Ο τελευταίος στήριξε απροκάλυπτα τον Μερτς, κάτι που θεωρήθηκε «φάουλ» καθώς έδωσε «γραμμή» προς τους αντιπροσώπους, αλλά από την άλλη μαρτυρά την πρόθεση του πρώην υπουργού Οικονομικών να πάρει με κάθε τρόπο την εκδίκησή του από τη Μέρκελ, τη γυναίκα που του «έκλεψε» το κόμμα το 2000.

Ο εκλεκτός του Σόιμπλε εμφανίζεται πλέον ως φαβορί για την αρχηγία, απέναντι στην Ανεγκρετ Κραμπ-Καρενμπάουερ, σημερινή γενική γραμματέα του κόμματος (που προηγείται μεν στις δημοσκοπήσεις όμως εδώ δεν ψηφίζουν οι πολίτες, αλλά οι σύνεδροι) και τον Γενς Σπαν, υπουργό Υγείας.

Αυτό που είναι σίγουρο ότι η ατζέντα Μέρκελ θα σβήσει. Από τους τρεις υποψήφιους μόνο η Κραμπ-Καρενμπάουερ έχει πει ότι θα ακολουθήσει ως έναν βαθμό την «κεντρώα» γραμμή της Μέρκελ, υποσχόμενη όμως και αυτή αλλαγές, ενώ και ο Σπαν έχει ζητήσει στροφή προς τα δεξιά. Για τον Μερτς τα πράγματα είναι σαφή: όσο πιο δεξιά τόσο το καλύτερο.

Σε κάθε περίπτωση, αυτός που θα εκλεγεί από την εσωκομματική διαδικασία στους Χριστιανοδημοκράτες και την ψηφοφορία των 1.001 συνέδρων έχει αυξημένες πιθανότητες να εκλεγεί και καγκελάριος. Αρα οι σκέψεις του και οι θέσεις του δεν αφορούν μόνο το κομματικό ακροατήριο, ή μόνο τους Γερμανούς· αφορούν όλη την Ευρώπη.

Το καλό είναι ότι υπήρξαν οκτώ προσυνεδριακές συγκεντρώσεις και τέθηκαν αμέτρητα ερωτήματα προς τους υποψήφιους διαδόχους της Μέρκελ, επομένως μπορεί κανείς να υποθέσει ότι οι τρεις είναι ανοιχτά βιβλία: έχουν μιλήσει σχεδόν για τα πάντα, από το Προσφυγικό ως τον ευρωπαϊκό στρατό και από την οικονομία ως το «δικό μας» Grexit.

Η Φαίη Καραβίτη, ανταποκρίτρια του ΑΠΕ-ΜΠΕ συγκέντρωσε τις βασικές τους απόψεις ώστε να ξέρουμε τι πιστεύει ο άνθρωπος που (πολύ πιθανόν) θα γίνει ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας.

Προσφυγικό και εσωτερικά σύνορα

Και οι τρεις υποψήφιοι απέφυγαν να καταδικάσουν τους χειρισμούς της Μέρκελ – τουλάχιστον από ανθρωπιστική άποψη. Η Κραμπ-Καρενμπάουερ περιόρισε την κριτική της στο γεγονός ότι η κοινωνία δεν συμπεριελήφθη, όπως λέει, στην διαχείριση της προσφυγικής κρίσης και στην αναποτελεσματικότητα των υπηρεσιών ασύλου, οι οποίες βρέθηκαν απροετοίμαστες. Ο Μερτς συμφωνεί με τον Χορστ Ζεεχόφερ των Χριστιανοκοινωνιστών που θέλει πιστή εφαρμογή του Κανονισμού του Δουβλίνου.

Ενας από τους αυστηρότερους επικριτές της προσφυγικής πολιτικής της καγκελαρίου, ο Γενς Σπαν, έχει πει ότι τα σύνορα έπρεπε να μείνουν ανοιχτά μόνο για λίγο και κατόπιν να κλείσουν. Και οι τρεις πάντως συμφωνούν απόλυτα ότι πρέπει να υπάρξει καλύτερη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ενωσης. «Τι νόημα έχουν οι αυστηρότεροι νόμοι ασύλου, αν τελικά μπορεί να φτάσει ως εδώ όποιος θέλει;», διερωτήθηκε ο Σπαν.

Τι συμβαίνει όμως με τους πρόσφυγες που διαπράττουν εγκλήματα; Να τους επαναπροωθούν ακόμη και προς τη Συρία, όπου γίνεται ακόμη πόλεμος;

Το θέμα έθεσε η Κραμπ-Καρενμπάουερ, για να συναντήσει την αντίσταση ακόμη και του συντηρητικού υπουργού Εσωτερικών Ζεεχόφερ. Οι δύο άλλοι υποψήφιοι είπαν ότι από τις επαναπροωθήσεις πρέπει να εξαιρούνται όσοι προέρχονται από χώρες που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση, τάσσονται ωστόσο υπέρ της επιβολής αυστηρότερων κανόνων χορήγησης ασύλου.

