Την προηγούμενη φορά που πήγα σε εκδήλωση της Αριστερής Πλατφόρμας (τότε) ήταν στις 27 Ιουλίου στο κλειστό του Πανελληνίου. Έξω είχε γύρω στους 40 βαθμούς και μέσα δεν είχε κλιματισμό. Ανάμεσα σε δεκάδες αυτοσχέδιες χάρτινες βεντάλιες που πηγαινοέρχονταν για να ξελαφρώσουν λίγο την αποπνικτική ατμόσφαιρα, ήμουν σχεδόν πεπεισμένη ότι αυτή η εκδήλωση ήταν η πρώτη δοκιμασία για την έξοδο από την Ευρωζώνη. 

Από τότε ο πολιτικός χρόνος πύκνωσε αρκετά, η TINA (There is No Αlternative) από μισητό θατσερικό αρκτικόλεξο μετεξελίχθηκε σε κυβερνητική παραδοχή της «πρώτη φορά Αριστεράς», το #Thisisacoup σε τρολιά του διαδικτύου αναφερόμενη στο χτένισμα της υπηρεσιακής Πρωθυπουργού, η τρόικα σε κουαρτέτο, η Αριστερή Πλατφόρμα σε Λαϊκή Ενότητα.  Μετακόμισε μάλιστα στο αμφιθέατρο «Αντωνιάδου» του Οικονομικού Πανεπιστημίου διοργανώνοντας μια εκδήλωση από κοινού με το δίκτυο ακαδημαϊκών οικονομολόγων Research on Money and Finance για την «Κρίση στην Ευρωζώνη και την Αριστερά». Εκεί δηλαδή που ο Κώστας Λαπαβίτσας θα έκανε το σίκουελ του δημοφιλούς spot εξηγώντας στον τύπο με το back bag ποιος είναι «ο εναλλακτικός δρόμος για την ανάπτυξη».

Η επιλογή της μέρας βέβαια ήταν ατυχέστατη, αφού προφανώς δεν είχε  προβλεφθεί ότι την ίδια μέρα η χώρα ετοιμαζόταν να εξ ασκήσει το αγαπημένο και παραμελημένο για κάμποσα χρόνια σπορ του debate. Παρ’ όλα αυτά λίγο μετά τις 6 μ.μ. άρχισε να μαζεύεται κόσμος στο αμφιθέατρο της ΑΣΟΕΕ. Κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού ημίωρου από τα πηγαδάκια στα καθίσματα ακούγονταν προσωπικές ιστορίες απογοήτευσης και οργής από πρώην μέλη του ΣΥΡΙΖΑ. Η αλήθεια είναι πάντως ότι αυτά δεν ήταν αρκετά. Στο ακροατήριο υπήρχαν ελάχιστα πρωτοκλασσάτα στελέχη της Λαϊκής Ενότητας. Αντιθέτως και προς μεγάλη έκπληξη υπήρχαν αρκετοί νέοι και νέες, είτε κομμάτια της νεολαιίστικής ριζοσπαστικοποίησης, είτε απλοί φοιτητές της ΑΣΟΕΕ που βρήκαν μια συνάφεια με το γνωστικό τους αντικείμενο.

Λίγο μετά τις 6.30 το προεδρείο είχε στηθεί αποτελούμενο από πέντε άνδρες και μια γυναίκα που ανέλαβε το ρόλο της συντονίστριας – η ελληνική Αριστερά σε όλες τις εκδοχές της δεν έχει ακόμα κατορθώσει να κατοχυρώσει μια κουλτούρα ισότιμης συμμετοχής των γυναικών στις τάξεις της. Το πάνελ διανθισμένο με τις σημαίες της Λαϊκής Ενότητας και αφίσες με σύνθημα «το ΟΧΙ θα νικήσει» , δίπλα σ’ ένα βουβό πιάνο, έδωσε το σήμα έναρξης της εκδήλωσης μ’ ένα γραπτό χαιρετισμό του Παναγιώτη Λαφαζάνη, λιγότερο γουστόζικο από το προεκλογικό σποτάκι που πρωταγωνιστεί με προορισμό το Νομισματοκοπείο. 