Εχει θέση το Ισλάμ στην Γερμανία;

Κανένας από τους τρεις υποψηφίους δεν έχει εκστομίσει αυτή τη φράση, τουλάχιστον όχι ευθέως, όπως το έχει κάνει κατ’  επανάληψη η Μέρκελ. Αντιθέτως, η Κραμπ-Καρενμπάουερ έχει δηλώσει ότι αυτή η θέση δεν ωφελεί τη Γερμανία, ενώ εντοπίζει το θέμα στο «είδος» του Ισλάμ, εξηγώντας ότι θα πρέπει να είναι συμβατό με τις αρχές της ανοιχτής κοινωνίας.

Ο Γενς Σπαν προχώρησε ακόμη περισσότερο, αντιστρέφοντας την πρόταση: «Ανήκει η Γερμανία στο Ισλάμ;», είπε σε μια συνέντευξή του, τονίζοντας ότι τα εκατομμύρια των μουσουλμάνων που θέλουν να έχουν μέλλον στην Γερμανία έχουν ασφαλώς θέση στην χώρα, υπό την προϋπόθεση ότι σέβονται την ελευθερία των άλλων θρησκειών και την ισότητα ανδρών και γυναικών.

Ο Μερτς, στην προσυνεδριακή συνάντηση του Ντίσελντορφ, ήταν κατηγορηματικός στη θέση ότι δεν μπορεί να υπάρξει σαρία (ο ισλαμικός νόμος) επί γερμανικού εδάφους, τάχθηκε υπέρ του αυστηρού ελέγχου των τζαμιών και των σχολών όπου διδάσκεται το Κοράνι. Πρόσθεσε ότι οι μουσουλμάνοι που ζουν στην Γερμανία πρέπει να σέβονται τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους χωρίς κανέναν περιορισμό.

Η κλιματική αλλαγή

Η Κραμπ-Καρενμπάουερ τάσσεται υπέρ της εισαγωγής νομοθεσίας για την προστασία του κλίματος, αρκεί «να μην είναι πολύ ριζοσπαστικές».

Ο Μερτς εμφανίστηκε να απορρίπτει τις «αφοριστικές» και απόλυτες θέσεις των Πρασίνων (με τους οποίους όμως ίσως κληθεί να συνεργαστεί) για την εγκατάλειψη του άνθρακα και πιστεύει ότι όποιες κινήσεις γίνουν, «θα πρέπει να λαμβάνουν υπ’ όψιν την βιομηχανία και τις θέσεις εργασίας».

Ο Σπαν από την πλευρά του θεωρεί ότι οι προσπάθειες για το κλίμα πρέπει να συνεχιστούν, δέχεται ωστόσο κριτική ότι σε όλες τις αντίστοιχες ερωτήσεις προτίμησε να παραμείνει ασαφής ως προς το πόσο μακριά θα πήγαινε με νέες πολιτικές.

Πόσα θα πληρώνει το Βερολίνο στην ΕΕ;

Οι τρεις υποψήφιοι τοποθετήθηκαν ξεκάθαρα φιλοευρωπαϊκά, αλλά μόνο ο Φρίντριχ Μερτς τόλμησε να διατυπώσει ρητά ότι η Γερμανία πρέπει να παραμείνει και στο μέλλον ένας από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Ελλάδα στην Ευρωζώνη

Παίρνοντας θέση για μια από τις σημαντικότερες στιγμές της ελληνικής κρίσης, όταν, το καλοκαίρι του 2015 ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε πρότεινε η Ελλάδα να κάνει ένα προσωρινό «διάλειμμα» από την συμμετοχή της στην Ευρωζώνη, οι τρεις υποψήφιοι δεν εκπλήσσουν. Ο Γενς Σπαν, υφυπουργός τότε του Σόιμπλε, είπε ότι συμφωνούσε με τις θέσεις του για το ευρώ και προσθέτει ότι «ίσως να ήταν και καλύτερα» αν είχε πραγματοποιηθεί το «τάιμ άουτ».

Υπέρ της πρότασης του τότε υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έχει ταχθεί ευθέως ο Μερτς, ενώ η Κραμπ-Καρενμπάουερ δήλωσε πως υποστηρίζει την στάση που τήρησε τότε η καγκελάριος Μέρκελ, λέγοντας ότι, αν η Ελλάδα είχε βγει από την Ευρωζώνη, θα είχαμε ενδεχομένως φαινόμενο ντόμινο και για άλλες χώρες.