Πρώτος ομιλητής ο Φρεντερίκ Λορντόν, καθηγητής Οικονομικών, τακτικός συνεργάτης της Monde Diplomatique και ιδρυτικό μέλος των Economistes Atterrés (Αηδιασμένων Οικονομολόγων). «Η Ελλάδα είναι ο τόπος που έχει αρχίσει η τήξη των πάγων» είπε. Και πάνω που αρχίσαμε να ψαχνόμαστε , έσπευσε να συμπληρώσει: «Ή τουλάχιστον είχαμε αυτή την ελπίδα, η οποία συνετρίβη στις 13 Ιουλίου. Για οποιονδήποτε δεν εθελοτυφλούσε , ήταν φανερό ότι τα πράγματα θα πήγαιναν εκεί. Ή αναποδογυρίζεις το τραπέζι ή θα βρεθείς κάτω από το τραπέζι και ο Τσίπρας βρέθηκε κάτω από το τραπέζι με πολύ ταπεινωτικό τρόπο». Ο Φρεντερίκ Λορντόν στο μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας του ανέλυσε τη θέση για την ηγεμονία της Γερμανίας στην Ευρώπη και εκτός από τον Τσίπρα στόλισε τον Τομά Πικετί χαρακτηρίζοντας τον «ψευτοριζοσπάστη» για την άποψή του περί «Κοινοβουλίου του Ευρώ» αλλά και τον Γιάνη Βαρουφάκη για «πολιτική μοιρολατρία». Κατέληξε υπερασπίζοντας το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη με την εξής όμως αποστροφή: «Πρέπει να επιχειρηματολογήσετε με πολιτική ειλικρίνεια, να εξηγήσετε ότι ο δρόμος έξω από το Ευρώ δεν είναι ανθόσπαρτος. Οι πρώτοι 18 μήνες θα είναι δύσκολοι αλλά μεσοπρόθεσμα θα αναδειχθούν οικονομικά και πολιτικά οφέλη».

Κάπου εκεί άναψε και το πρώτο τσιγάρο στην αίθουσα. Τον λόγο πήρε ο Χάινερ Φλάσμπεκ, οικονομολόγος και πρώην υφυπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, ο οποίος ξεκίνησε περιγράφοντας αρκετά γλαφυρά ένα στιγμιότυπο από μια παλιότερη συνάντησή του με τον Αλέξη Τσίπρα στο Τέξας πριν δύο χρόνια, όσο ο τελευταίος ήταν επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης «Τον ρώτησα τι θα κάνεις ως Πρωθυπουργός; Θα πας απλά στο Βερολίνο και θα τους πεις "είμαι νέος και αριστερός"; Θα γελάσουν μαζί σου». «Θα τους πω ότι "εκπροσωπώ 10 εκατομμύρια Έλληνες"» «"Κι εγώ είμαι υπουργός Οικονομικών και εκπροσωπώ 80 εκατομμύρια Γερμανών", θα σου απαντήσουν». Κι είναι μάλλον αυτή απάντηση που μας έρχεται ως ραβασάκι κάθε μήνα στο taxis. Υπερθεμάτισε και ο ίδιος στην κριτική απέναντι στη Γερμανία, υποστηρίζοντας ότι η Γερμανία πρώτη παραβίασε τους κανόνες που επέβαλε στην Ευρωζώνη. Ο Χάινερ Φλάσμπεκ είναι επίσης υπέρ της εξόδου από την Ευρωζώνη ή έστω της απειλής της… όχι όμως της Ελλάδας. «Χρειάζεται δύναμη και μέγεθος για να απειλήσεις τη Γερμανία και η Ελλάδα δεν τα 'χει. Μόνο η Γαλλία και η Ιταλία μπορούν να απειλήσουν με έξοδο. Τότε η Γερμανία θα κλονιστεί, γιατί θα φοβηθεί ότι οι δύο χώρες υποτιμώντας τα νομίσματά τους θα γίνουν πιο ανταγωνιστικές».

Τελευταίος ο Κώστας Λαπαβίτσας, ο οποίος ξεκίνησε την ομιλία του με μια λιτανεία τραγικών στοιχείων «25% πτώση του ΑΕΠ από το 2008 -2015, -130 δισ. η καθαρή εθνική αποταμίευση, οι δημόσιες δαπάνες μειώθηκαν από 125 δισ. το 2009 σε 88 δισ. το 2013 και τα δημόσια έσοδα -παρά την υπέρμετρη αύξηση της φορολογίας- μειώθηκαν επίσης από τα 89 στα 82 δισ.». Αφού λοιπόν κλάψαμε την ελληνική οικονομία, μετά παρουσίασε την πρότασή του για έξοδο από την Ευρωζώνη σε έξι βήματα: 

1. Παύση πληρωμών του δημόσιου χρέους 2. Μετατροπή δανείων και καταθέσεων σε δραχμές με 1:1 αναλογία 3. Εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος 4. Περιορισμός των κεφαλαιακών ροών και των τραπεζικών πράξεων 5. Θα ακολουθήσει υποτίμηση του νομίσματος, η οποία εκτιμάται ότι μετά από έναν χρόνο θα ισορροπήσει σε 20-30%. Το διάστημα αυτό θα είναι δύσκολο για τις εισαγωγές αλλά επειδή το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών έχει βελτιωμένη εικόνα, δεν θα υπάρχει μεγάλη πίεση. Το τραπεζικό σύστημα θα πρέπει να στηρίξει τις επιχειρήσεις που βασίζονται στις εισαγωγές. Ταυτόχρονα πρέπει να δοθούν κίνητρα για να μαζευτούν τα περίπου 50 δισ. που είναι κρυμμένα στα στρώματα για να γίνουν συναλλαγματικό απόθεμα 6. Η χώρα έχει ανοίγματα σε τομείς όπως η ενέργεια και γι’ αυτό στις εισαγωγές θα πρέπει να υπάρξει μια ιεράρχηση, χωρίς αυτό να συνεπάγεται δελτίο. Το πρώτο εξάμηνο θα υπάρξει ύφεση αλλά μετά από 18 μήνες η οικονομία θα μπει σε τροχιά ταχύρρυθμης ανάπτυξης. Το πρόγραμμα συμπληρώνεται με τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, τη σεισάχθεια στο ιδιωτικό χρέος με κοινωνικά κριτήρια κι ένα πλάνο δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων.

Ο Λαπαβίτσας ολοκλήρωσε just in time, στις 8.30 μ.μ. όταν άρχιζε σιγά-σιγά να επικρατεί μια νευρικότητα τύπου «ελπίζω να είναι άδεια η Κηφισίας, να μη χάσω  το πρώτο 10άλεπτο». Στο σπιράλ του δημοσιογραφικού πανικού κι εγώ, αποχώρησα με πολλές ερωτήσεις και 2-3 παρατηρήσεις. Για παράδειγμα, ο υπερτονισμός της γερμανικής υπαιτιότητας για τις πολιτικές ακραίας λιτότητας παρά το γεγονός ότι είναι βάσιμος, στη μονολιθική του ανάγνωση κινδυνεύει να διολισθήσει σ’ έναν στείρο αντιγερμανισμό που αποσείει τις ευθύνες των εθνικών κυβερνήσεων. Από 'κει και πέρα το θέμα του νομίσματος αναδείχθηκε σε απόλυτο ταμπού στον δημόσιο διάλογο τα τελευταία χρόνια και αρθρώθηκε με όρους θρησκευτικότητας που συσκοτίζουν την κοινωνική συνείδηση. Η δυνατότητα του πολιτικού συστήματος να συζητάει όλα τα επίδικα, ανοιχτά και ψύχραιμα, είναι ένα διακύβευμα ωρίμανσης. Οφείλει όμως το κάθε σχέδιο που παρουσιάζεται, είτε για το ευρώ είτε για τη δραχμή να φωτίζει επαρκώς και τα σκοτεινά σημεία αυτής της πορείας. 

Κατά τα λοιπά, έξω, στην Πατησίων αμάξια κολλημένα περιμένουν να πρασινίσει το φανάρι, πολίτες με βαριά βλέμματα περιμένουν ένα μονίμως αργοπορημένο λεωφορείο κι ένα στενό παρακάτω, στην πλατεία Βικτωρίας δεκάδες οικογένειες προσφύγων στο αφιλόξενο τσιμέντο περιμένουν να 'ρθει η δική τους σειρά να πάρουν το ΚΤΕΛ για να συνεχίσουν τη διαδρομή προς τη Δύση. Σ’ αυτή την πόλη δεν περιμένει κανείς την ελπίδα… και κανείς δεν την υπόσχεται πια. 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News