Γάμος για όλους;

Ο Γενς Σπαν τάχθηκε ανοιχτά υπέρ του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φίλου. Ο ίδιος άλλωστε, αμέσως μετά την έγκριση της σχετικής νομοθεσίας από την Μπούντεστανγκ, παντρεύτηκε τον επί χρόνια σύντροφό του. Ο Φρίντριχ Μερτς είναι μάλλον ικανοποιημένος που η νομοθεσία έχει ήδη περάσει, αν και ο ίδιος προσωπικά δεν εξισώνει τον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φίλου με αυτόν μεταξύ άνδρα και γυναίκας.

Ανάλογη εξάλλου υπήρξε και η θέση της ίδιας της Μέρκελ, η οποία καταψήφισε το νομοσχέδιο, το έφερε ωστόσο στο Κοινοβούλιο και δεν επέβαλε κομματική πειθαρχία, διότι, όπως είχε πει, αντιλαμβάνεται ότι η κοινωνία έχει αλλάξει, άποψη με την οποία δεν συμφωνεί η Κραμπ-Καρενμπάουερ. Σε συνέντευξή της, η γενική γραμματέας του κόμματος διερωτήθηκε μάλιστα αν το επόμενο βήμα θα μπορούσε να είναι ο γάμος ακόμη και μεταξύ συγγενών.

Περισσότερο χρήμα για τις Ενοπλες Δυνάμεις;

Τα τελευταία χρόνια οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις έχουν κατ’ επανάληψη απασχολήσει τον Τύπο, λόγω σοβαρών ανεπαρκειών και τεχνικών προβλημάτων κυρίως στα εξοπλιστικά συστήματα. Ο Φρίντριχ Μερτς ήταν ο πρώτος που εξέφρασε επιφυλάξεις για τον κανόνα του ΝΑΤΟ που προβλέπει την διάθεση του 2% του ΑΕΠ κάθε κράτους-μέλους της Συμμαχίας, στην Αμυνα. «Για τις πιο μικρές χώρες, είναι εύκολο. Για μια μεγάλη και οικονομικά ισχυρή χώρα, αντιθέτως, είναι πολύ δύσκολο να πετύχει τον στόχο. Θα πρέπει όμως να συνυπολογίζεται και η συνεισφορά μιας χώρας σε ανθρωπιστικές δράσεις ή στην ανοικοδόμηση μιας περιοχής που αντιμετώπισε ένοπλες συγκρούσεις», δήλωσε ο Μερτς, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας χρειάζονται εκσυγχρονισμό, αλλά και ότι η κατάργηση του υποχρεωτικού χαρακτήρα της στρατιωτικής θητείας για τους Γερμανούς δεν ωφέλησε, αντιθέτως, οι ένοπλες δυνάμεις απομακρύνθηκαν, όπως είπε, από την γερμανική κοινωνία. Και οι άλλοι δύο υποψήφιοι συμφώνησαν στην ανάγκη επενδύσεων στις στρατιωτικές δομές της Γερμανίας.

Ευρωστρατός;

Και οι τρεις υποψήφιοι τάσσονται ευθέως υπέρ της σχετικής πρότασης του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, προχωρούν μάλιστα ακόμη περισσότερο, υποστηρίζοντας ότι απαραίτητη προϋπόθεση για κάτι τέτοιο είναι ο περιορισμός του ρόλου του γερμανικού κοινοβουλίου στην συμμετοχή των γερμανικών δυνάμεων σε πολυμερείς αποστολές, προκειμένου ο «ευρωπαϊκός στρατός» να είναι σε θέση να δράσει έγκαιρα και αποτελεσματικά.

Η σχέση το ακροδεξιό AfD

Κανένας από τους υποψήφιους δεν φάνηκε διατεθειμένος να συζητήσει έστω με την Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD) ή, ακόμη περισσότερο, να συνεργαστεί μαζί της μετεκλογικά. «Η AfD αντιπροσωπεύει κάτι το οποίο δεν μπορεί να συνδυαστεί με το CDU. Θα αντισταθώ με όλες μου τις δυνάμεις σε οποιαδήποτε σκέψη για συνεργασία», δήλωσε η Κραμπ–Καρενμπάουερ, ενώ ο Μερτς τόνισε ότι «ένα κόμμα το οποίο δεν έχει τη δύναμη να διαχωρίσει τη θέση του από εξτρεμιστικές και εθνικιστικές ιδέες και απέχει σε πολλά θέματα από τις αρχές της δημοκρατίας είναι για μένα απόλυτο “no go”».

Ο ίδιος έχει ωστόσο κατηγορήσει το ίδιο του το κόμμα ότι «σήκωσε στους ώμους» την ακροδεξιά και την ενίσχυσε εκλογικά με τα λάθη του. Ο Σπαν απέρριψε τον ισχυρισμό, ενώ η Κραμπ–Καρενμπάουερ αντεπιτέθηκε, κάνοντας λόγο για «χτύπημα στο πρόσωπο όλων των μελών του CDU».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News